Gebruikershulpmiddelen
revolutionair_woordenboek
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Beide kanten vorige revisie Vorige revisie | Volgende revisie Beide kanten volgende revisie | ||
|
revolutionair_woordenboek [19/04/18 13:19] autonomia |
revolutionair_woordenboek [28/04/18 23:10] autonomia |
||
|---|---|---|---|
| Regel 23: | Regel 23: | ||
| * **Bezit:** //be-zit (het; zn.)//; Het houden of gebruiken van een //goed//, dat iemand in persoon, of door een ander, in diens macht heeft alsof het die persoon toebehoord. Bezit wordt in het dagelijks leven vaak verward met eigendom. Bezit gaat echter om die persoon die het gebruikt, het goed geniet, eigendom gaat over de juridische aanspraak die iemand op een goed kan maken. (Zie ook "Eigendom" en "Kapitalisme") | * **Bezit:** //be-zit (het; zn.)//; Het houden of gebruiken van een //goed//, dat iemand in persoon, of door een ander, in diens macht heeft alsof het die persoon toebehoord. Bezit wordt in het dagelijks leven vaak verward met eigendom. Bezit gaat echter om die persoon die het gebruikt, het goed geniet, eigendom gaat over de juridische aanspraak die iemand op een goed kan maken. (Zie ook "Eigendom" en "Kapitalisme") | ||
| * **Bezittende klasse:** //be-zit-ten-de klas-se (de; zn., samenstelling)//; De klasse die de middelen van productie en bestaan in en samenleving bezit - de economie. Het behoren tot deze klasse is in het moderne kapitalisme soms wat troebel door de economische organisatie gebaseerd op leningen - men kan een huis kopen maar is feitelijk bezitter van een schuld, de bank bezit het huis tot de lening is afbetaald. Ditzelfde kan gelden voor een kleine zelfstandige. De bezittende klasse is vaak ook de heersende klasse omdat zij politiek gezien veel invloed hebben. Andersom zorgt politieke invloed er vaak ook voor dat men economisch veel macht heeft. (Zie ook "Heersende klasse") | * **Bezittende klasse:** //be-zit-ten-de klas-se (de; zn., samenstelling)//; De klasse die de middelen van productie en bestaan in en samenleving bezit - de economie. Het behoren tot deze klasse is in het moderne kapitalisme soms wat troebel door de economische organisatie gebaseerd op leningen - men kan een huis kopen maar is feitelijk bezitter van een schuld, de bank bezit het huis tot de lening is afbetaald. Ditzelfde kan gelden voor een kleine zelfstandige. De bezittende klasse is vaak ook de heersende klasse omdat zij politiek gezien veel invloed hebben. Andersom zorgt politieke invloed er vaak ook voor dat men economisch veel macht heeft. (Zie ook "Heersende klasse") | ||
| - | * **Boer:** //boer (de; zn., -en)//; Zoals de fabriekseigenaar de //bezitter// is van de fabriek, is de boer dit tot het agrarisch bedrijf (veehouderij, land- en tuinbouw). De economische verhouding is vaak nog dezelfde, al is in West-Europa veel landarbeid (en daarmee de landarbeider) vervangen door machines. Boeren zijn met de verzelfstandiging van het boerenbedrijf ook sterk verstrikt geraakt in het web van het financieringskapitaal. Toch moet de hoeveelheid landarbeiders (veelal uit de pereferie van de Europese Unie), die tegen lage lonen in de land- en tuinbouw werken, niet worden onderschat. (Zie ook "landarbeider") | + | * **Boer:** //boer (de; zn., -en)//; Zoals de fabriekseigenaar de //bezitter// is van de fabriek, is de boer dit tot het agrarisch bedrijf (veehouderij, land- en tuinbouw). De economische verhouding is vaak nog dezelfde, al is in West-Europa veel landarbeid (en daarmee de landarbeider) vervangen door machines. Boeren zijn met de verzelfstandiging van het boerenbedrijf ook sterk verstrikt geraakt in het web van het financieringskapitaal. Toch moet de hoeveelheid landarbeiders (veelal uit de periferie van de Europese Unie), die tegen lage lonen in de land- en tuinbouw werken, niet worden onderschat. (Zie ook "landarbeider") |
| * **Bourgeois:** //bour-geois (bn.)//; Zoals de bourgeoisie; in lijn met dat wat de bourgeoisie doet, //een bourgeois levensstijl//, een materialistische, behoudende levensstijl. | * **Bourgeois:** //bour-geois (bn.)//; Zoals de bourgeoisie; in lijn met dat wat de bourgeoisie doet, //een bourgeois levensstijl//, een materialistische, behoudende levensstijl. | ||
| * **Bourgeoisie:** //bour-geoi-sie (de; zn.)//; De bezittende klasse, de gegoede en conservatieve middenstand. Van oorsprong een in de middeleeuwen in Frankrijk wettelijk gedefinieerde sociale klasse die burgerschap en politieke rechten genoten - in tegenstelling tot de rest van de bevolking, veelal landarbeiders. De bourgeoisie was de gegoede burgerklasse, één trede het koningshuis. In het Nederlands ook wel aangeduid als //'burgerij'//. Met de verspreiding van het socialisme raakte deze van oorsprong Franstalige term internationaal in gebruik. (zie ook "Burgerlijk" en "Kleinburgerlijk") | * **Bourgeoisie:** //bour-geoi-sie (de; zn.)//; De bezittende klasse, de gegoede en conservatieve middenstand. Van oorsprong een in de middeleeuwen in Frankrijk wettelijk gedefinieerde sociale klasse die burgerschap en politieke rechten genoten - in tegenstelling tot de rest van de bevolking, veelal landarbeiders. De bourgeoisie was de gegoede burgerklasse, één trede het koningshuis. In het Nederlands ook wel aangeduid als //'burgerij'//. Met de verspreiding van het socialisme raakte deze van oorsprong Franstalige term internationaal in gebruik. (zie ook "Burgerlijk" en "Kleinburgerlijk") | ||
| Regel 35: | Regel 35: | ||
| * **Commons:** //com-mons (de; zn., Engels)//; Het //gemeenschappelijke// of //gemeenschapsgoed//; De hedendaagse betekenis van de commons draait om het gemeenschappelijk of algemeen goed, goederen of diensten die door de gemeenschap beschikbaar zijn gesteld en gebruikt kunnen worden. Deze kunnen niet door een individu toegeëigend worden, op het moment dat dit gebeurd, verliest het zijn begrip als 'common'. Een moderne uiting van de commons is het concept van //Creative Commons// (CC), als men iets aandraagt onder deze CC-licentie (een tegenhanger van Copyright) wordt het geproduceerde gemeenschappelijk goed (meestal creatieve producten als kunst, muziek video of kennis). De spullen die onder deze licentie zijn geproduceerd zijn vrij gebruiken (meestal onder voorwaarde dat deze niet voor persoonlijk financieel gewin worden gebruikt). | * **Commons:** //com-mons (de; zn., Engels)//; Het //gemeenschappelijke// of //gemeenschapsgoed//; De hedendaagse betekenis van de commons draait om het gemeenschappelijk of algemeen goed, goederen of diensten die door de gemeenschap beschikbaar zijn gesteld en gebruikt kunnen worden. Deze kunnen niet door een individu toegeëigend worden, op het moment dat dit gebeurd, verliest het zijn begrip als 'common'. Een moderne uiting van de commons is het concept van //Creative Commons// (CC), als men iets aandraagt onder deze CC-licentie (een tegenhanger van Copyright) wordt het geproduceerde gemeenschappelijk goed (meestal creatieve producten als kunst, muziek video of kennis). De spullen die onder deze licentie zijn geproduceerd zijn vrij gebruiken (meestal onder voorwaarde dat deze niet voor persoonlijk financieel gewin worden gebruikt). | ||
| * **Commune:** //com-mu-ne (zn., de, -isme)//; Gemeenschap die zelfstandig de . //“De Commune van communes”//In de jaren ’80 heeft de commune een veel kleinschaligere betekenis gekregen, waar de commune als aanduiding diende voor kleine leefgemeenschappen als woongroepen of leefgemeenschappen die zich terugtrekten uit de maatschappij en een geïsoleerd bestaan op het platteland stichtte. Deze betekenis doet echter het begrip //commune// tekort - de diepere betekenis gaat tot het maatschappelijk niveau met als eerste breedgedragen uiting de //[[namespace:Commune van Parijs]]//. | * **Commune:** //com-mu-ne (zn., de, -isme)//; Gemeenschap die zelfstandig de . //“De Commune van communes”//In de jaren ’80 heeft de commune een veel kleinschaligere betekenis gekregen, waar de commune als aanduiding diende voor kleine leefgemeenschappen als woongroepen of leefgemeenschappen die zich terugtrekten uit de maatschappij en een geïsoleerd bestaan op het platteland stichtte. Deze betekenis doet echter het begrip //commune// tekort - de diepere betekenis gaat tot het maatschappelijk niveau met als eerste breedgedragen uiting de //[[namespace:Commune van Parijs]]//. | ||
| - | * **Communisme:** //com-mu-nis-me (zn., het)//; Van //commune//; het nastreven van de commune. Hoewel communisme heden ten dage vooral in verband wordt gebracht met Marxisme en de vele substromingen die hier uit voort zijn gekomen (Leninisme, Trotskisme, Stalinisme, Maoïsme) is dit eigenlijk onterecht. Over de interpretatie wat communisme is zijn verschillende ideeën, maar over het algemeen wordt aangenomen dat het communisme een vrije, klassenloze samenleving is, waar men in zelfbestuur leeft. Er zijn verschillende ideeën over //hoe// dit bereikt kan/moet worden, van libertaire tot autoritaire, waarbij sommige autoritaire stromingen, zoals het Stalinisme, het uiteindelijke doel van de ‘vrije’ samenleving uiteindelijk in het geheel laten varen en daarvoor in de plaats een sterke staat plaatsen. De vraag is daarbij of men nog van een //commune// en daarmee van //communisme// kan spreken. Doorgaans worden de Sovjet Unie en China hierom door anarchisten sterk afgewezen als model voor de bevrijding van de arbeidersklasse. //De bevrijding van de arbeidersklasse, kan alleen de arbeidersklasse zelf realiseren.// En niet, zoals de geschiedenis heeft bewezen, de nieuw opgestane politieke klasse die we in zovele autoritair-communistische modellen. (Zie ook “Commune”) | + | * **Communisme:** //com-mu-nis-me (zn., het)//; Van //commune//; het nastreven van de commune. Hoewel communisme heden ten dage vooral in verband wordt gebracht met Marxisme en de vele substromingen die hier uit voort zijn gekomen (Leninisme, Trotskisme, Stalinisme, Maoïsme) is dit eigenlijk onterecht. Over de interpretatie wat communisme is zijn verschillende ideeën, maar over het algemeen wordt aangenomen dat het communisme een vrije, klasseloze samenleving is, waar men in zelfbestuur leeft. Er zijn verschillende ideeën over //hoe// dit bereikt kan/moet worden, van libertaire tot autoritaire, waarbij sommige autoritaire stromingen, zoals het Stalinisme, het uiteindelijke doel van de ‘vrije’ samenleving uiteindelijk in het geheel laten varen en daarvoor in de plaats een sterke staat plaatsen. De vraag is daarbij of men nog van een //commune// en daarmee van //communisme// kan spreken. Doorgaans worden de Sovjet Unie en China hierom door anarchisten sterk afgewezen als model voor de bevrijding van de arbeidersklasse. //De bevrijding van de arbeidersklasse, kan alleen de arbeidersklasse zelf realiseren.// En niet, zoals de geschiedenis heeft bewezen, de nieuw opgestane politieke klasse die we in zovele autoritair-communistische modellen. (Zie ook “Commune”) |
| * **Confederalisme:** //con-fe-de-ra-lis-me (het; zn.)//; Organisatiemodel voor een breder verband waarbij de aangesloten delen gezamenlijke uitwisseling hebben en besluiten maken. Deze besluiten worden gemaakt op basis van gemeenschappelijk belang. Daar waar dit gemeenschappelijk belang er niet is, bestaat er binnen de //confederatie// vergaande autonomie voor de individuele onderdelen. Zo kan het zijn dat een voorstel binnen de confederatie slechts door een aantal lichamen wordt aangenomen en anderen zich hieraan kunnen onttrekken. Dit in tegenstelling tot de eenvormigheid van bijv. de natiestaat. (Zie ook “Federalisme” en “Zelfbestuur”) | * **Confederalisme:** //con-fe-de-ra-lis-me (het; zn.)//; Organisatiemodel voor een breder verband waarbij de aangesloten delen gezamenlijke uitwisseling hebben en besluiten maken. Deze besluiten worden gemaakt op basis van gemeenschappelijk belang. Daar waar dit gemeenschappelijk belang er niet is, bestaat er binnen de //confederatie// vergaande autonomie voor de individuele onderdelen. Zo kan het zijn dat een voorstel binnen de confederatie slechts door een aantal lichamen wordt aangenomen en anderen zich hieraan kunnen onttrekken. Dit in tegenstelling tot de eenvormigheid van bijv. de natiestaat. (Zie ook “Federalisme” en “Zelfbestuur”) | ||
| * **Conformisme:** //con-for-mis-me (het; -isme)//; //"Sich fügen, heisst lügen"// (vert. Je voegen, is jezelf verloochenen) stelde [[namespace:Erich Mühsam]] in een zeer toepasselijke uitspraak. Je conformeren is je aanpassen aan de norm - daarmee worden je eigen opvattingen aan de kant geschoven om aan te sluiten bij de dominante opvatting. | * **Conformisme:** //con-for-mis-me (het; -isme)//; //"Sich fügen, heisst lügen"// (vert. Je voegen, is jezelf verloochenen) stelde [[namespace:Erich Mühsam]] in een zeer toepasselijke uitspraak. Je conformeren is je aanpassen aan de norm - daarmee worden je eigen opvattingen aan de kant geschoven om aan te sluiten bij de dominante opvatting. | ||
| Regel 42: | Regel 42: | ||
| * **Contrarevolutionair:** //co-tra-re-vo-lu-tio-nair (bn., -e)// **1** //"Zij die aan de macht zijn, zullen deze verdedigen. Zij die deze macht verloren zijn, zullen deze proberen te heroveren"// **2** (de; zn., -en) Persoon die zich actief verzet tegen de revolutie. | * **Contrarevolutionair:** //co-tra-re-vo-lu-tio-nair (bn., -e)// **1** //"Zij die aan de macht zijn, zullen deze verdedigen. Zij die deze macht verloren zijn, zullen deze proberen te heroveren"// **2** (de; zn., -en) Persoon die zich actief verzet tegen de revolutie. | ||
| * **Corporatisme:** //cor-po-ra-tis-me (het; zn., -isme)//; De economische ideologie verbonden aan het fascisme. Het corporatisme stelt dat de //bezittende klasse// en de //werkende klasse// een gemeenschappelijk belang hebben - het welvaren van de natie - en daarom zich niet tegen elkaar moeten richten maar zich met elkaar moet verbinden. Daarmee keert het fascisme zich tegen de klassenstrijd, hoewel het er wel pseudo-revolutionaire retoriek op na houdt. | * **Corporatisme:** //cor-po-ra-tis-me (het; zn., -isme)//; De economische ideologie verbonden aan het fascisme. Het corporatisme stelt dat de //bezittende klasse// en de //werkende klasse// een gemeenschappelijk belang hebben - het welvaren van de natie - en daarom zich niet tegen elkaar moeten richten maar zich met elkaar moet verbinden. Daarmee keert het fascisme zich tegen de klassenstrijd, hoewel het er wel pseudo-revolutionaire retoriek op na houdt. | ||
| - | * **Crypto-anarchisme:** //cryp-to-an-ar-chis-me (het; zn.)//; Een online of digitale realisatie van het anarchistische ideeën. De term cryto-anarchisme komt van het gebruik van //encrypted// (vert. versleutelde) software terwijl men informatie verspreidt via bijvb. het internet om op die manier vervolging te voorkomen, en de privacy en politieke vrijheid te beschermen. | + | * **Crypto-anarchisme:** //cryp-to-an-ar-chis-me (het; zn.)//; Een online of digitale realisatie van het anarchistische ideeën. De term cryto-anarchisme komt van het gebruik van //encrypted// (vert. versleutelde) software terwijl men informatie verspreidt via bijv. het internet om op die manier vervolging te voorkomen, en de privacy en politieke vrijheid te beschermen. |
| ===== D ===== | ===== D ===== | ||
| Regel 66: | Regel 66: | ||
| ===== F ===== | ===== F ===== | ||
| - | * **Fascisme:** //fas-cis-me (het; vlg. -isme);// Van het Italiaanse //fascismo//, gevormd vanuit het Latijnse //fasces//, een bundel takken met een bijl **1** Politiek systeem berustend op ultranationalistische corporatististische, autoritaire beginselen. In aard sterk anti-communistisch, in retoriek pseudo-revolutionair om zo de arbeidersklasse weg te leiden van communistische ideeën. **2** Politieke filosofie of richting die het fascisme voorstaat, rep. probeert te verwezenlijken. (Zie ook "Corporatisme") | + | * **Fascisme:** //fas-cis-me (het; vlg. -isme);// Van het Italiaanse //fascismo//, gevormd vanuit het Latijnse //fasces//, een bundel takken met een bijl **1** Politiek systeem berustend op ultranationalistische corporatistische, autoritaire beginselen. In aard sterk anti-communistisch, in retoriek pseudo-revolutionair om zo de arbeidersklasse weg te leiden van communistische ideeën. **2** Politieke filosofie of richting die het fascisme voorstaat, rep. probeert te verwezenlijken. (Zie ook "Corporatisme") |
| * **Federalisme:** //Fe-de-ra-lis-me (het; zn.)//; Organisatiemodel waarbinnen groepen of organisaties een samenwerkingsverband realiseren. De definitie binnen van federalisme verschilt binnen het anarchisme t.o.v. de gangbare opvatting - van origine is het zo dat de besluiten in de federatie bindend zijn voor de gefedereerde onderdelen. Dit is binnen het anarchisme echter eigenlijk bijna nooit het geval. De federatie zou een té centralistisch karakter krijgen en de autonomie van de gefedereerde onderdelen schaden. Het federalisme waarover binnen de anarchistische beweging gesproken wordt is daarmee in feite eerder aan te duiden als confederalisme. (Zie ook. “Confederalisme”) | * **Federalisme:** //Fe-de-ra-lis-me (het; zn.)//; Organisatiemodel waarbinnen groepen of organisaties een samenwerkingsverband realiseren. De definitie binnen van federalisme verschilt binnen het anarchisme t.o.v. de gangbare opvatting - van origine is het zo dat de besluiten in de federatie bindend zijn voor de gefedereerde onderdelen. Dit is binnen het anarchisme echter eigenlijk bijna nooit het geval. De federatie zou een té centralistisch karakter krijgen en de autonomie van de gefedereerde onderdelen schaden. Het federalisme waarover binnen de anarchistische beweging gesproken wordt is daarmee in feite eerder aan te duiden als confederalisme. (Zie ook. “Confederalisme”) | ||
| * **Federatie:** //fe-de-ra-tie (de; zn.)//; Organisatie gebaseerd op een (con)federalistisch model. Hedendaagse voorbeelden van federaties zijn de //Föderation Deutshsprachicher Anarchist*innen (FdA)// en de //Internationale van Anarchistische Federaties (IFA)//. (Zie ook "Federalisme" en "Confederalisme") | * **Federatie:** //fe-de-ra-tie (de; zn.)//; Organisatie gebaseerd op een (con)federalistisch model. Hedendaagse voorbeelden van federaties zijn de //Föderation Deutshsprachicher Anarchist*innen (FdA)// en de //Internationale van Anarchistische Federaties (IFA)//. (Zie ook "Federalisme" en "Confederalisme") | ||
revolutionair_woordenboek.txt · Laatst gewijzigd: 20/03/24 11:19 door defiance
Paginahulpmiddelen
Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Noncommercial-Share Alike 4.0 International
