Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:draaien_op_leegte_-_het_falen_van_het_symbolische_denken

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Laatste revisie Beide kanten volgende revisie
namespace:draaien_op_leegte_-_het_falen_van_het_symbolische_denken [26/11/19 18:17]
defiance aangemaakt
namespace:draaien_op_leegte_-_het_falen_van_het_symbolische_denken [26/11/19 18:21]
defiance
Regel 2: Regel 2:
 //Door [[John Zerzan]]// //Door [[John Zerzan]]//
  
-Oorspronkelijke titel: Running on emptiness - The Failure of Symbolic Thought  +  * Oorspronkelijke titel: Running on emptiness - The Failure of Symbolic Thought  
-Verschenen: 2002 +  ​* ​Verschenen: 2002 
-Bron: [[https://​verbodengeschriften.nl/​html/​draaien-op-leegte-het-falen-van-het-symbolische-denken.html|Draaien op leegte - Het falen van het symbolische denken]], Verbodengeschriften.nl +  ​* ​Bron: [[https://​verbodengeschriften.nl/​html/​draaien-op-leegte-het-falen-van-het-symbolische-denken.html|Draaien op leegte - Het falen van het symbolische denken]], Verbodengeschriften.nl 
-Vertaling: Onbekend+  ​* ​Vertaling: Onbekend
  
  
Regel 19: Regel 19:
 Een gekwelde Ted Sloan vraagt zich af: "Wat is er aan de hand met de huidige tijd? Waarom is het voor de huidige maatschappijen zo moeilijk om volwassenen voort te brengen, die in staat zijn tot intimiteit, werk, vreugde en ethisch leven? Hoe komt het dat de tekenen van een beschadigd leven zo wijd verbreid zijn?" Volgens David Morris (l994), vormen "​chronische pijn en depressie, vaak met elkaar samenhangend en af en toe zelfs beschouwd als een afzonderlijke aandoening, een enorme crisis binnen het postmoderne leven."​ We beschikken over cyberspace en virtuele werkelijkheid,​ kant-en-klare communicatie via de computer in de global village; en toch hebben wij ons nooit zo verarmd en eenzaam gevoeld. Een gekwelde Ted Sloan vraagt zich af: "Wat is er aan de hand met de huidige tijd? Waarom is het voor de huidige maatschappijen zo moeilijk om volwassenen voort te brengen, die in staat zijn tot intimiteit, werk, vreugde en ethisch leven? Hoe komt het dat de tekenen van een beschadigd leven zo wijd verbreid zijn?" Volgens David Morris (l994), vormen "​chronische pijn en depressie, vaak met elkaar samenhangend en af en toe zelfs beschouwd als een afzonderlijke aandoening, een enorme crisis binnen het postmoderne leven."​ We beschikken over cyberspace en virtuele werkelijkheid,​ kant-en-klare communicatie via de computer in de global village; en toch hebben wij ons nooit zo verarmd en eenzaam gevoeld.
  
-Terwijl Freud voorspelde dat de verzadiging van de beschaving een alomverbreid ​neurotisch onbehagen zou betekenen, bestaan er toenemende antibeschavingstendensen,​ als reactie op de ons omhullende psychische verpaupering. Het wezen van de beschaving, het symbolische leven, komt dus nu onder vuur te liggen.+Terwijl Freud voorspelde dat de verzadiging van de beschaving een alom verbreid ​neurotisch onbehagen zou betekenen, bestaan er toenemende antibeschavingstendensen,​ als reactie op de ons omhullende psychische verpaupering. Het wezen van de beschaving, het symbolische leven, komt dus nu onder vuur te liggen.
  
 Je zou nog steeds kunnen zeggen dat deze meest vertrouwde, zij het kunstmatige,​ factor het minst begrepen wordt, maar dat een gevoelde behoefte tot kritiek dwingt en dat velen van ons zich gedreven voelen om de oorzaak te zoeken, van een geleidelijk verslechterende manier van bestaan. Uit het gevoel gevangen en beperkt te zijn door symbolen, komt de stelling voort dat de mate waarin denken en emotie aan het symbolisme vastzitten, de omvang aangeeft van de leegte die de binnenwereld vult en de buitenwereld vernietigt. Je zou nog steeds kunnen zeggen dat deze meest vertrouwde, zij het kunstmatige,​ factor het minst begrepen wordt, maar dat een gevoelde behoefte tot kritiek dwingt en dat velen van ons zich gedreven voelen om de oorzaak te zoeken, van een geleidelijk verslechterende manier van bestaan. Uit het gevoel gevangen en beperkt te zijn door symbolen, komt de stelling voort dat de mate waarin denken en emotie aan het symbolisme vastzitten, de omvang aangeeft van de leegte die de binnenwereld vult en de buitenwereld vernietigt.
  
-Het lijkt alsof wij in het gat van 'de voorstelling'​ zijn gevallen en dat die diepte en de gevolgen van die val nu pas helemaal aan het licht zijn gekomen. Als een fundamenteel soort vervalsing, bemiddelden symbolen aanvankelijk tussen mens en werkelijkheid en namen vervolgens de plaats in van die werkelijkheid. Tegenwoordig leven wij meer temidden ​van symbolen, dan in ons eigen lichaam of rechtstreeks met anderen.+Het lijkt alsof wij in het gat van 'de voorstelling'​ zijn gevallen en dat die diepte en de gevolgen van die val nu pas helemaal aan het licht zijn gekomen. Als een fundamenteel soort vervalsing, bemiddelden symbolen aanvankelijk tussen mens en werkelijkheid en namen vervolgens de plaats in van die werkelijkheid. Tegenwoordig leven wij meer te midden ​van symbolen, dan in ons eigen lichaam of rechtstreeks met anderen.
  
 Hoe meer dat innerlijke systeem van voorstellingen is ingeschakeld,​ hoe verder wij verwijderd zijn van de werkelijkheid rondom ons. Op zijn zachtst uitgedrukt worden andere relaties en andere cognitieve contacten belemmerd, omdat symbolische communicatie en haar ontelbare manieren van voorstellen vervreemding en verraad teweeg hebben gebracht van de werkelijkheid. Hoe meer dat innerlijke systeem van voorstellingen is ingeschakeld,​ hoe verder wij verwijderd zijn van de werkelijkheid rondom ons. Op zijn zachtst uitgedrukt worden andere relaties en andere cognitieve contacten belemmerd, omdat symbolische communicatie en haar ontelbare manieren van voorstellen vervreemding en verraad teweeg hebben gebracht van de werkelijkheid.
  
-Dit tussenbeiden ​komen en deze bijkomende vervorming en verwijdering,​ is in de belangrijkste en oorspronkelijke betekenis ideologisch;​ elke daaropvolgende ideologie is een echo van die eerste. Volgens Debord spreekt de huidige maatschappij een banvloek uit over het leven, ten gunste van haar voorstellingen:​ tegenwoordig zitten beelden in het zadel, die het leven berijden. Maar dat is allesbehalve een nieuw probleem. Vanaf het begin is er sprake van imperialisme of expansionisme van de cultuur. En hoeveel wordt daardoor ingelijfd? Tegenwoordig zegt de filosofie dat het de taal is, die denkt en spreekt. Maar in hoeverre is dat altijd al het geval geweest? Symboliseren is lineair, opeenvolgend,​ vervangend; het kan niet tegelijkertijd ook nog openstaan voor zijn subject. Zijn behulpzame reden is uitsluitend manipulatief en betekent uit zijn op overheersing. Zijn benadering is "stel A staat voor B" in plaats van "stel A is B." De basis van taal is de poging om een voorstelling te vormen van het ongelijke en dat gelijk te maken, waardoor zij voorbijgaat aan het wezen en de verscheidenheid van een veelkleurige en veranderende rijkdom.+Dit tussen beiden ​komen en deze bijkomende vervorming en verwijdering,​ is in de belangrijkste en oorspronkelijke betekenis ideologisch;​ elke daaropvolgende ideologie is een echo van die eerste. Volgens Debord spreekt de huidige maatschappij een banvloek uit over het leven, ten gunste van haar voorstellingen:​ tegenwoordig zitten beelden in het zadel, die het leven berijden. Maar dat is allesbehalve een nieuw probleem. Vanaf het begin is er sprake van imperialisme of expansionisme van de cultuur. En hoeveel wordt daardoor ingelijfd? Tegenwoordig zegt de filosofie dat het de taal is, die denkt en spreekt. Maar in hoeverre is dat altijd al het geval geweest? Symboliseren is lineair, opeenvolgend,​ vervangend; het kan niet tegelijkertijd ook nog openstaan voor zijn subject. Zijn behulpzame reden is uitsluitend manipulatief en betekent uit zijn op overheersing. Zijn benadering is "stel A staat voor B" in plaats van "stel A is B." De basis van taal is de poging om een voorstelling te vormen van het ongelijke en dat gelijk te maken, waardoor zij voorbijgaat aan het wezen en de verscheidenheid van een veelkleurige en veranderende rijkdom.
  
 Het symbolisme is een uitgebreid en moeilijk te doorgronden imperium, dat een wereldbeschouwing weerspiegelt en samenhangend maakt en daarnaast zelf een wereldbeschouwing is, gebaseerd op de vervreemding van de rechtstreekse en begrijpelijke,​ menselijke betekenis. Het symbolisme is een uitgebreid en moeilijk te doorgronden imperium, dat een wereldbeschouwing weerspiegelt en samenhangend maakt en daarnaast zelf een wereldbeschouwing is, gebaseerd op de vervreemding van de rechtstreekse en begrijpelijke,​ menselijke betekenis.
  
-James Shreeve geeft op het einde van zijn boek Het Neanderthalmysterie (l995), een prachtig voorbeeld van een alternatief voor het symbolische bestaan. Mijmerend over hoe een eerder, niet-symbolisch bewustzijn moet zijn geweest, schetst hij een beeld van belangrijke verschillen en mogelijkheden:​+James Shreeve geeft op het einde van zijn boek //Het Neanderthalmysterie// (l995), een prachtig voorbeeld van een alternatief voor het symbolische bestaan. Mijmerend over hoe een eerder, niet-symbolisch bewustzijn moet zijn geweest, schetst hij een beeld van belangrijke verschillen en mogelijkheden:​
  
 ...terwijl de god van de huidige mens misschien in land, bizon of grasspriet aanwezig is, was de geest voor de Neanderthaler het dier of de grasspriet; het ding en zijn ziel zag hij als een enkele levenskracht,​ zonder dat hij er behoefte aan had om die met aparte namen van elkaar te onderscheiden. Op dezelfde manier sluit de afwezigheid van artistieke uitingen niet het gevoel uit, voor wat er kunstig is aan de wereld. De Neanderthalers beschilderden hun grotten niet met afbeeldingen van dieren. Maar misschien hadden zij helemaal geen behoefte aan het distilleren van het leven tot voorstellingen,​ omdat zijn essences voor hun zintuigen zo al duidelijk waren. De aanblik van een hollende kudde was voor hen genoeg om een opbruisend gevoel voor schoonheid op te roepen. Zij hadden geen trommels of benen fluiten, maar konden nog luisteren naar het daverende ritme van wind, aarde en elkaars hartslag en daardoor in vervoering raken."​ ...terwijl de god van de huidige mens misschien in land, bizon of grasspriet aanwezig is, was de geest voor de Neanderthaler het dier of de grasspriet; het ding en zijn ziel zag hij als een enkele levenskracht,​ zonder dat hij er behoefte aan had om die met aparte namen van elkaar te onderscheiden. Op dezelfde manier sluit de afwezigheid van artistieke uitingen niet het gevoel uit, voor wat er kunstig is aan de wereld. De Neanderthalers beschilderden hun grotten niet met afbeeldingen van dieren. Maar misschien hadden zij helemaal geen behoefte aan het distilleren van het leven tot voorstellingen,​ omdat zijn essences voor hun zintuigen zo al duidelijk waren. De aanblik van een hollende kudde was voor hen genoeg om een opbruisend gevoel voor schoonheid op te roepen. Zij hadden geen trommels of benen fluiten, maar konden nog luisteren naar het daverende ritme van wind, aarde en elkaars hartslag en daardoor in vervoering raken."​
Regel 49: Regel 49:
 Terwijl die een lange tijd zeer waarschijnlijk nauwelijks waarneembaar was, nam de arbeidsverdeling heel langzaam toe en begon uiteindelijk de autonomie van het individu en de directe manier van het sociale bestaan aan te tasten. Het virus leek voorbestemd om tot volle bloei te komen toen de beschaving op de volgende manier begon: een aarzelende veronderstelling die gesteund werd door alles wat ons nu tot slachtoffer maakt. Het verloop van de aanvankelijke vervreemding tot een ontwikkelde beschaving, wordt gemarkeerd door steeds meer concretisering,​ afhankelijkheid,​ bureaucratisering,​ psychische eenzaamheid en vertechnisering. Terwijl die een lange tijd zeer waarschijnlijk nauwelijks waarneembaar was, nam de arbeidsverdeling heel langzaam toe en begon uiteindelijk de autonomie van het individu en de directe manier van het sociale bestaan aan te tasten. Het virus leek voorbestemd om tot volle bloei te komen toen de beschaving op de volgende manier begon: een aarzelende veronderstelling die gesteund werd door alles wat ons nu tot slachtoffer maakt. Het verloop van de aanvankelijke vervreemding tot een ontwikkelde beschaving, wordt gemarkeerd door steeds meer concretisering,​ afhankelijkheid,​ bureaucratisering,​ psychische eenzaamheid en vertechnisering.
  
-Het is nauwelijks verwonderlijk dat de vraag naar de oorsprong van het symbolische denken, dus de manier waarop de beschaving zich voordoet, vrij nadrukkelijk oprijst. Op de eerste plaats lijkt een steeds meer voor de handliggende ​manier om die te stellen: waarom zou de cultuur eigenlijk moeten bestaan, zeker gezien de enorme ouderdom van de toenmalige menselijke intelligentie,​ die voornamelijk door Thomas Wynn (1989) overtuigend is bewezen, aan de hand van wat er nodig was om ongeveer een miljoen jaar geleden stenen werktuigen te vervaardigen. Er bestond een heel duidelijke kloof tussen het toen al bestaande menselijke vermogen en het begin van de symbolische cultuur, waar vele duizenden generaties tussen zaten.+Het is nauwelijks verwonderlijk dat de vraag naar de oorsprong van het symbolische denken, dus de manier waarop de beschaving zich voordoet, vrij nadrukkelijk oprijst. Op de eerste plaats lijkt een steeds meer voor de hand liggende ​manier om die te stellen: waarom zou de cultuur eigenlijk moeten bestaan, zeker gezien de enorme ouderdom van de toenmalige menselijke intelligentie,​ die voornamelijk door Thomas Wynn (1989) overtuigend is bewezen, aan de hand van wat er nodig was om ongeveer een miljoen jaar geleden stenen werktuigen te vervaardigen. Er bestond een heel duidelijke kloof tussen het toen al bestaande menselijke vermogen en het begin van de symbolische cultuur, waar vele duizenden generaties tussen zaten.
  
 Cultuur is iets vrij nieuws. De ouderdom van oudste grottenkunst ligt bijvoorbeeld in de buurt van 30.000 jaar geleden, en de landbouw kwam pas ongeveer 10.000 jaar geleden op. De ontbrekende factor tijdens de lange tussenperiode,​ tussen het moment waarop het IQ beschikbaar was om het symboliseren mogelijk te maken en de verwerkelijking daarvan, was een verschuiving in onze verhouding met de natuur. Het lijkt geloofwaardig om in die tussenperiode,​ op een niveau dat wij misschien nooit zullen peilen, een weigering te zien om naar beheersing van de natuur te streven. Het zou kunnen dat het symboliseren van ervaringen pas vaste voet aan de grond kreeg, toen dit streven naar beheersing werd geïntroduceerd,​ waarschijnlijk onbewust, via een zeer geleidelijke arbeidsverdeling. Cultuur is iets vrij nieuws. De ouderdom van oudste grottenkunst ligt bijvoorbeeld in de buurt van 30.000 jaar geleden, en de landbouw kwam pas ongeveer 10.000 jaar geleden op. De ontbrekende factor tijdens de lange tussenperiode,​ tussen het moment waarop het IQ beschikbaar was om het symboliseren mogelijk te maken en de verwerkelijking daarvan, was een verschuiving in onze verhouding met de natuur. Het lijkt geloofwaardig om in die tussenperiode,​ op een niveau dat wij misschien nooit zullen peilen, een weigering te zien om naar beheersing van de natuur te streven. Het zou kunnen dat het symboliseren van ervaringen pas vaste voet aan de grond kreeg, toen dit streven naar beheersing werd geïntroduceerd,​ waarschijnlijk onbewust, via een zeer geleidelijke arbeidsverdeling.
Regel 59: Regel 59:
 De filosoof Richard Rorty (1979) beschreef cultuur als het geheel van aanspraken op kennis. Op het terrein van het symbolische bestaan zijn de zintuigen gedevalueerd,​ door hun systematische afzondering en atrofie onder de druk van de beschaving. Het zintuiglijke wordt niet beschouwd als een rechtmatige bron voor aanspraken op de waarheid. De filosoof Richard Rorty (1979) beschreef cultuur als het geheel van aanspraken op kennis. Op het terrein van het symbolische bestaan zijn de zintuigen gedevalueerd,​ door hun systematische afzondering en atrofie onder de druk van de beschaving. Het zintuiglijke wordt niet beschouwd als een rechtmatige bron voor aanspraken op de waarheid.
  
-Wij mensen hadden ooit toegang tot een volledige en waardevolle opname van de gehele zintuiglijke invoer, van wat in het Duits Umwelt heet, of de wereld om ons heen. Heinz Werner (1940, 1963) betoogde dat er oorspronkelijk een enkel zintuig bestond, voordat verdeeldheid in de gemeenschap die zintuiglijke eenheid verscheurde. Overgebleven niet-landbouwende volkeren vertonen in de interactie en het op elkaar inwerken van de zintuigen een veel groter zintuiglijk bewustzijn en betrokkenheid dan gedomesticeerde individuen (E. Carpenter 1980). Treffende voorbeelden te over, zoals de bosjesmannen die met het blote oog vier manen van Jupiter kunnen zien en een licht eenmotorig vliegtuigje op zeventig mijl afstand kunnen horen (Farb 1978). ​+Wij mensen hadden ooit toegang tot een volledige en waardevolle opname van de gehele zintuiglijke invoer, van wat in het Duits //Umwelt// heet, of de wereld om ons heen. Heinz Werner (1940, 1963) betoogde dat er oorspronkelijk een enkel zintuig bestond, voordat verdeeldheid in de gemeenschap die zintuiglijke eenheid verscheurde. Overgebleven niet-landbouwende volkeren vertonen in de interactie en het op elkaar inwerken van de zintuigen een veel groter zintuiglijk bewustzijn en betrokkenheid dan gedomesticeerde individuen (E. Carpenter 1980). Treffende voorbeelden te over, zoals de bosjesmannen die met het blote oog vier manen van Jupiter kunnen zien en een licht eenmotorig vliegtuigje op zeventig mijl afstand kunnen horen (Farb 1978). ​
  
 De symbolische cultuur verhindert menselijke communicatie door het blokkeren en anderszins onderdrukken van zintuiglijke bewustzijnskanalen. Een toenemend technologisch bestaan dwingt ons om het meeste, van wat wij zouden kunnen ervaren, uit te schakelen. Dat doet denken aan de uitspraak van William Blake: De symbolische cultuur verhindert menselijke communicatie door het blokkeren en anderszins onderdrukken van zintuiglijke bewustzijnskanalen. Een toenemend technologisch bestaan dwingt ons om het meeste, van wat wij zouden kunnen ervaren, uit te schakelen. Dat doet denken aan de uitspraak van William Blake:
Regel 85: Regel 85:
 De eerste lijkt 'het idee tijd' te zijn geweest, dat teweegbrengt dat wij niet meer bij onszelf zijn. De toename van dat gevoel is vrijwel niet te onderscheiden van dat van vervreemding. Als, zoals Levi-Strauss dat stelt, "de kenmerkende eigenschap van de primitieve geest haar tijdloosheid is," raakt het leven in het hier en nu verloren door de bemiddeling van culturele ingrepen. Het 'er zijn' wordt door het symbolische opgeschort en dit afwijzen van het toevallige moment betekent het ontstaan van de tijd. Wij vallen ten prooi aan de betovering van wat Eliade de "​verschrikking van de geschiedenis"​ noemde, omdat voorstellingen de invloed van het rechtstreekse ervaren van het waarnemen doeltreffend tegenwerken. De eerste lijkt 'het idee tijd' te zijn geweest, dat teweegbrengt dat wij niet meer bij onszelf zijn. De toename van dat gevoel is vrijwel niet te onderscheiden van dat van vervreemding. Als, zoals Levi-Strauss dat stelt, "de kenmerkende eigenschap van de primitieve geest haar tijdloosheid is," raakt het leven in het hier en nu verloren door de bemiddeling van culturele ingrepen. Het 'er zijn' wordt door het symbolische opgeschort en dit afwijzen van het toevallige moment betekent het ontstaan van de tijd. Wij vallen ten prooi aan de betovering van wat Eliade de "​verschrikking van de geschiedenis"​ noemde, omdat voorstellingen de invloed van het rechtstreekse ervaren van het waarnemen doeltreffend tegenwerken.
  
-Mircea Eliade legt in zijn De Mythe van de Eeuwige Wederkeer (Myth of the Eternal Return, 1947) de nadruk op de angst die alle primitieve gemeenschappen hebben gehad voor de geschiedenis,​ voor het verloop van de tijd. Anderzijds hebben stemmen uit de beschaving geprobeerd om onze onderdompeling in deze uiterst basale culturele constructie te verheerlijken. Leroi-Gourhan (1964) bijvoorbeeld zag in de gerichtheid op de tijd "​misschien de menselijke daad bij uitstek."​ Onze waarnemingen zijn zo door tijd gestuurd en verzadigd, dat de gehele afwezigheid van tijd moeilijk voorstelbaar is: om dezelfde reden is het wat dat betreft zo moeilijk een niet-vervreemd,​ niet-symbolisch,​ onverdeeld bestaan te zien.+Mircea Eliade legt in zijn //De Mythe van de Eeuwige Wederkeer// (//Myth of the Eternal Return//, 1947) de nadruk op de angst die alle primitieve gemeenschappen hebben gehad voor de geschiedenis,​ voor het verloop van de tijd. Anderzijds hebben stemmen uit de beschaving geprobeerd om onze onderdompeling in deze uiterst basale culturele constructie te verheerlijken. Leroi-Gourhan (1964) bijvoorbeeld zag in de gerichtheid op de tijd "​misschien de menselijke daad bij uitstek."​ Onze waarnemingen zijn zo door tijd gestuurd en verzadigd, dat de gehele afwezigheid van tijd moeilijk voorstelbaar is: om dezelfde reden is het wat dat betreft zo moeilijk een niet-vervreemd,​ niet-symbolisch,​ onverdeeld bestaan te zien.
  
 Volgens Peterson en Goodall (1993) wordt de geschiedenis gekenmerkt door het verlies van de herinnering aan waar wij vandaan zijn gekomen. Hun prikkelende '​Visions of Caliban'​ wees er ook op dat het heel goed mogelijk is dat ons grote vergeten begonnen is met de taal, het instrument dat de symbolische wereld in het leven roept. De vergelijkende taalkundige Mary LeCron Foster (1978, 1980) gelooft dat taal misschien minder dan 50.000 jaar oud is en tegelijkertijd is ontstaan met de eerste aanzetten tot kunst, ritueel en sociale differentiatie. Het symboliseren door middel van woorden is het belangrijkste middel voor het grondvesten,​ definiëren en in stand houden van de culturele wereld en het structureren van ons denken. Volgens Peterson en Goodall (1993) wordt de geschiedenis gekenmerkt door het verlies van de herinnering aan waar wij vandaan zijn gekomen. Hun prikkelende '​Visions of Caliban'​ wees er ook op dat het heel goed mogelijk is dat ons grote vergeten begonnen is met de taal, het instrument dat de symbolische wereld in het leven roept. De vergelijkende taalkundige Mary LeCron Foster (1978, 1980) gelooft dat taal misschien minder dan 50.000 jaar oud is en tegelijkertijd is ontstaan met de eerste aanzetten tot kunst, ritueel en sociale differentiatie. Het symboliseren door middel van woorden is het belangrijkste middel voor het grondvesten,​ definiëren en in stand houden van de culturele wereld en het structureren van ons denken.
Regel 141: Regel 141:
 Uiteindelijk zegevierde de cultuur met haar domesticatie. Het terrein van het leven verengde, het specialiseerde zich meer en werd met geweld gescheiden van zijn eerdere luister en ongedwongen vrijheid. De aanval van een symbolische gerichtheid tegen het natuurlijke had ook rechtstreekse uiterlijke gevolgen. Vroege rotstekeningen,​ aangetroffen meer dan 125 mijl verwijderd van het dichtstbijzijnde bekende waterstroompje in de Sahara, laat zwemmende mensen zien. Herodotus schreef dat in 500 v.C. in sommige kustgebieden rond de Middellandse Zee, olifanten vrij gewoon waren. De historicus Clive Ponting (1992) heeft aangetoond dat elke beschaving de gezondheidstoestand van haar omgeving heeft verminderd. Uiteindelijk zegevierde de cultuur met haar domesticatie. Het terrein van het leven verengde, het specialiseerde zich meer en werd met geweld gescheiden van zijn eerdere luister en ongedwongen vrijheid. De aanval van een symbolische gerichtheid tegen het natuurlijke had ook rechtstreekse uiterlijke gevolgen. Vroege rotstekeningen,​ aangetroffen meer dan 125 mijl verwijderd van het dichtstbijzijnde bekende waterstroompje in de Sahara, laat zwemmende mensen zien. Herodotus schreef dat in 500 v.C. in sommige kustgebieden rond de Middellandse Zee, olifanten vrij gewoon waren. De historicus Clive Ponting (1992) heeft aangetoond dat elke beschaving de gezondheidstoestand van haar omgeving heeft verminderd.
  
-En uiteindelijk heeft het cultiveren niet een voedselbasis van een hogere kwaliteit of een betrouwbaardere verschaft (M.N. Cohen 1989, Walker en Shipman 1996), terwijl het wel allerlei soorten ziekten bracht, die buiten de beschaving vrijwel onbekend zijn (Burkett 1978, Freund 1982), en seksuele ongelijkheid (M. Ehrenberg 1989b, A. Getty 1996). Frank Waters'​ Boek van de Hopi (1963) geeft ons een ongelofelijk fraai beeld van de onbeteugelde arbeidsverdeling en de armzaligheid van het symbolische:​ "​Steeds meer verhandelden zij dingen waar ze geen behoefte aan hadden, en hoe meer spullen ze kregen, hoe meer ze wilden hebben. Dat was een heel ernstige zaak. Zij beseften namelijk niet dat ze stap voor stap verder afweken van het hen geschonken goede leven."​+En uiteindelijk heeft het cultiveren niet een voedselbasis van een hogere kwaliteit of een betrouwbaardere verschaft (M.N. Cohen 1989, Walker en Shipman 1996), terwijl het wel allerlei soorten ziekten bracht, die buiten de beschaving vrijwel onbekend zijn (Burkett 1978, Freund 1982), en seksuele ongelijkheid (M. Ehrenberg 1989b, A. Getty 1996). Frank Waters' ​//Boek van de Hopi// (1963) geeft ons een ongelofelijk fraai beeld van de onbeteugelde arbeidsverdeling en de armzaligheid van het symbolische:​ "​Steeds meer verhandelden zij dingen waar ze geen behoefte aan hadden, en hoe meer spullen ze kregen, hoe meer ze wilden hebben. Dat was een heel ernstige zaak. Zij beseften namelijk niet dat ze stap voor stap verder afweken van het hen geschonken goede leven."​
  
 Een toepasselijk hoofdstuk uit De Tijd Vóór de Geschiedenis (1996) van Colin Tudge draagt de titel die boekdelen spreekt, "Het Einde van het Paradijs: Landbouw."​ Vergeleken daarmee wordt veel van een onderliggend kennistheoretisch onderscheid onthuld door Ingold (1993): "​Kortom,​ terwijl voor boeren en herders gereedschap een beheersingsinstrument is, zouden jagers en verzamelaars dat eerder als een onthullingsinstrument zien." En van Horkheimer (1972) is het citaat, wat betreft de psychische belasting van domesticatie/​beheersing van de natuur: "de vernietiging van het innerlijke leven is de boete die de mens moet betalen, omdat hij geen respect voor enig ander leven dan zijn eigen heeft."​ , Naar buiten gericht geweld heeft psychische consequenties en tegelijkertijd wordt daardoor even zeker de buitenwereld veranderd en verarmd, als dat het waarnemingsterrein onderworpen werd aan een fundamentele herwaardering. De natuur heeft vast die beschaving niet voorgeschreven;​ juist het tegenovergestelde. Een toepasselijk hoofdstuk uit De Tijd Vóór de Geschiedenis (1996) van Colin Tudge draagt de titel die boekdelen spreekt, "Het Einde van het Paradijs: Landbouw."​ Vergeleken daarmee wordt veel van een onderliggend kennistheoretisch onderscheid onthuld door Ingold (1993): "​Kortom,​ terwijl voor boeren en herders gereedschap een beheersingsinstrument is, zouden jagers en verzamelaars dat eerder als een onthullingsinstrument zien." En van Horkheimer (1972) is het citaat, wat betreft de psychische belasting van domesticatie/​beheersing van de natuur: "de vernietiging van het innerlijke leven is de boete die de mens moet betalen, omdat hij geen respect voor enig ander leven dan zijn eigen heeft."​ , Naar buiten gericht geweld heeft psychische consequenties en tegelijkertijd wordt daardoor even zeker de buitenwereld veranderd en verarmd, als dat het waarnemingsterrein onderworpen werd aan een fundamentele herwaardering. De natuur heeft vast die beschaving niet voorgeschreven;​ juist het tegenovergestelde.
Regel 154: Regel 154:
  
 Het is óf de niet-symboliserende ooit bestaan hebbende gezondheid, in al haar dimensies, óf waanzin en dood. Cultuur heeft ervoor gezorgd dat wij onze eigen oorspronkelijke geest en heelheid hebben verraden, en terecht gekomen zijn in een steeds zieker wordend domein van kunstmatige,​ isolerende en verarmende vervreemding. Dat wil niet zeggen dat er geen dagelijkse genoegens meer zijn, zonder welke wij onze menselijkheid zouden verliezen. Maar naarmate onze benarde toestand verergert, vangen we een glimp op van wat er allemaal uitgewist moet worden ten behoeve van onze verlossing. Het is óf de niet-symboliserende ooit bestaan hebbende gezondheid, in al haar dimensies, óf waanzin en dood. Cultuur heeft ervoor gezorgd dat wij onze eigen oorspronkelijke geest en heelheid hebben verraden, en terecht gekomen zijn in een steeds zieker wordend domein van kunstmatige,​ isolerende en verarmende vervreemding. Dat wil niet zeggen dat er geen dagelijkse genoegens meer zijn, zonder welke wij onze menselijkheid zouden verliezen. Maar naarmate onze benarde toestand verergert, vangen we een glimp op van wat er allemaal uitgewist moet worden ten behoeve van onze verlossing.
-________________________________________ 
  
-Bibliografie: +===== Bibliografie ​===== 
-Binford, Lewis, "​Butchering,​ Sharing and the Archaeological Record,"​ Journal of Anthropological Archaeology,​ vol. 3 (1984); "Human Ancestors: Changing Views of Their Behavior,"​ Journal of Anthropological Archaeology,​ vol. 4 (1987) + 
-Burkitt, Denis P., "Some Diseases Characteristic of Modern Western Civilization,"​ Health and the Human Condition, ed. Logan and Hunt (North Scituate, MA, 1978) +  ​* ​Binford, Lewis, "​Butchering,​ Sharing and the Archaeological Record,"​ Journal of Anthropological Archaeology,​ vol. 3 (1984); "Human Ancestors: Changing Views of Their Behavior,"​ Journal of Anthropological Archaeology,​ vol. 4 (1987) 
-Cassirer, Ernst, The Philosophy of Symbolic Forms (New Haven, 1955) +  ​* ​Burkitt, Denis P., "Some Diseases Characteristic of Modern Western Civilization,"​ Health and the Human Condition, ed. Logan and Hunt (North Scituate, MA, 1978) 
-Chomsky, Noam, Chronicles of Dissent (Monroe, ME, 1992); Cartesian Linguistics (New York, 1966) +  ​* ​Cassirer, Ernst, The Philosophy of Symbolic Forms (New Haven, 1955) 
-Cohen, Abner, Masquerade Politics (Berkeley, 1993); Politics of Elite Cultures (Berkeley, 1981) +  ​* ​Chomsky, Noam, Chronicles of Dissent (Monroe, ME, 1992); Cartesian Linguistics (New York, 1966) 
-Cohen, Mark Nathan, Health and the Rise of Civilization (New Haven, 1989) +  ​* ​Cohen, Abner, Masquerade Politics (Berkeley, 1993); Politics of Elite Cultures (Berkeley, 1981) 
-Conkey, Margaret, "To Find Ourselves: Art and Social Geeography of Prehistoric Hunter-gatherers,"​ Past and Present in Hunter-Gatherer Societies, ed. C. Shrire (Orlando, 1984) +  ​* ​Cohen, Mark Nathan, Health and the Rise of Civilization (New Haven, 1989) 
-Donald, M., Origins of the Modern Mind (Cambridge, MA, 1991) +  ​* ​Conkey, Margaret, "To Find Ourselves: Art and Social Geeography of Prehistoric Hunter-gatherers,"​ Past and Present in Hunter-Gatherer Societies, ed. C. Shrire (Orlando, 1984) 
-Douglas, Mary, Natural Symbols (London, 1973) +  ​* ​Donald, M., Origins of the Modern Mind (Cambridge, MA, 1991) 
-Eliade, Mircea, Myth of the Eternal Return (Princeton, 1954); The History of Religions (Chicago, 1985) +  ​* ​Douglas, Mary, Natural Symbols (London, 1973) 
-Farb, Peter, Humankind (Boston, 1978) +  ​* ​Eliade, Mircea, Myth of the Eternal Return (Princeton, 1954); The History of Religions (Chicago, 1985) 
-Foster, Mary LeCron, Symbol as Sense (New York, 1980) +  ​* ​Farb, Peter, Humankind (Boston, 1978) 
-Freund, Peter, The Civilized Body (Philadelphia,​ 1982) +  ​* ​Foster, Mary LeCron, Symbol as Sense (New York, 1980) 
-Gans, Eric, The End of Culture (Berkeley, 1985) +  ​* ​Freund, Peter, The Civilized Body (Philadelphia,​ 1982) 
-Geertz, Clifford, "The Impact of the Concept of Culture on the Concept of Man," New Views of the Nature of Man, ed. J.R. Platt (Chicago, 1965) +  ​* ​Gans, Eric, The End of Culture (Berkeley, 1985) 
-Getty, Adele, Goddess (London, 1996) Giddons, Anthony, A Contemporary Critique of Historical Materialism (Berkeley, 1981) +  ​* ​Geertz, Clifford, "The Impact of the Concept of Culture on the Concept of Man," New Views of the Nature of Man, ed. J.R. Platt (Chicago, 1965) 
-Goodman, Felicitas, Ecstasy, Ritual and Alternative Reality (Blooming-ton,​ 1988) +  ​* ​Getty, Adele, Goddess (London, 1996) Giddons, Anthony, A Contemporary Critique of Historical Materialism (Berkeley, 1981) 
-Horkheimer, Max, Dawn and Decline (New York, 1978) +  ​* ​Goodman, Felicitas, Ecstasy, Ritual and Alternative Reality (Blooming-ton,​ 1988) 
-Howes, David, The Varieties of Sensory Experience (Toronto, 1991) +  ​* ​Horkheimer, Max, Dawn and Decline (New York, 1978) 
-Ingold, Tim, "​Tools,​ Techniques and Technology,"​ Tools, Language and Cognition in Human Evolution, ed. Gibson and Ingold (Cambridge, 1993) +  ​* ​Howes, David, The Varieties of Sensory Experience (Toronto, 1991) 
-Isaac, Glynn, "Early Stone Tools,"​ Problems in Economic and Social Archaeology,​ ed. Sieveking et al (London, 1976) +  ​* ​Ingold, Tim, "​Tools,​ Techniques and Technology,"​ Tools, Language and Cognition in Human Evolution, ed. Gibson and Ingold (Cambridge, 1993) 
-Kertesz, A., "What Do We Learn from Recovery from Aphasia?,"​ Advances in Neurology, ed. S.G. Waxman (New York, 1988) +  ​* ​Isaac, Glynn, "Early Stone Tools,"​ Problems in Economic and Social Archaeology,​ ed. Sieveking et al (London, 1976) 
-Kristeva, Julia, Language, the Unknown (New York, 1989) +  ​* ​Kertesz, A., "What Do We Learn from Recovery from Aphasia?,"​ Advances in Neurology, ed. S.G. Waxman (New York, 1988) 
-Lecours, A.R. and Joanette, Y., "​Linguistic and other aspects of paroxysmal aphasia,"​ in Brain and Language, #10 (1980) +  ​* ​Kristeva, Julia, Language, the Unknown (New York, 1989) 
-Leroi-Gourhan,​ A., Religions of Prehistory (Paris, 1964) +  ​* ​Lecours, A.R. and Joanette, Y., "​Linguistic and other aspects of paroxysmal aphasia,"​ in Brain and Language, #10 (1980) 
-Levi-Strauss,​ Claude, Myth and Meaning (London, 1978); Tristes Tropiques (New York, 1972) +  ​* ​Leroi-Gourhan,​ A., Religions of Prehistory (Paris, 1964) 
-Levinas, Emmanuel, Otherwise Than Being (The Hague, 1981) +  ​* ​Levi-Strauss,​ Claude, Myth and Meaning (London, 1978); Tristes Tropiques (New York, 1972) 
-Lieberman, Philip, On the Origins of Language (New York, 1975) +  ​* ​Levinas, Emmanuel, Otherwise Than Being (The Hague, 1981) 
-Lomas, Peter, review of Adam Phillips: Terrors and Experts, Times Literary Supplement, May 3, 1996 +  ​* ​Lieberman, Philip, On the Origins of Language (New York, 1975) 
-Lommel, Andreas, Shamanism; the Beginnings of Art (New York, 1967) +  ​* ​Lomas, Peter, review of Adam Phillips: Terrors and Experts, Times Literary Supplement, May 3, 1996 
-Lumsden, C.J. and E.O. Wilson, Promethean Fire: Reflections on the Origins of Mind (Cambridge, MA, 1983) +  ​* ​Lommel, Andreas, Shamanism; the Beginnings of Art (New York, 1967) 
-Malinowski, Bronislaw, Sex, Culture and Myth (New York, 1962) +  ​* ​Lumsden, C.J. and E.O. Wilson, Promethean Fire: Reflections on the Origins of Mind (Cambridge, MA, 1983) 
-McFarland, Thomas, Shapes of Culture (Iowa City, 1987) +  ​* ​Malinowski, Bronislaw, Sex, Culture and Myth (New York, 1962) 
-Mead, George Herbert, Self and Society (Chicago, 1934) +  ​* ​McFarland, Thomas, Shapes of Culture (Iowa City, 1987) 
-Morgan, George W, The Human Predicament (Providence,​ 1968) +  ​* ​Mead, George Herbert, Self and Society (Chicago, 1934) 
-Morris, Richard, Dismantling the Universe (New York, 1983) +  ​* ​Morgan, George W, The Human Predicament (Providence,​ 1968) 
-Parkin, David, "​Ritual as Spatial Directon and Bodily Division,"​ Understanding Rituals, ed. de Coppett (London, 1992) +  ​* ​Morris, Richard, Dismantling the Universe (New York, 1983) 
-Perry, William S., Children of the Sun (London, 1927) +  ​* ​Parkin, David, "​Ritual as Spatial Directon and Bodily Division,"​ Understanding Rituals, ed. de Coppett (London, 1992) 
-Peterson, Dale and Jane Goodall, Visions of Caliban (Boston, 1993) +  ​* ​Perry, William S., Children of the Sun (London, 1927) 
-Ponting, Clive, A Green History of the World: the Environment and the Collapse of Great Civilizations (New York, 1992) +  ​* ​Peterson, Dale and Jane Goodall, Visions of Caliban (Boston, 1993) 
-Radin, Paul, Primitive Religion (New York, 1927) +  ​* ​Ponting, Clive, A Green History of the World: the Environment and the Collapse of Great Civilizations (New York, 1992) 
-Rorty, Richard, Philosophy and the Mirror of Nature (Princeton, 1979) +  ​* ​Radin, Paul, Primitive Religion (New York, 1927) 
-Sagan, Eli, At the Dawn of Tyranny (New York, 1985) +  ​* ​Rorty, Richard, Philosophy and the Mirror of Nature (Princeton, 1979) 
-Shreeve, James, The Neandertal Enigma (New York, 1995) +  ​* ​Sagan, Eli, At the Dawn of Tyranny (New York, 1985) 
-Sloan, Ted, Damaged Life: the Crisis of the Modern Psyche (London, 1996) +  ​* ​Shreeve, James, The Neandertal Enigma (New York, 1995) 
-Staal, Frits, The Science of Ritual (Poona, 1982); Agni, The Vedic Ritual of 'the Fire Altar (Delhi, 1986); Universals (Chicago, 1988) +  ​* ​Sloan, Ted, Damaged Life: the Crisis of the Modern Psyche (London, 1996) 
-Thomas, Lewis, Late Night Thoughts on Listening to Mahler'​s Ninth Symphony (New York, 1983) +  ​* ​Staal, Frits, The Science of Ritual (Poona, 1982); Agni, The Vedic Ritual of 'the Fire Altar (Delhi, 1986); Universals (Chicago, 1988) 
-Tudge, Colin, The Time Before History (New York, 1996) +  ​* ​Thomas, Lewis, Late Night Thoughts on Listening to Mahler'​s Ninth Symphony (New York, 1983) 
-Turnbull, Colin, The Forest People (New-York, 1961); The Mbuti Pygmies (New York, 1965) Valery, Paul, The Outlook for Intelligence (New York, 1962) +  ​* ​Tudge, Colin, The Time Before History (New York, 1996) 
-Van der Post, Laurens, The Lost World of the Kalahari (New York, 1958); A Mantis Carol (New York, 1976) +  ​* ​Turnbull, Colin, The Forest People (New-York, 1961); The Mbuti Pygmies (New York, 1965) Valery, Paul, The Outlook for Intelligence (New York, 1962) 
-Vendler, Zeno, Linguistics in Philosophy (Ithaca, 1967) +  ​* ​Van der Post, Laurens, The Lost World of the Kalahari (New York, 1958); A Mantis Carol (New York, 1976) 
-von Glasersfeld,​ Ernst, "​Purposive Behavior,"​ Annals of the New York Academy of Sciences, vol. 280, 1976 Vbyat, Gilbert, Cognitive Development among Sioux Children (New York, 1983) +  ​* ​Vendler, Zeno, Linguistics in Philosophy (Ithaca, 1967) 
-Waters, Frank, Book of the Hopi (New York, 1963) +  ​* ​von Glasersfeld,​ Ernst, "​Purposive Behavior,"​ Annals of the New York Academy of Sciences, vol. 280, 1976 Vbyat, Gilbert, Cognitive Development among Sioux Children (New York, 1983) 
-Werner, Heinz, Comparative Psychology of Mental Development (New York, 1940); Symbol Formation (with Bernard Kaplan) (New York: 1963) +  ​* ​Waters, Frank, Book of the Hopi (New York, 1963) 
-White, Leslie, The Science of Culture (New York, 1949) +  ​* ​Werner, Heinz, Comparative Psychology of Mental Development (New York, 1940); Symbol Formation (with Bernard Kaplan) (New York: 1963) 
-Wynn, Thomas, The Evolution of Spatial Competence (Urbana, 1989)+  ​* ​White, Leslie, The Science of Culture (New York, 1949) 
 +  ​* ​Wynn, Thomas, The Evolution of Spatial Competence (Urbana, 1989) 
 + 
 +{{tag>​primitivisme taal}}
  
namespace/draaien_op_leegte_-_het_falen_van_het_symbolische_denken.txt · Laatst gewijzigd: 10/12/19 12:11 door defiance