Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:anarchisme

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
Laatste revisie Beide kanten volgende revisie
namespace:anarchisme [09/08/21 09:21]
defiance
namespace:anarchisme [24/11/21 14:55]
defiance [Hiërarchie en horizontaal organiseren]
Regel 10: Regel 10:
   * Anarchisme (het; v); het nastreven van een samenleving waarin mensen leven zonder hogere macht of autoriteit (anarchie).   * Anarchisme (het; v); het nastreven van een samenleving waarin mensen leven zonder hogere macht of autoriteit (anarchie).
  
-Als we hier over anarchisme spreken, dan doelen we op het streven naar een situatie of samenleving waarin mensen zonder een hogere macht of autoriteit leven (anarchie). ​ Deze anarchie ​is een geheel andere definitie dan die waarover in de massamedia vaak wordt gesproken. De misvatting ​in de daar gehanteerde definitie is dat zij (maatschappelijke) organisatie vaak gelijkstellen ​met //leiding// of //​leiderschap//​. En dus dat waar leiding ontbreekt, chaos en ordeloosheid zullen heersen. Andersom geredeneerd betekent dit, dat daar waar chaos en wanorde heersen, dit dan wel anarchie moet zijn. Immers betekent het begrip '​anarchie'​ //“zonder heerser”//,​ en chaos en wanorde zijn daar waar geen, of te weinig heerschappij is. +Als we hier over anarchisme spreken, dan doelen we op het streven naar een situatie of samenleving waarin mensen zonder een hogere macht of autoriteit leven (anarchie). ​ Deze anarchie ​heeft een geheel andere definitie dan die waarover in de massamedia vaak wordt gesproken. De misvatting ​baseert zich er op dat //(maatschappelijke) organisatie// vaak gelijkgesteld wordt met //leiding// of //​leiderschap//​. En dus dat waar leiding ontbreekt, chaos en ordeloosheid zullen heersen. Andersom geredeneerd betekent dit, dat daar waar chaos en wanorde heersen, dit dan wel anarchie moet zijn. Immers betekent het begrip '​anarchie'​ //“zonder heerser”//,​ en chaos en wanorde zijn daar waar geen, of te weinig heerschappij is. 
  
-We zouden echter kunnen stellen dat veel van de chaos en wanorde die we op het moment zien in de wereld, juist oorsprong vindt in de hiërarchische organisatie van de samenleving - daar waar de belangen van weinigen negatieve invloed hebben op de levens van velen.+We zouden echter kunnen stellen dat veel van de chaos en wanorde die we op het moment zien in de wereld, juist zijn oorsprong vindt in de hiërarchische organisatie van de samenleving - daar waar de belangen van weinigen ​een negatieve invloed hebben op de levens van velen.
  
-Anarchisme ​voorstaat ​niet de afwezigheid van organisatie,​ maar een //ándere// vorm van organisatie. Het staat voor de organisatie van de samenleving door middel van vrijwillige en gelijkwaardige samenwerking. Waar de belangen, ideeën en aspiraties van allen tellen en niet slechts die van de machtigen ​- een vrije, klasseloze samenleving.+Anarchisme ​betekent ​niet de afwezigheid van organisatie,​ maar houdt een //ándere// vorm van organisatie ​in. Het staat voor een organisatie van een vrije, klassenloze ​samenleving door middel van vrijwillige en gelijkwaardige samenwerking, waar de belangen, ideeën en aspiraties van allen tellen en niet slechts die van de machtigen.
  
 ===== Basisbeginselen van het anarchisme ===== ===== Basisbeginselen van het anarchisme =====
Regel 27: Regel 27:
 ==== Hiërarchie en horizontaal organiseren ==== ==== Hiërarchie en horizontaal organiseren ====
  
-Het anarchisme gaat uit van de gelijkwaardigheid van de mens, en dat elk mens het natuurlijke recht heeft om in vrijheid keuzes te maken hoe hij of zij wil leven. Hieraan zitten natuurlijk beperkingen. Als deze gedachte consequent wordt doorgevoerd betekent dit dat de vrijheid van de één ophoudt waar de vrijheid van de ander begint.+Het anarchisme gaat uit van de gelijkwaardigheid van de mens, dat elk mens het natuurlijke recht heeft om in vrijheid keuzes te maken hoe hij of zij wil leven. Hieraan zitten natuurlijk beperkingen. Als deze gedachte consequent wordt doorgevoerdbetekent dit dat de vrijheid van de één ophoudt waar de vrijheid van de ander begint.
  
-In de huidige maatschappij overheerst een hiërarchisch organisatiemodel. Dit betekent dat als je de machtsverhoudingen binnen een besluitvormingsproces schematisch zou uittekenen, deze eruitzien als een piramide (zie figuur). Onderaan is de meerderheid van de mensen te vinden, zij hebben ​weinig te zeggenPolitiek gezien ​kunnen ​zij bijvoorbeeld één keer in de vier jaar stemmen, maar kunnen niet werkelijk deelnemen aan de besluitvorming - evenals op de werkplek, waar vaak wel '​inspraak'​ is, maar men geen besluiten mag nemen. Economisch ​uit het zich zo dat geld hebben deuren openten een gebrek aan geld deuren sluit.+In de huidige maatschappij overheerst een hiërarchisch organisatiemodel. Dit betekent dat als je de machtsverhoudingen binnen een besluitvormingsproces schematisch zou uittekenen, deze eruitzien als een piramide (zie figuur). Onderaan ​in het schema ​is de meerderheid van de mensen te vinden. Zij hebben ​politiek invloedZij kunnen bijvoorbeeld één keer in de vier jaar stemmen, maar kunnen niet werkelijk deelnemen aan de besluitvorming - evenals op de werkplek, waar vaak wel '​inspraak'​ is, maar men geen besluiten mag nemen. Economisch ​betekent ​het dat geld-hebben deuren opent en een gebrek aan geld deuren sluit.
  
 <WRAP right box 60%>​{{vimeo>​153869579?​medium}}</​WRAP>​ <WRAP right box 60%>​{{vimeo>​153869579?​medium}}</​WRAP>​
  
-Macht en invloed over de levens van anderen hebben degenen die bijvoorbeeld bezit hebben, als bazen en aandeelhouders,​ die beslissen over hoe het er op de werkplek aan toegaat of zelfs of een werkplek nog bestaat of dat deze wordt gesloten en bijvoorbeeld verplaatst wordt naar een '​goedkoper'​ productieland. In de politiek is dit eveneens zo: in de parlementaire democratie is het een kleine groep politici die besluiten ​nemen die vervolgens voor de gehele bevolking gelden. Zij beslissen in feite voor hen, iets dat binnen een anarchistische samenleving ondenkbaar is – men is daar onderdeel van de besluitvorming.+Macht en invloed over de levens van anderen hebben degenen die bijvoorbeeld bezit hebben, als bazen en aandeelhouders,​ die beslissen over hoe het er op de werkplek aan toegaat of zelfs of een werkplek nog bestaat of dat deze wordt gesloten en bijvoorbeeld verplaatst wordt naar een '​goedkoper'​ productieland. In de politiek is dit eveneens zo: in de parlementaire democratie is het een kleine groep politicidie besluiten ​neemt die vervolgens voor de gehele bevolking gelden. Zij beslissen in feite voor hen, iets dat binnen een anarchistische samenleving ondenkbaar is – men is daar onderdeel van de besluitvorming.
  
 Er zijn wat betreft besluitvorming verschillende modellen, maar binnen het anarchisme staat één ding centraal - men organiseert horizontaal. Dit betekent dat er géén piramide diagram te tekenen valt, maar dat als je van een anarchistisch model een diagram zou maken, dit een platte structuur zou geven (zie figuur) óf, zoals dit vaak ook wordt aangeduid, een cirkel, waarin iedereen gelijkwaardig is aan elkaar. Er zijn wat betreft besluitvorming verschillende modellen, maar binnen het anarchisme staat één ding centraal - men organiseert horizontaal. Dit betekent dat er géén piramide diagram te tekenen valt, maar dat als je van een anarchistisch model een diagram zou maken, dit een platte structuur zou geven (zie figuur) óf, zoals dit vaak ook wordt aangeduid, een cirkel, waarin iedereen gelijkwaardig is aan elkaar.
  
-Binnen het anarchisme is de idee dat de mens een sociaal wezen is, en hierom ​ook altijd in relatie zal staan met anderen. Dat betekend ​dat er aan de ene kant grote waarde wordt gehecht aan individuele vrijheid, maar daarnaast ook aan de relatie en organisatie van de gemeenschap. De mogelijkheid deel te nemen aan besluitvorming die van invloed is op de persoon, staat dan ook centraal. Dit geld voor alle facetten van ons leven: in onderwijs, het werk, thuis, de directe woonomgeving,​ de stad, regio etc.+Binnen het anarchisme is de idee dat de mens een sociaal wezen is, en daarom ​ook altijd in relatie zal staan met anderen. Dat betekent ​dat er aan de ene kant grote waarde wordt gehecht aan individuele vrijheid, maar daarnaast ook aan de relatie en organisatie van de gemeenschap. De mogelijkheid deel te nemen aan besluitvorming die van invloed is op de persoon, staat dan ook centraal. Dit geld voor alle facetten van ons leven: in onderwijs, het werk, thuis, de directe woonomgeving,​ de stad, regio etc.
  
 ==== Individu en gemeenschap ==== ==== Individu en gemeenschap ====
Regel 43: Regel 43:
 De waardering voor het individu, voorstaat een autonomie van het individu. Dit individualisme verschilt echter sterk van het individualisme dat we kennen binnen de kapitalistische samenleving - waar de individu steeds meer als eenling verantwoordelijk wordt gehouden voor diens eigen welvaren, maar ook keuzes kan maken die ten kosten gaan van anderen zonder daar verantwoording voor af te leggen als dit wettelijk is toegestaan. ​ De waardering voor het individu, voorstaat een autonomie van het individu. Dit individualisme verschilt echter sterk van het individualisme dat we kennen binnen de kapitalistische samenleving - waar de individu steeds meer als eenling verantwoordelijk wordt gehouden voor diens eigen welvaren, maar ook keuzes kan maken die ten kosten gaan van anderen zonder daar verantwoording voor af te leggen als dit wettelijk is toegestaan. ​
  
-Dit betekend ​dat het anarchisme een samenleving voorstaat waarin er uiteindelijk,​ vanuit het individu, ook altijd een relatie zal bestaan met het collectief. Immers heeft bijna alles wat het individu doet invloed op de ander, en hangt het bestaan van het individu voor een groot deel af van de gezamenlijke inspanningen voor bijvoorbeeld het welzijn en veiligheid.+Dit betekent ​dat het anarchisme een samenleving voorstaat waarin er uiteindelijk,​ vanuit het individu, ook altijd een relatie zal bestaan met het collectief. Immers heeft bijna alles wat het individu doet invloed op de ander, en hangt het bestaan van het individu voor een groot deel af van de gezamenlijke inspanningen voor bijvoorbeeld het welzijn en veiligheid.
  
 <WRAP left box 30%> <WRAP left box 30%>
Regel 70: Regel 70:
 Het federalisme is een organisatiemodel waarbij de individuele lichamen van de federatie zelfbeschikkingsrecht behouden. In een klassiek hiërarchisch model wordt een besluit van boven naar beneden gestuurd en wordt verwacht dat de onderliggende lichamen deze besluiten uitvoeren. Binnen het federalisme is het zo dat de overleggen op hoger niveau plaats vinden tussen de verschillende onderdelen van de federatie. Er kan hierbij evt. een secretariaat zijn dat helpt bij de coördinatie van de federatie, maar om te voorkomen dat het een top-down structuur vormt is het secretariaat slechts een uitvoerend orgaan – het voert de wil van de federatie uit. Het federalisme is een organisatiemodel waarbij de individuele lichamen van de federatie zelfbeschikkingsrecht behouden. In een klassiek hiërarchisch model wordt een besluit van boven naar beneden gestuurd en wordt verwacht dat de onderliggende lichamen deze besluiten uitvoeren. Binnen het federalisme is het zo dat de overleggen op hoger niveau plaats vinden tussen de verschillende onderdelen van de federatie. Er kan hierbij evt. een secretariaat zijn dat helpt bij de coördinatie van de federatie, maar om te voorkomen dat het een top-down structuur vormt is het secretariaat slechts een uitvoerend orgaan – het voert de wil van de federatie uit.
  
-Het eerder genoemde zelfbeschikkingsrecht binnen een federatie ​betekend ​dat de onderdelen waar deze uit bestaat, altijd het recht hebben zich aan een keuze te onttrekken. Hierdoor is er veel meer ruimte voor diversiteit en kan het zijn dat er bijv. in verschillende wijken van een stad andere keuzes bestaan.+Het eerder genoemde zelfbeschikkingsrecht binnen een federatie ​betekent ​dat de onderdelen waar deze uit bestaat, altijd het recht hebben zich aan een keuze te onttrekken. Hierdoor is er veel meer ruimte voor diversiteit en kan het zijn dat er bijv. in verschillende wijken van een stad andere keuzes bestaan.
  
 Het federatieve model kan op verschillende niveaus worden toegepast en in bijna alle onderdelen van de samenleving – van de organisatie van de productie, sociale voorzieningen als openbaar vervoer, wonen tot de leefomgeving (dorp, wijk, stad, provincie etc.). Hier zijn historisch ook mooie voorbeelden van te vinden in de [[Spaanse Burgeroorlog en Revolutie|Spaanse Revolutie]]. Het federatieve model kan op verschillende niveaus worden toegepast en in bijna alle onderdelen van de samenleving – van de organisatie van de productie, sociale voorzieningen als openbaar vervoer, wonen tot de leefomgeving (dorp, wijk, stad, provincie etc.). Hier zijn historisch ook mooie voorbeelden van te vinden in de [[Spaanse Burgeroorlog en Revolutie|Spaanse Revolutie]].
Regel 92: Regel 92:
 Kapitalisme is een economisch model waarbij een kapitaalkrachtig individu – een kapitalist – anderen (arbeiders) inhuurt om voor hem of haar te werken. De kapitalist bezit de productiemiddelen en grondstoffen,​ als werknemer verkoop je jouw tijd en inspanning voor een loon. De eigenaar krijgt de winst van datgeen wat de werknemer geproduceerd heeft. Als werknemer krijg je echter altijd minder betaald dan de winst die je daadwerkelijk produceert. Kapitalisme is een economisch model waarbij een kapitaalkrachtig individu – een kapitalist – anderen (arbeiders) inhuurt om voor hem of haar te werken. De kapitalist bezit de productiemiddelen en grondstoffen,​ als werknemer verkoop je jouw tijd en inspanning voor een loon. De eigenaar krijgt de winst van datgeen wat de werknemer geproduceerd heeft. Als werknemer krijg je echter altijd minder betaald dan de winst die je daadwerkelijk produceert.
  
-Als we het over de economische verhoudingen hebben in een kapitalistische economie, ​betekend ​dit dus dat kapitalisten er belang bij hebben om de kosten voor de grondstoffen,​ productiemiddelen en lonen zo laag mogelijk te houden. De producten en diensten die geleverd worden moeten daarentegen zoveel mogelijk en voor een zo hoog mogelijke prijs worden verkocht om de winst op deze manier zo groot mogelijk te laten zijn. Dit met alle sociale en ecologische gevolgen van dien – consumentenproducten worden in Azië onder erbarmelijke omstandigheden voor een hongerloon geproduceerd;​ grondstoffen worden aan de aarde onttrokken en vernietigen het milieu van mens en natuur; de verhuizing van de productie van consumentengoederen van Europa naar lagelonenlanden heeft grote sociaal-economische gevolgen gehad voor mensen zowel hier als daar.+Als we het over de economische verhoudingen hebben in een kapitalistische economie, ​betekent ​dit dus dat kapitalisten er belang bij hebben om de kosten voor de grondstoffen,​ productiemiddelen en lonen zo laag mogelijk te houden. De producten en diensten die geleverd worden moeten daarentegen zoveel mogelijk en voor een zo hoog mogelijke prijs worden verkocht om de winst op deze manier zo groot mogelijk te laten zijn. Dit met alle sociale en ecologische gevolgen van dien – consumentenproducten worden in Azië onder erbarmelijke omstandigheden voor een hongerloon geproduceerd;​ grondstoffen worden aan de aarde onttrokken en vernietigen het milieu van mens en natuur; de verhuizing van de productie van consumentengoederen van Europa naar lagelonenlanden heeft grote sociaal-economische gevolgen gehad voor mensen zowel hier als daar.
  
 Dit theater speelt zich, met de globalisering van de economie die is al is ingezet in de koloniale tijd, wereldwijd op grotere en kleinere schaal af. Grote ketens als Nike, Ahold en Shell, hebben via tussenhandelaren en onderproducenten miljoenen arbeiders voor hun werken. Zij produceren voor een zo laag mogelijke prijs grondstoffen,​ halffabricaten,​ eindproducten en leveren diensten. In dit verfijnde netwerk wordt de winst van al deze inspanningen uitgekeerd aan aandeelhouders en eigenaren: voor een deel kleinere bezitters, daarboven grote multinationals en financiële ondernemingen als banken en hedgefunds. Deze regulering van de economie op basis van eigendomsrecht en arbeidsrelaties noemen we kapitalisme. De propagandisten van dit soort economie proberen deze relatie in elk aspect van ons leven door te laten dringen om er winst uit te kunnen maken – al van jongs af aan leren we dat dit de enige en meest “natuurlijke” organisatie is van onze samenleving. Dit theater speelt zich, met de globalisering van de economie die is al is ingezet in de koloniale tijd, wereldwijd op grotere en kleinere schaal af. Grote ketens als Nike, Ahold en Shell, hebben via tussenhandelaren en onderproducenten miljoenen arbeiders voor hun werken. Zij produceren voor een zo laag mogelijke prijs grondstoffen,​ halffabricaten,​ eindproducten en leveren diensten. In dit verfijnde netwerk wordt de winst van al deze inspanningen uitgekeerd aan aandeelhouders en eigenaren: voor een deel kleinere bezitters, daarboven grote multinationals en financiële ondernemingen als banken en hedgefunds. Deze regulering van de economie op basis van eigendomsrecht en arbeidsrelaties noemen we kapitalisme. De propagandisten van dit soort economie proberen deze relatie in elk aspect van ons leven door te laten dringen om er winst uit te kunnen maken – al van jongs af aan leren we dat dit de enige en meest “natuurlijke” organisatie is van onze samenleving.
namespace/anarchisme.txt · Laatst gewijzigd: 24/11/21 17:45 door defiance