Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:radenrepubliek_van_muenchen

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

namespace:radenrepubliek_van_muenchen [09/12/19 16:05]
defiance aangemaakt
namespace:radenrepubliek_van_muenchen [09/12/19 16:36] (huidige)
defiance
Regel 1: Regel 1:
 ====== De Radenrepubliek van München ====== ====== De Radenrepubliek van München ======
  
-In april 1919 heeft er in de Duitse deelstaat Beieren ​een revolutie plaatsgevonden waarin anarchisten gedurende een korte periode een belangrijke rol speeldenDit historische feit is overschaduwd door de meer rechtstreekse machtsovername door anarchisten in Catalonië in 1936 ten tijden van de [[Spaanse Burgeroorlog ​en Revolutie]].+De **Münchense** of **Beierse Radenrepubliek** was een radenrepubliek in Beieren die werd uitgeroepen op 7 april 1919 en op 2 mei 1919 werd neergeslagen. Gedurende vier weken werd geprobeerd ​de vijf maanden eerder uitgeroepen //Bijerse Vrijstaat// om te vormen tot een socialistische RadenrepubliekAnarchisten ​[[Erich Mühsam]] ​en [[Gustav Landauer]] speelden in deze revolutie-poging een belangrijke rol om deze een libertaire koers te geven.
  
 <WRAP right box 60%> <WRAP right box 60%>
Regel 20: Regel 20:
  
 ===== De radenrepubliek ontstaat ===== ===== De radenrepubliek ontstaat =====
 +
 +<WRAP left box 30%>
 +{{:​namespace:​erich_muehsam_03.jpg|}}
 +Erich Mühsam
 +{{:​namespace:​gustav-landauer-1917_0.jpg|}}
 +Güstav Landauer
 +</​WRAP>​
  
 Hiertegenover werd in Eisners eigen arbeidersraad verzet georganiseerd. Rond de jaarwisseling van 1918-1919 vormde een delegatie van revolutionaire arbeidersbewegingen een eigen op de Sovjet-Unie geïnspireerde beweging, de //​Vereniging van Revolutionaire Internationalen//​. Hierin bevonden zich spartakisten,​ leden van de USPD, anarchisten als [[Gustav Landauer]] en [[Erich Mühsam]] en socialisten uit diverse richtingen waaronder radensocialist Ernst Toller. De spartakisten hadden zich intussen omgevormd tot de //​Communistische Partij van Duitsland// (KPD) met het doel zich naar model van de Komintern een revolutie onder eigen centrale leiding te forceren. Hun direct uitgesproken voorstel om een centraal comité te vormen, dat de leiding van de revolutionaire arbeidersbeweging zou overnemen, werd door Mühsam afgewezen. Wel was Mühsam bereid om lid te worden van de KPD en stelde hij zich in dat kader op als voorman van de revolutionaire beweging. Hij zag de KPD niet als een partij, maar als een beweging en mogelijk hoopte hij – althans in 1919 – dat een goed georganiseerde arbeidersklasse uiteindelijk in staat zou zijn de partijbureaucratie te overstijgen. Zo niet Gustav Landauer, die zich opwierp als aanhanger van [[Pierre-Joseph Proudhon|Proudhon]] en zich aansloot bij de economische denkbeelden van Silvio Gesell, die konden dienen als toepassing van Proudhons maatschappijopvattingen:​ een volksbank die geld rentevrij zou doen circuleren in een federalistisch georganiseerde maatschappij. Beiden waren voorstander van de vervanging van de staat door de zichzelf organiserende arbeidersklasse. Bovendien geloofden beiden in de solidariteit van de revolutionaire actie, met als gevolg een eenheid van de arbeidersraad ongeacht mogelijke verschillen van revolutionaire opvattingen bij individuen, omdat de praktijk uiteindelijk het resultaat zou uitmaken. Zij beschouwden zich immers als delegaties van een achterban van deels door arbeiders overgenomen ondernemingen. Hiertegenover werd in Eisners eigen arbeidersraad verzet georganiseerd. Rond de jaarwisseling van 1918-1919 vormde een delegatie van revolutionaire arbeidersbewegingen een eigen op de Sovjet-Unie geïnspireerde beweging, de //​Vereniging van Revolutionaire Internationalen//​. Hierin bevonden zich spartakisten,​ leden van de USPD, anarchisten als [[Gustav Landauer]] en [[Erich Mühsam]] en socialisten uit diverse richtingen waaronder radensocialist Ernst Toller. De spartakisten hadden zich intussen omgevormd tot de //​Communistische Partij van Duitsland// (KPD) met het doel zich naar model van de Komintern een revolutie onder eigen centrale leiding te forceren. Hun direct uitgesproken voorstel om een centraal comité te vormen, dat de leiding van de revolutionaire arbeidersbeweging zou overnemen, werd door Mühsam afgewezen. Wel was Mühsam bereid om lid te worden van de KPD en stelde hij zich in dat kader op als voorman van de revolutionaire beweging. Hij zag de KPD niet als een partij, maar als een beweging en mogelijk hoopte hij – althans in 1919 – dat een goed georganiseerde arbeidersklasse uiteindelijk in staat zou zijn de partijbureaucratie te overstijgen. Zo niet Gustav Landauer, die zich opwierp als aanhanger van [[Pierre-Joseph Proudhon|Proudhon]] en zich aansloot bij de economische denkbeelden van Silvio Gesell, die konden dienen als toepassing van Proudhons maatschappijopvattingen:​ een volksbank die geld rentevrij zou doen circuleren in een federalistisch georganiseerde maatschappij. Beiden waren voorstander van de vervanging van de staat door de zichzelf organiserende arbeidersklasse. Bovendien geloofden beiden in de solidariteit van de revolutionaire actie, met als gevolg een eenheid van de arbeidersraad ongeacht mogelijke verschillen van revolutionaire opvattingen bij individuen, omdat de praktijk uiteindelijk het resultaat zou uitmaken. Zij beschouwden zich immers als delegaties van een achterban van deels door arbeiders overgenomen ondernemingen.
Regel 28: Regel 35:
  
 ===== De republiek aan de macht ===== ===== De republiek aan de macht =====
 +
 +<WRAP right box 60%>
 +{{:​namespace:​muenchener_raeterepublik_-_april_1919.jpg|}}
 +Bewapende soldaten en arbeiders, april 1919.
 +
 +{{:​namespace:​muenchener_raeterepublik_-_22_april_1919.1.4399193.jpg|}}
 +Massabijeenkomst in München, 22 april 1919
 +</​WRAP>​
  
 Pas op 7 april werd in München de radenrepubliek definitief uitgeroepen,​ omdat zij toen de – naar achteraf bleek twijfelachtige – zekerheid had dat het militaire stadscommando definitief in handen van de arbeiders was. De radenregering in München kwam niet voort uit een centraal comité, maar liet de arbeidersraden zelf volkscommissarissen benoemen, die afzetbaar waren en voorlopig niet het bolsjewistische stelsel van de Sovjet-Unie vormden. Zij beschouwde zich voorlopig als het front dat de arbeidersklasse tegen militaire aanvallen zou verdedigen. Uit de verantwoording die Erich Mühsam achteraf in zijn rapport ‘Von Eisner bis Leviné’ schreef Pas op 7 april werd in München de radenrepubliek definitief uitgeroepen,​ omdat zij toen de – naar achteraf bleek twijfelachtige – zekerheid had dat het militaire stadscommando definitief in handen van de arbeiders was. De radenregering in München kwam niet voort uit een centraal comité, maar liet de arbeidersraden zelf volkscommissarissen benoemen, die afzetbaar waren en voorlopig niet het bolsjewistische stelsel van de Sovjet-Unie vormden. Zij beschouwde zich voorlopig als het front dat de arbeidersklasse tegen militaire aanvallen zou verdedigen. Uit de verantwoording die Erich Mühsam achteraf in zijn rapport ‘Von Eisner bis Leviné’ schreef
Regel 37: Regel 52:
  
 Inmiddels was de regering-Hoffmann uitgeweken naar Bamberg, vanwaar hij het offensief tegen München zou voorbereiden. In het nabije Würzburg was de vorming van een eigen communistische radenrepubliek door middel van een coup mislukt, zodat Hoffmann ook van daaruit militaire steun kon verwachten. Daartegenover moest de radenrepubliek zich bewapenen en hopen dat de milities die zij tot haar beschikking had loyaal zouden zijn. Dit bleek een misrekening,​ omdat eenheden van de stadsregering toch door de //​Schutztruppen//​ van de SPD waren geïnfiltreerd. Inmiddels was de regering-Hoffmann uitgeweken naar Bamberg, vanwaar hij het offensief tegen München zou voorbereiden. In het nabije Würzburg was de vorming van een eigen communistische radenrepubliek door middel van een coup mislukt, zodat Hoffmann ook van daaruit militaire steun kon verwachten. Daartegenover moest de radenrepubliek zich bewapenen en hopen dat de milities die zij tot haar beschikking had loyaal zouden zijn. Dit bleek een misrekening,​ omdat eenheden van de stadsregering toch door de //​Schutztruppen//​ van de SPD waren geïnfiltreerd.
 +
 +<WRAP right box 60%>
 +{{:​namespace:​revolution_in_bayern_beschaedigtes_gebaeude.jpg|}}
 +Beschadigde kroeg in München na gevechten, 2 mei 1919.
 +</​WRAP>​
  
 Op 13 april 1919 werd Erich Mühsam door een eenheid van het stadscommando van zijn bed gelicht en naar Bamberg weggevoerd voordat het door hemzelf voorgestelde Rode Leger had kunnen ingrijpen. Sindsdien verbleef hij in arrest. Dat was voor de KPD aanleiding om de macht over te nemen: Eugen Leviné nam door zijn //​Palmzondagputsch//​ met het //Rode Leger// de regering in handen en stelde de volkscommissarissen onder bevel van het centrale comité van zijn partij. Op 16 april trok Landauer zich uit de regering terug, Toller kon als voorzitter van de //Centrale Arbeiders- en Soldatenraad//​ aanblijven. Leviné propageerde nu de //Tweede Radenrepubliek//,​ en legde vooral de nadruk op militaire verdediging. Hij suggereerde daarbij efficiënter te wezen dan zijn ‘anarchistische’ voorgangers. Maar ook de communisten hadden tegen de regering Hoffman geen schijn van kans, omdat zij er evenmin in slaagden de wapens te bemachtigen die nodig waren om de Beierse //​Reichswehr//​ tegen te houden. De eerste en enige overwinning die Leviné voor zich kon claimen was het neerslaan van een opstand in München die zich tegen zijn machtsovername had verzet. En nu het duidelijker werd dat de sociaaldemocraten zich juist tegen de //​Komintern//​ zouden keren, verlamde Berlijn met embargo’s en deviezenstops het goederenverkeer naar München. Ook riep Hoffmann de hulp van Noske in, die op zijn beurt niet alleen 35.000 soldaten van de Reichswehr inzette, maar ook gebruik maakte van de rechtse vrijkorpsen die er in Beieren rondliepen. Berucht is het vrijkorps van Franz Xavier //Ritter von Epp//, dat geducht zou huishouden en als symbool zou dienen voor het reactionaire karakter van de repressie. ​ Op 13 april 1919 werd Erich Mühsam door een eenheid van het stadscommando van zijn bed gelicht en naar Bamberg weggevoerd voordat het door hemzelf voorgestelde Rode Leger had kunnen ingrijpen. Sindsdien verbleef hij in arrest. Dat was voor de KPD aanleiding om de macht over te nemen: Eugen Leviné nam door zijn //​Palmzondagputsch//​ met het //Rode Leger// de regering in handen en stelde de volkscommissarissen onder bevel van het centrale comité van zijn partij. Op 16 april trok Landauer zich uit de regering terug, Toller kon als voorzitter van de //Centrale Arbeiders- en Soldatenraad//​ aanblijven. Leviné propageerde nu de //Tweede Radenrepubliek//,​ en legde vooral de nadruk op militaire verdediging. Hij suggereerde daarbij efficiënter te wezen dan zijn ‘anarchistische’ voorgangers. Maar ook de communisten hadden tegen de regering Hoffman geen schijn van kans, omdat zij er evenmin in slaagden de wapens te bemachtigen die nodig waren om de Beierse //​Reichswehr//​ tegen te houden. De eerste en enige overwinning die Leviné voor zich kon claimen was het neerslaan van een opstand in München die zich tegen zijn machtsovername had verzet. En nu het duidelijker werd dat de sociaaldemocraten zich juist tegen de //​Komintern//​ zouden keren, verlamde Berlijn met embargo’s en deviezenstops het goederenverkeer naar München. Ook riep Hoffmann de hulp van Noske in, die op zijn beurt niet alleen 35.000 soldaten van de Reichswehr inzette, maar ook gebruik maakte van de rechtse vrijkorpsen die er in Beieren rondliepen. Berucht is het vrijkorps van Franz Xavier //Ritter von Epp//, dat geducht zou huishouden en als symbool zou dienen voor het reactionaire karakter van de repressie. ​
 +
 +<WRAP left box 60%>
 +{{:​namespace:​muenchen-1919-konterrevolution100_muenchen.jpg|}}
 +Contrarevolutionair //​vrijkorps//​ in München.
 +
 +{{:​namespace:​contrarevolutionairen_trekken_muenchen_binnen.jpg|}}
 +Contrarevolutionaire troepen van de Reichswehr trekken München binnen.
 +</​WRAP>​
  
 Op 1 mei 1919 viel de Duitse Reichswehr München binnen. Landauer werd gearresteerd en een dag later in het tuchthuis Stadelheim door antisemitische soldaten afgeslacht. Na hevige gevechten werd het Rode Leger verslagen. De stad capituleerde op 3 mei. Op 7 mei werd de regering ontbonden. Eugen Leviné werd door een rechtbank ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. Erich Mühsam werd veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf,​ Ernst Toller tot vijf.  Op 1 mei 1919 viel de Duitse Reichswehr München binnen. Landauer werd gearresteerd en een dag later in het tuchthuis Stadelheim door antisemitische soldaten afgeslacht. Na hevige gevechten werd het Rode Leger verslagen. De stad capituleerde op 3 mei. Op 7 mei werd de regering ontbonden. Eugen Leviné werd door een rechtbank ter dood veroordeeld en geëxecuteerd. Erich Mühsam werd veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf,​ Ernst Toller tot vijf. 
namespace/radenrepubliek_van_muenchen.txt · Laatst gewijzigd: 09/12/19 16:36 door defiance