Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:wat_is_een_anarchist

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Volgende revisie
Vorige revisie
namespace:wat_is_een_anarchist [24/11/21 11:38]
defiance aangemaakt
namespace:wat_is_een_anarchist [24/11/21 13:27]
defiance [Wat is een anarchist?]
Regel 2: Regel 2:
 //Door [[Emile Armand]]// //Door [[Emile Armand]]//
  
 +  * Oorspronkelijke titel: Qu'​est-ce qu'un anarchiste? ​
 +  * Verschenen: 1925
 +  * Bron: //​[[https://​archive.org/​details/​armand-wat-is-een-anarchist-lermina-abc-van-de-libertair|Wat is een anarchist?, Het ABC van de libertair]]//,​ Emile Arman, Jules Lermina, Uitgeverij Iris, Amsterdam, 2008
 +  * Vertaling: Bert Altena
  
 ---- ----
Regel 110: Regel 114:
 Tegen de socialisten,​ de communisten en de syndicalisten,​ die beweren dat de mensheid tot in de kleinste onderdelen wordt bepaald door het economische aspect, zal de anarchist tegenwerpen dat dat louter een speculatie is, want men kan niet zeggen dat de economische factor de enige oorzaak is - zonder ook maar één moment het grote belang daarvan uit het oog te verliezen, aangezien het er voor de mens primair om draait dat hij zich in leven moet weten te houden — van alles wat in de geschiedenis heeft plaatsgevonden;​ al naar gelang de omstandigheden hebben gebeurtenissen de ene keer een politieke oorzaak, de andere keer een religieuze en zijn er weer een andere keer economische redenen vooraan te wijzen - en dan laten we klimatologische invloeden nog helemaal buiten beschouwing. Het is lange tijd de gewoonte geweest alle historische gebeurtenissen toe te schrijven aan politieke oorzaken; zoals ze daarvoor werden gezien als Gods ingrijpen in menselijke zaken, zo zou de socialistisch-communistische metafysica de hele geschiedenis willen ophangen aan het economische aspect ervan. Het gaat toch echt veel te ver te beweren dat filosofie, kunst en literatuur permanent hebben afgehangen van economische gebeurtenissen,​ terwijl in bepaalde perioden daarvan - om slechts één voorbeeld te noemen - heel duidelijk een religieuze invloed te herkennen is. Tegen de socialisten,​ de communisten en de syndicalisten,​ die beweren dat de mensheid tot in de kleinste onderdelen wordt bepaald door het economische aspect, zal de anarchist tegenwerpen dat dat louter een speculatie is, want men kan niet zeggen dat de economische factor de enige oorzaak is - zonder ook maar één moment het grote belang daarvan uit het oog te verliezen, aangezien het er voor de mens primair om draait dat hij zich in leven moet weten te houden — van alles wat in de geschiedenis heeft plaatsgevonden;​ al naar gelang de omstandigheden hebben gebeurtenissen de ene keer een politieke oorzaak, de andere keer een religieuze en zijn er weer een andere keer economische redenen vooraan te wijzen - en dan laten we klimatologische invloeden nog helemaal buiten beschouwing. Het is lange tijd de gewoonte geweest alle historische gebeurtenissen toe te schrijven aan politieke oorzaken; zoals ze daarvoor werden gezien als Gods ingrijpen in menselijke zaken, zo zou de socialistisch-communistische metafysica de hele geschiedenis willen ophangen aan het economische aspect ervan. Het gaat toch echt veel te ver te beweren dat filosofie, kunst en literatuur permanent hebben afgehangen van economische gebeurtenissen,​ terwijl in bepaalde perioden daarvan - om slechts één voorbeeld te noemen - heel duidelijk een religieuze invloed te herkennen is.
  
-Na kritisch onderzoek van de kwestie van productie en consumptie voert de anarchist aan dat het gezien de huidige maatschappelijke situatie apert onjuist is de mensen in te delen naar het beroep of het vak dat ze uitoefenen, dat dat in een systeem van overproductie en kapitalistische uitbuiting een arbitraire, gevaarlijke,​ en zelfs schadelijke indeling is. Is het niet zo dat degene die tarwe of andere graangewassen verbouwt - een van de nuttigste producenten - allerlei soorten van tussenpersonen en tussenhandelaren aan de kost helpt, ten koste van zichzelf en de consumenten?​ Degene die produceert op een voetstuk zetten is in de huidige situatie louter een drogreden. In zeer veel gevallen produceert hij nutteloze voorwerpen of goederen, of verricht hij arbeid die geen enkele betekenis heeft voor hem als individu of voor de maatschappij. Metaalarbeiders die werken in munitiefabrieken,​ in wapenfabrieken,​ in kanonnengieterijen,​ doen die nuttig werk? Gevangenbewaarders,​ douanebeambten,​ pennenlikkers van overheidsinstanties of belastinginners,​ verrichten die nuttige arbeid? Arbeiders die alleen maar bezig zijn met het fabriceren van sterke drank, aperitiefjes,​ bittertjes, alle mogelijke ‘alcoholische rotzooi’, zijn die zinvol bezig? Spoorwegfunctionarissen die zich bezighouden met het vervoer van al die overbodige luxeartikelen,​ met het laden en lossen van waren waarmee geknoeid is, met het transporteren van soldaten naar de plaats waar ze afgeslacht zullen worden, vervullen die een functie die enig nut heeft? Het heeft geen zin dat metselaars die gevangenissen,​ kazernes of kerken bouwen, zich verenigen in revolutionaire vakbonden; het heeft geen zin dat degenen die in de wapenfabrieken van Lebel of Vetterti mitrailleurs en geweren in elkaar zetten en degenen die uniformen naaien, zich aansluiten bij de Bourses du Travail2. Zowel daarvoor als daarna leveren ze zinloze productie.+Na kritisch onderzoek van de kwestie van productie en consumptie voert de anarchist aan dat het gezien de huidige maatschappelijke situatie apert onjuist is de mensen in te delen naar het beroep of het vak dat ze uitoefenen, dat dat in een systeem van overproductie en kapitalistische uitbuiting een arbitraire, gevaarlijke,​ en zelfs schadelijke indeling is. Is het niet zo dat degene die tarwe of andere graangewassen verbouwt - een van de nuttigste producenten - allerlei soorten van tussenpersonen en tussenhandelaren aan de kost helpt, ten koste van zichzelf en de consumenten?​ Degene die produceert op een voetstuk zetten is in de huidige situatie louter een drogreden. In zeer veel gevallen produceert hij nutteloze voorwerpen of goederen, of verricht hij arbeid die geen enkele betekenis heeft voor hem als individu of voor de maatschappij. Metaalarbeiders die werken in munitiefabrieken,​ in wapenfabrieken,​ in kanonnengieterijen,​ doen die nuttig werk? Gevangenbewaarders,​ douanebeambten,​ pennenlikkers van overheidsinstanties of belastinginners,​ verrichten die nuttige arbeid? Arbeiders die alleen maar bezig zijn met het fabriceren van sterke drank, aperitiefjes,​ bittertjes, alle mogelijke ‘alcoholische rotzooi’, zijn die zinvol bezig? Spoorwegfunctionarissen die zich bezighouden met het vervoer van al die overbodige luxeartikelen,​ met het laden en lossen van waren waarmee geknoeid is, met het transporteren van soldaten naar de plaats waar ze afgeslacht zullen worden, vervullen die een functie die enig nut heeft? Het heeft geen zin dat metselaars die gevangenissen,​ kazernes of kerken bouwen, zich verenigen in revolutionaire vakbonden; het heeft geen zin dat degenen die in de wapenfabrieken van Lebel of Vetterti mitrailleurs en geweren in elkaar zetten en degenen die uniformen naaien, zich aansluiten bij de Bourses du Travail.[1] Zowel daarvoor als daarna leveren ze zinloze productie.
  
 Wel is het zo dat een groot deel van degenen die produceren leven ten koste van de consumenten,​ aangezien een groot deel van de consumptie de bevrediging van kunstmatig gecreëerde behoeften betreft; ook is het zo dat een groot aantal consumenten door middel van hun kunstmatig gecreëerde behoeften een hele massa producenten van zinloze goederen in stand houden. Wel is het zo dat een groot deel van degenen die produceren leven ten koste van de consumenten,​ aangezien een groot deel van de consumptie de bevrediging van kunstmatig gecreëerde behoeften betreft; ook is het zo dat een groot aantal consumenten door middel van hun kunstmatig gecreëerde behoeften een hele massa producenten van zinloze goederen in stand houden.
Regel 116: Regel 120:
 Mystici, legalisten, socialistisch-communisten praten lang en breed over een of andere solidariteit die alle mensen zou samenbinden;​ de ene groep baseert zich daarbij op de loze kreet dat ‘God’ de vader is van de menselijke soort, de andere groep vindt dat de wet de band is die de mensen met elkaar verbindt, omdat die het hen mogelijk maakt een samenleving te vormen, de derde groep stelt dat productie en consumptie zo onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn dat producent en consument niet zonder elkaar kunnen. Of er nu sprake is van ‘God’, de wet of de economische realiteit, de mens moet altijd buigen en gehoorzamen. Mystici, legalisten, socialistisch-communisten praten lang en breed over een of andere solidariteit die alle mensen zou samenbinden;​ de ene groep baseert zich daarbij op de loze kreet dat ‘God’ de vader is van de menselijke soort, de andere groep vindt dat de wet de band is die de mensen met elkaar verbindt, omdat die het hen mogelijk maakt een samenleving te vormen, de derde groep stelt dat productie en consumptie zo onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn dat producent en consument niet zonder elkaar kunnen. Of er nu sprake is van ‘God’, de wet of de economische realiteit, de mens moet altijd buigen en gehoorzamen.
  
-De anarchist buigt niet en onderwerpt dat ontzagwekkende argument heel koel, heel getrouw aan een kritisch onderzoek. ‘Afgedwongen solidariteit’,​ zo zegt hij, ‘staat gelijk aan in het geheel geen solidariteit:​ ‘Ik ben absoluut niet solidair met degene die bijdraagt aan de instandhouding van zowel overheersing als uitbuiting, dat is één; en ik ben evenmin solidair met iedereen die meewerkt aan het blijven voortbestaan van omstandigheden die persoonlijke ontwikkeling tegenhouden,​ dat is twee; ik ben niet solidair met degenen die zich schuldig maken aan onnodige consumptie of zinloze productie: ik ben er op dit moment uitsluitend solidair mee, omdat ik daartoe gedwongen ben, en iedere kans die ik zie om aan die dwang te ontkomen, grijp ik met beide handen aan. De enige solidariteit die ik ken, is de solidariteit die ik heb geaccepteerd,​ overwogen, goedgekeurd,​ na deze eerst nauwkeurig onder de loep genomen te hebben. Ik ben alleen solidair met degenen die de-zelfde ​opvatting over solidariteit hebben als ik.’ En geconfronteerd met deze reactie komt aan licht wat de ‘universele solidariteit’ in feite is: een drogbeeld.+De anarchist buigt niet en onderwerpt dat ontzagwekkende argument heel koel, heel getrouw aan een kritisch onderzoek. ‘Afgedwongen solidariteit’,​ zo zegt hij, ‘staat gelijk aan in het geheel geen solidariteit:​ ‘Ik ben absoluut niet solidair met degene die bijdraagt aan de instandhouding van zowel overheersing als uitbuiting, dat is één; en ik ben evenmin solidair met iedereen die meewerkt aan het blijven voortbestaan van omstandigheden die persoonlijke ontwikkeling tegenhouden,​ dat is twee; ik ben niet solidair met degenen die zich schuldig maken aan onnodige consumptie of zinloze productie: ik ben er op dit moment uitsluitend solidair mee, omdat ik daartoe gedwongen ben, en iedere kans die ik zie om aan die dwang te ontkomen, grijp ik met beide handen aan. De enige solidariteit die ik ken, is de solidariteit die ik heb geaccepteerd,​ overwogen, goedgekeurd,​ na deze eerst nauwkeurig onder de loep genomen te hebben. Ik ben alleen solidair met degenen die dezelfde ​opvatting over solidariteit hebben als ik.’ En geconfronteerd met deze reactie komt aan licht wat de ‘universele solidariteit’ in feite is: een drogbeeld.
  
-Bij alles lijkt de tendens te zijn dat dingen in het begin vaag, samengesteld,​ gegroepeerd zijn en zich ontwikkelen in de richting van het enkelvoudige,​ het unieke. Het samengestelde geheel heeft de neiging uiteen te vallen in enkelvoudige delen, dat valt met onmiskenbare duidelijkheid af te lezen aan onze sterrenhemel. Vroeger dacht en handelde de mens niet individueel;​ de stam of de clan dacht en handelde voor hem; daarna waren het de leiders van groeperingen - matriarchen,​ patriarchen,​ familiehoofden - die dachten en handelden voor degenen die tot hun groep behoorden, hun kinderen, hun cliënten (diens'). Met andere woorden, helemaal in het begin was het individu slechts een cel, een bouwsteen van het organisme van leefgemeenschap of gezin; deze cel heeft echter ondanks alles de neiging zich te willen bevrijden van alle soorten ‘archieën’ en ‘cratieën’,​ om zich een zelfstandige entiteit te voelen, over zijn eigen leven te kunnen beschikken en zich te kunnen verenigen met degenen tot wie hij zich aangetrokken voelt. Vooruitlopend op het moment dat het zover is, en voor eigen rekening en risico, zouden de anarchisten kunnen stellen dat zij ‘wetenschappelijk’ handelen, als zij het niet veel belangrijker vonden om als vrije mensen te handelen.+Bij alles lijkt de tendens te zijn dat dingen in het begin vaag, samengesteld,​ gegroepeerd zijn en zich ontwikkelen in de richting van het enkelvoudige,​ het unieke. Het samengestelde geheel heeft de neiging uiteen te vallen in enkelvoudige delen, dat valt met onmiskenbare duidelijkheid af te lezen aan onze sterrenhemel. Vroeger dacht en handelde de mens niet individueel;​ de stam of de clan dacht en handelde voor hem; daarna waren het de leiders van groeperingen - matriarchen,​ patriarchen,​ familiehoofden - die dachten en handelden voor degenen die tot hun groep behoorden, hun kinderen, hun cliënten ​//(cliens)//[2]. Met andere woorden, helemaal in het begin was het individu slechts een cel, een bouwsteen van het organisme van leefgemeenschap of gezin; deze cel heeft echter ondanks alles de neiging zich te willen bevrijden van alle soorten ‘archieën’ en ‘cratieën’,​ om zich een zelfstandige entiteit te voelen, over zijn eigen leven te kunnen beschikken en zich te kunnen verenigen met degenen tot wie hij zich aangetrokken voelt. Vooruitlopend op het moment dat het zover is, en voor eigen rekening en risico, zouden de anarchisten kunnen stellen dat zij ‘wetenschappelijk’ handelen, als zij het niet veel belangrijker vonden om als vrije mensen te handelen.
  
 ===== IV. ===== ===== IV. =====
Regel 150: Regel 154:
 ===== Voetnoten ===== ===== Voetnoten =====
  
-  * [2] Arbeidersorganisaties ter bevordering van onderlinge hulp. N.v.d.vert. +  * [1] Arbeidersorganisaties ter bevordering van onderlinge hulp. (Noot van de Vertaler, NvdV) 
-  * [1] Bij de Romeinen iemand die de bescherming genoot van een patriciër. ​N.v.d.vert.+  * [2] Bij de Romeinen iemand die de bescherming genoot van een patriciër. ​(NvdV)
  
  
  
namespace/wat_is_een_anarchist.txt · Laatst gewijzigd: 24/11/21 13:27 door defiance