Door Michael Bakoenin
Oktober 3, 1862
Herzen,
Ik ben het volkomen oneens met je; ik denk niet dat het mogelijk is om de brief, geschreven door het Varsovie Comité, alleen te beantwoorden door mijn “Proclamatie aan de Russische officieren” te publiceren. Ik heb de ferme overtuiging dat we moeten reageren op dit officiële Poolse document met een document, wat meer precies met een brief gericht aan het Comité zelf, waarin we samenvatten wat onze principes zijn, en onze verwachtingen voor Rusland en Klein-Rusland. Ondertekend door ons alledrie.
Het lijkt me dat gerechtigheid en onze waardigheid het vereisen. We moeten de volledige verantwoordelijkheid voor de ‘praktische’ gevolgen van deze alliantie met de Polen nemen, en daarom is het onze plicht hier niet van weg te lopen. Uiteindelijk, iets wat gedaan wordt vanuit bescheidenheid kan uitgelegd worden als lafheid.
Het is mijn mening dat deze brief, gericht aan het comité, niet lang van stof hoeft te zijn; het moet beknopt onze politieke agenda beschrijven. En, waarom niet, in dezelfde editie van de Cloche, kunnen we de “Proclamatie aan de Russische officieren” bijvoegen, dat zou dan op die manier bijdragen als een commentaar op het eerste document.
Ik was geschokt om te zien dat jij de insinuaties in Mieroslavski’s krant zo sierlijk aanvaard, zeker gezien het feit dat hij zegt dat De Cloche abstract is en destructieve neigingen heeft, en dat het geen plan voor de toekomst publiceert, en dat de geformuleerde doelen onpraktisch zijn.
Ten eerste; dit is oneerlijk. Gedurende een lange tijd heeft de Cloche zichzelf bewezen dat het de gemeenschappelijke principes en de administratieve controle door de Generale raad door heel het land verdedigt. Het is tot steun van de communes die zichzelf besturen en van de provincies, gebaseerd op het electorale principe; en tot slot voor een vrije federatie van alle Russische provincies.
Daarom is het principe zelf, en het doel waartoe het dient nauw verwant en volledig voldoende in het tevredenstellen van de strengste eisen van een praktische agenda.
God wil dat Polen in de positie is om een programma uit te werken dat, door zijn eigen praktische verdiensten, bij die van ons kan worden vergeleken. Maar wat als zoiets dat Mieroslavski correct zou kunnen zijn? U weet evenals ik, Herzen, dat dát absoluut beschamend zou zijn!
Ik zeg je het nog een keer; onze bescheidenheid zal als lafheid beschouwt worden, als van nu af aan je niet wat eerlijker optreedt, in de meest praktische betekenis van het woord. Het is waar dat het je niet altijd zal lukken om de schande van het hebben van vooroordelen te vermijden, en er is een zekere tendens in de richting om onze plaats in te nemen — daarvoor zijn het immers vijanden, en deze zijn jaloers — maar jij zal niet de eer hebben van het proberen van een gedurfde handeling.
Je hebt een macht gecreëerd, een bijzonder formidabele, en niemand kan dat betwisten. Op dit moment zij we op zoek hoe we deze macht het beste kunnen gebruiken. In deze dagen heeft Rusland praktische aanwijzingen nodig om het naar het doel te leiden. Kan de Cloche deze gids zijn? Als dat niet zo is, dan zal het in een half jaar, of op zijn langst over een jaar al zijn invloed kwijt zijn, en zijn reden tot bestaan. Zo zal deze ontzaggelijke macht van jou uiteenvallen bij de eerste tekenen van de lente.
Roep ons daarom op tot actie, Herzen, Hijs je vlag! Laat het langzaam glijden met de wijsheid en de tact dat alleen jij bezit, maar hef het met moed op. U weet dat wij uw moedige werk met u zullen volgen.
Wanneer wij elkaar opnieuw zullen zien? Schrijf terug in antwoord op deze brief.
M. Bakoenin