Insurrectionalisme
Stromingen
anarcho-communisme, anarcho-collectivisme, mutualisme, individualisme, anarchisme zonder adjectieven
Strategieën
anarcho-syndicalisme, insurrectionalisme, anarcho-pacifisme, propaganda van de daad
Focus
Insurrectionalisme, opstandig anarchisme of anarchisme van de opstand is een anarchistische theorie en strategie, waarin de opstand of rebellie als methode wordt gezien om een proces van systeemverandering aan te zwengelen. Het is daarmee eerder een methode dan een ideologie die een voorstelling van een toekomstige maatschappij voorstelt.
Bij het insurrectionalisme staan de klassenstrijd, compromisloze oppositie en de permanente aanval op sociale en politieke vijanden centraal. Daarbij gelden de tijdelijke samenwerking in informele initiatieven en affiniteitsgroepen als organisatiemethode. Formele organisatie wordt over het algemeen om twee redenen afgewezen: ten eerste omdat deze volgens de vaak worden gezien als een vestiging van nieuwe machtsstructuren welke gevangen worden in een systeem van compromissen; ten tweede omdat deze organisaties over het algemeen bovengronds werk verrichten en hierom kwetsbaar zijn mochten zij zich militant opstellen.[1][2]
Het insurrectionalisme ontwikkelde zich in de jaren 70 tijdens de hevige sociale onrusten in Italië tot een zelfstandige anarchistische stroming. Hoewel er duidelijk ook individualistische elementen in het insurrectionalistische discours te vinden zijn, beroept de stroming zich vooral op het illegalisme en het communistisch anarchisme.
Een van de bekendste teksten die in dit spectrum toe te bedelen is, is 'De komende opstand', van het anonieme collectief Het Onzichtbare Comité. Daarnaast is de auteur Alfredo Bonanno een belangrijke spil geweest in de ontwikkeling van de insurrectionalistische stroming. Het idee van de opstand loopt echter als een rode draad door de geschiedenis van het anarchisme, van Michael Bakoenin en zijn deelname aan de Commune van Lyon tot de illegalisten van de Propaganda van de daad. Het insurrectionalisme bouwt voort op die fundamenten.