Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:john_zerzans_visie_op_landbouw_-_een_kritisch_commentaar

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Volgende revisie
Vorige revisie
namespace:john_zerzans_visie_op_landbouw_-_een_kritisch_commentaar [30/07/18 11:03]
defiance aangemaakt
namespace:john_zerzans_visie_op_landbouw_-_een_kritisch_commentaar [16/10/19 10:14] (huidige)
Regel 4: Regel 4:
   * Oorspronkelijke titel: Comment on John Zerzan’s Critique of Agriculture   * Oorspronkelijke titel: Comment on John Zerzan’s Critique of Agriculture
   * Verschenen: 1995   * Verschenen: 1995
-  * Bron: De As 130-131;The Raven nr. 30 (zomer 1995)+  * Bron: [[De As]] 130-131;The Raven nr. 30 (zomer 1995)
   * Vertaling: Sies van Raaij   * Vertaling: Sies van Raaij
  
Regel 12: Regel 12:
 ====== John Zerzans visie op landbouw - een kritisch commentaar ====== ====== John Zerzans visie op landbouw - een kritisch commentaar ======
  
-John Zerzans kritiek op landbouw komt in feite neer op een geromantiseerde visie op jagers en verzamelaars enerzijds en een daarmee contrasterende,​ zeer vooringenomen opvatting over het boerenbestaan anderzijds. Jagers en verzamelaars zitten niet rond het kampvuur te discussiëren over Plato of zoiets. Ze zijn niet in '​eenheid met de natuur'​ de hele dag bezig met het spelen van spelletjes of met feestvieren. Doordat ze uiterst kleine, geïsoleerde,​ homogene gemeenschappen waren, kregen ze weinig intellectuele stimulansen van buiten de enge begrenzingen van hun groep. Hen ontbrak tevens een van die vervreemdende systemen - het schrift - dat essentieel is voor de ontwikkeling en verspreiding van complexe gedachten. Ze produceerden zeker wel ideeën, sommige zelfs tamelijk ontwikkeld, zoals Paul Rad in laat zien in zijn //Primitive Man as a Philosopher//​ (hoewel zelfs hier de meeste voorbeelden afkomstig zijn van mensen die reeds zijn bezweken voor het kwaad van de landbouw).+[[John Zerzan|John Zerzans]] kritiek op landbouw komt in feite neer op een geromantiseerde visie op jagers en verzamelaars enerzijds en een daarmee contrasterende,​ zeer vooringenomen opvatting over het boerenbestaan anderzijds. Jagers en verzamelaars zitten niet rond het kampvuur te discussiëren over Plato of zoiets. Ze zijn niet in '​eenheid met de natuur'​ de hele dag bezig met het spelen van spelletjes of met feestvieren. Doordat ze uiterst kleine, geïsoleerde,​ homogene gemeenschappen waren, kregen ze weinig intellectuele stimulansen van buiten de enge begrenzingen van hun groep. Hen ontbrak tevens een van die vervreemdende systemen - het schrift - dat essentieel is voor de ontwikkeling en verspreiding van complexe gedachten. Ze produceerden zeker wel ideeën, sommige zelfs tamelijk ontwikkeld, zoals Paul Rad in laat zien in zijn //Primitive Man as a Philosopher//​ (hoewel zelfs hier de meeste voorbeelden afkomstig zijn van mensen die reeds zijn bezweken voor het kwaad van de landbouw).
  
 Verder kan het leven van jagers en verzamelaars best minder eentonig zijn geweest dan dat van fabrieksarbeiders of negentiende-eeuwse boeren. Maar er was wel degelijk sprake van '​werk',​ hoewel dat misschien bij vlagen gebeurde: dagen van keihard werken gevolgd door dagen van nietsdoen. Het is interessant dat de voorbeelden die Zerzan geeft allemaal betrekking hebben op volken in een subtropisch of tropisch klimaat. Het leven van jagers en verzamelaars in het subarctisch en arctisch klimaat was bepaald niet zo gemakkelijk en maar al te vaak ronduit meedogenloos. Verder kan het leven van jagers en verzamelaars best minder eentonig zijn geweest dan dat van fabrieksarbeiders of negentiende-eeuwse boeren. Maar er was wel degelijk sprake van '​werk',​ hoewel dat misschien bij vlagen gebeurde: dagen van keihard werken gevolgd door dagen van nietsdoen. Het is interessant dat de voorbeelden die Zerzan geeft allemaal betrekking hebben op volken in een subtropisch of tropisch klimaat. Het leven van jagers en verzamelaars in het subarctisch en arctisch klimaat was bepaald niet zo gemakkelijk en maar al te vaak ronduit meedogenloos.
  
-Zerzan zegt dat productie, net als werk, begint met landbouw, maar jagers-ver- zamelaars ​houden zich ook met productie bezig. Zij vervaardigden allerlei gereedschappen,​ behuizingen,​ kleding, kunstwerken,​ vaten, verf- en kleurstoffen,​ medicijnen etc. En ze probeerden zelfs hun omgeving te beheersen. Belangrijk in dit verband was het gecontroleerd afbranden van bepaalde arealen teneinde de typen planten die daar groeiden te kunnen gebruiken en zodoende specifieke wildsoorten in de hand te werken. Een andere, minder gebruikelijke vorm van beheersing bestond uit het verleggen van waterbronnen. Er is gesuggereerd dat bepaalde omleidingstechnieken per ongeluk resulteerden in een soort wildbeheer, zodat het wild in de onmiddellijke nabijheid op een constant aantal bleef: het ene gebied raakte niet uitgedund en het. andere niet overbevolkt. Jagers-verzamelaars waren geen natuurkinderen. Ook zij waren '​vervreemd'​ en, zoals heel de mensheid, leefden zij in een wereld van cultuur en symbolen, zo afgescheiden van de natuur.+Zerzan zegt dat productie, net als werk, begint met landbouw, maar jagers-verzamelaars ​houden zich ook met productie bezig. Zij vervaardigden allerlei gereedschappen,​ behuizingen,​ kleding, kunstwerken,​ vaten, verf- en kleurstoffen,​ medicijnen etc. En ze probeerden zelfs hun omgeving te beheersen. Belangrijk in dit verband was het gecontroleerd afbranden van bepaalde arealen teneinde de typen planten die daar groeiden te kunnen gebruiken en zodoende specifieke wildsoorten in de hand te werken. Een andere, minder gebruikelijke vorm van beheersing bestond uit het verleggen van waterbronnen. Er is gesuggereerd dat bepaalde omleidingstechnieken per ongeluk resulteerden in een soort wildbeheer, zodat het wild in de onmiddellijke nabijheid op een constant aantal bleef: het ene gebied raakte niet uitgedund en het. andere niet overbevolkt. Jagers-verzamelaars waren geen natuurkinderen. Ook zij waren '​vervreemd'​ en, zoals heel de mensheid, leefden zij in een wereld van cultuur en symbolen, zo afgescheiden van de natuur.
  
 Over de levensverwachting van jagers- verzamelaars zegt Zerzan "dat de huidige jagers-verzamelaars,​ wanneer verwondingen en ernstige infecties worden uitgesloten,​ vaak langer leven dan hun geciviliseerde tijdgenoten"​ (cursivering toegevoegd). Maar het zijn juist de verwondingen en ernstige infecties die zo'n hoge tol eisten. Naast ongelukken is het sterftecijfer van barende vrouwen en jonge kinderen van belang. Zerzan vermeldt niet dat samenlevingen van jagers-verzamelaars steevast geplaagd werden door tovenarij en de angstaanjagend-dominante macht van sjamanen. Zerzan doet geringschattend over het landbouwbestaan:​ "de menselijke gevangenschap van het geketend zijn aan oogsten en kuddes"​. Hij deelt het geloof van Marx in de "​idioterie van het plattelandsleven"​. Kennelijk is Zerzan zich niet bewust dat er miljoenen volkomen intelligente menselijke wezens zijn die er werkelijk van genieten om de grond te bewerken en vee te hoeden. Die zien dat niet als eentonig werk en velen beschouwen het niet eens als '​werk.'​ Momenteel houden boeren en veefokkers in Noord-Amerika hardnekkig vast aan hun manier van leven en zij moeten er niet aan denken ander werk te doen. Er zijn maar weinig beroepen die meer persoonlijke onafhankelijkheid en zelfbeheer toelaten. Ik kan hier niet alle voordelen van een landbouwbestaan schetsen, ik wil alleen benadrukken dat Zerzans zienswijze wordt verduisterd door stedelijke bijziendheid. Over de levensverwachting van jagers- verzamelaars zegt Zerzan "dat de huidige jagers-verzamelaars,​ wanneer verwondingen en ernstige infecties worden uitgesloten,​ vaak langer leven dan hun geciviliseerde tijdgenoten"​ (cursivering toegevoegd). Maar het zijn juist de verwondingen en ernstige infecties die zo'n hoge tol eisten. Naast ongelukken is het sterftecijfer van barende vrouwen en jonge kinderen van belang. Zerzan vermeldt niet dat samenlevingen van jagers-verzamelaars steevast geplaagd werden door tovenarij en de angstaanjagend-dominante macht van sjamanen. Zerzan doet geringschattend over het landbouwbestaan:​ "de menselijke gevangenschap van het geketend zijn aan oogsten en kuddes"​. Hij deelt het geloof van Marx in de "​idioterie van het plattelandsleven"​. Kennelijk is Zerzan zich niet bewust dat er miljoenen volkomen intelligente menselijke wezens zijn die er werkelijk van genieten om de grond te bewerken en vee te hoeden. Die zien dat niet als eentonig werk en velen beschouwen het niet eens als '​werk.'​ Momenteel houden boeren en veefokkers in Noord-Amerika hardnekkig vast aan hun manier van leven en zij moeten er niet aan denken ander werk te doen. Er zijn maar weinig beroepen die meer persoonlijke onafhankelijkheid en zelfbeheer toelaten. Ik kan hier niet alle voordelen van een landbouwbestaan schetsen, ik wil alleen benadrukken dat Zerzans zienswijze wordt verduisterd door stedelijke bijziendheid.
namespace/john_zerzans_visie_op_landbouw_-_een_kritisch_commentaar.1532948594.txt.gz · Laatst gewijzigd: 16/10/19 09:41 (Externe bewerking)