Gebruikershulpmiddelen
namespace:religieus_anarchisme
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Beide kanten vorige revisie Vorige revisie Volgende revisie | Vorige revisie | ||
|
namespace:religieus_anarchisme [18/03/20 13:58] defiance |
namespace:religieus_anarchisme [17/11/20 21:20] (huidige) defiance |
||
|---|---|---|---|
| Regel 22: | Regel 22: | ||
| </WRAP> | </WRAP> | ||
| - | **Religieus anarchisme** of **spiritueel anarchisme** legt een verbinding tussen een bepaalde religie en anarchistische grondbeginselen. Hoewel veel anarchisten sceptisch of zelfs vijandig tegenover religie staan, zijn er anarchisten die een relatie tussen hun religie en het anarchisme leggen. Zij belijden hun religie vaak op anarchistische grondslag en hanteren anarchistische principes als wederzijdse hulp, solidariteit, individuele vrijheid en gelijkwaardigheid. | + | **Religieus anarchisme** of **spiritueel anarchisme** legt een verbinding tussen een bepaalde religieuze en anarchistische grondbeginselen. Hoewel veel anarchisten sceptisch of zelfs vijandig tegenover religie staan, zijn er anarchisten die een relatie tussen hun religie en het anarchisme leggen. Zij belijden hun religie vaak op anarchistische grondslag en hanteren anarchistische principes als wederzijdse hulp, solidariteit, individuele vrijheid en gelijkwaardigheid. |
| - | In de monotheïstische religies stellen religieus anarchisten over het algemeen dat alle mensen gelijk zijn geschapen onder God, en dat daarmee de overheersing van de ene mens over de ander een zonde is. In meer levensbeschouwelijke religies, zoals bijv. het boeddhisme, staat de persoonlijke bevrijding door een gebalanceerd en ethisch leven centraal. In door natuurreligies geïnspireerd anarchisme, staat meestal de relatie tussen de mens en de natuur (of de aarde) centraal. Soms wordt daarbij ook een verbinding gelegd met oude religies als van bijv. inheemse Noord- en Zuid-Amerikaanse stammen. | + | In de monotheïstische religies stellen religieuze anarchisten over het algemeen dat alle mensen gelijk zijn geschapen onder God, en dat daarmee de overheersing van de ene mens over de ander een zonde is. In meer levensbeschouwelijke religies, zoals bijv. het boeddhisme, staat de persoonlijke bevrijding door een gebalanceerd en ethisch leven centraal. In door natuurreligies geïnspireerd anarchisme, staat meestal de relatie tussen de mens en de natuur (of de aarde) centraal en wordt er een harmonie tussen beiden nagestreefd. Soms wordt daarbij ook een verbinding gelegd met religies als van bijv. inheemse Noord- en Zuid-Amerikaanse stammen. |
| - | Internationaal gezien zijn er naast de grote religies natuurlijk ook tal van kleinere religies. Veel van de religiekriek die door anarchisten wordt geuit, richt zich tegen de centrale religieuze en autoritaire instituties die vanuit een aantal religies zijn ontstaan. Op verschillende plekken in de wereld zijn er mensen die zichzelf als religieus of spiritueel omschrijven, maar er anarchistische gebruiken op nahouden als wederzijdse hulp en een gezonde relatie tussen mens en natuur. In een artikel uit 2017 stelt [[Tommy Ryan]] dat de oude religiekritieken uit de 19de en 20ste eeuw niet klakkeloos op alle vandaag bekende religies kunnen worden toegepast.[1] | + | Internationaal gezien zijn er naast de grote religies natuurlijk ook tal van kleinere religies. Veel van de religiekriek die door anarchisten wordt geuit, richt zich echter tegen de centrale religieuze en autoritaire instituties die vanuit een aantal religies zijn ontstaan. Op verschillende plekken in de wereld zijn er mensen die zichzelf als religieus of spiritueel omschrijven, maar er anarchistische ideeën als wederzijdse hulp en een gezonde relatie tussen mens en natuur op nahouden. In een artikel uit 2017 stelt [[Tommy Ryan]] dat de oude religiekritieken uit de 19de en 20ste eeuw niet klakkeloos op alle vandaag bekende religies kunnen worden toegepast.[1] |
| ===== Verschillende religieus anarchistische stromingen ===== | ===== Verschillende religieus anarchistische stromingen ===== | ||
| Regel 78: | Regel 78: | ||
| * Petr Chelčický: Tsjechische leider uit de 15de eeuw welke stelde dat straf met geweld immoreel was en dat christenen het aardse bestuur niet moesten accepteren. | * Petr Chelčický: Tsjechische leider uit de 15de eeuw welke stelde dat straf met geweld immoreel was en dat christenen het aardse bestuur niet moesten accepteren. | ||
| - | Tijdens en na de reformatie vonden er in Europa verschillende boeren oorlogen plaats. In deze tijd leidde de protestantse Engelse hervormer Gerrard Wistanley een kleine beweging welke bekend zou worden als de //Diggers// (Gravers). Deze beweging beklaagde zich over de slechte economische omstandigheden na de Engelse Burgeroorlog en tegen de ongelijkheid. Tussen 1649 en 1650 bezette de Diggers stukken gemeenschappelijk land in Zuid-Engeland en probeerden er gemeenschappen op te zetten die het land en de opbrengst probeerden te delen. De Engelse autoriteiten onderdrukte de beweging echter hard, maar een reeks pamfletten van Winstanley bleven bewaard, waaronder //The New Law of Righteousness// (De nieuwe wet der rechtvaardigheid) uit 1649. | + | Tijdens en na de reformatie vonden er in Europa verschillende boeren oorlogen plaats. In deze tijd leidde de protestantse Engelse hervormer Gerrard Wistanley een kleine beweging welke bekend zou worden als de //Diggers// (vert. Gravers). Deze beweging beklaagde zich over de slechte economische omstandigheden na de Engelse Burgeroorlog en tegen de ongelijkheid. Tussen 1649 en 1650 bezette de Diggers stukken gemeenschappelijk land in Zuid-Engeland en probeerden er gemeenschappen op te zetten die het land en de opbrengst probeerden te delen. De Engelse autoriteiten onderdrukte de beweging echter hard, maar een reeks pamfletten van Gerrard Winstanley bleven bewaard, waaronder //The New Law of Righteousness// (De nieuwe wet der rechtvaardigheid) uit 1649. |
| === De moderne eeuw === | === De moderne eeuw === | ||
| Regel 96: | Regel 96: | ||
| De geschriften van Tolstoj vonden weerklank op verschillende plekken in de wereld en in navolging van hemzelf ontstonden er verschillende christen-anarchistische communes. In Groot-Brittannië was de tolstojaanse stroming rond het blad //New Order// gegroepeerd/. Ebenezer Howard, de theoreticus van de tuinstad, was ongetwijfeld de bekendste Britse denker voor de stroming. | De geschriften van Tolstoj vonden weerklank op verschillende plekken in de wereld en in navolging van hemzelf ontstonden er verschillende christen-anarchistische communes. In Groot-Brittannië was de tolstojaanse stroming rond het blad //New Order// gegroepeerd/. Ebenezer Howard, de theoreticus van de tuinstad, was ongetwijfeld de bekendste Britse denker voor de stroming. | ||
| - | In de Verenigde Staten kwam in de jaren dertig van de twintigste eeuw de //Catholic Worker//-beweging op, waar Dorothy Day, de drijvende kracht achter was. Day was van beroep journaliste, lid van de //Industrial Workers of the World]]// (IWW) en verwierf bekendheid door haar campagnes ter verdediging van de armen.[8] In 1933 richtte ze samen met Peter Maurin de Catholic Worker op, welke geweldloosheid en gastvrijheid voor de verarmde en in de steek gelaten bevolking predikte.[9] | + | In de Verenigde Staten kwam in de jaren dertig van de twintigste eeuw de //Catholic Worker//-beweging op, waar [[Dorothy Day]], de drijvende kracht achter was. Day was van beroep journaliste, lid van de //Industrial Workers of the World]]// (IWW) en verwierf bekendheid door haar campagnes ter verdediging van de armen.[8] In 1933 richtte ze samen met Peter Maurin de Catholic Worker op, welke geweldloosheid en gastvrijheid voor de verarmde en in de steek gelaten bevolking predikte.[9] |
| === Christen-anarchisme in Nederland === | === Christen-anarchisme in Nederland === | ||
| Regel 121: | Regel 121: | ||
| </WRAP> | </WRAP> | ||
| - | Hoewel veel Joodse anarchisten niet religieus waren of zelfs fel anti-religieus, waren er ook een aantal Joods-religieuze anarchisten en pro-anarchistische religieuze Joodse denkers die hedendaagse radicale ideeën combineerden met het traditionele Jodendom. Sommige seculiere antiautoritairen, als Abba Gordin en Erich Fromm zagen ook een bijzondere overeenkomst tussen het anarchisme en de vele Kabbalistische ideeën, in het bijzonder binnen de Chassidische interpretatie. Sommige Joodse mystische groepen baseerden zich op antiautoritaire principes, welke enigszins te vergelijken zijn met de christelijke //Quakers// en //Duchoboren//. De sterk religieuze filosoof Martin Buber refereerde regelmatig aan de Chassidische traditie. | + | Hoewel veel Joodse anarchisten helemaal niet religieus waren of zelfs fel anti-religieus, waren er ook een aantal Joods-religieuze anarchisten en pro-anarchistische religieuze Joodse denkers die hedendaagse radicale ideeën combineerden met het traditionele Jodendom. Sommige seculiere antiautoritairen, als Abba Gordin en Erich Fromm zagen ook een bijzondere overeenkomst tussen het anarchisme en de vele Kabbalistische ideeën, in het bijzonder binnen de Chassidische interpretatie. Sommige Joodse mystische groepen baseerden zich op antiautoritaire principes, welke enigszins te vergelijken zijn met de christelijke //Quakers// en //Duchoboren//. De sterk religieuze filosoof Martin Buber refereerde regelmatig aan de Chassidische traditie. |
| De orthodoxe Kabbalistische rabbi Yehuda Ashlag geloofde in een religieuze versie van het [[anarcho-communisme|libertair communisme]] wat hij het 'altruïstisch communisme' gebaseerd op de principes van de Kabbalah. Ashlag was een ondersteuner van de Kibboets-beweging en predikte voor het opzetten van een netwerk van zelfbestuurde internationalistische communes welke uiteindelijk "het regime van bruut geweld verdringen, want 'elk persoon deed dat wat in zijn ogen goed was', omdat er niets mensonterenders en vernederenders voor een persoon dan onder de een regering van bruut geweld te leven."[14] | De orthodoxe Kabbalistische rabbi Yehuda Ashlag geloofde in een religieuze versie van het [[anarcho-communisme|libertair communisme]] wat hij het 'altruïstisch communisme' gebaseerd op de principes van de Kabbalah. Ashlag was een ondersteuner van de Kibboets-beweging en predikte voor het opzetten van een netwerk van zelfbestuurde internationalistische communes welke uiteindelijk "het regime van bruut geweld verdringen, want 'elk persoon deed dat wat in zijn ogen goed was', omdat er niets mensonterenders en vernederenders voor een persoon dan onder de een regering van bruut geweld te leven."[14] | ||
| Regel 170: | Regel 170: | ||
| <blockquote>[...] [anarchisme [heeft] de oorlog verklaard aan de hardnekkige invloeden die tot dusverre het harmonieuze samengaan der individuele en sociale instincten, van het individu en de maatschappij, in de weg hebben gestaan. | <blockquote>[...] [anarchisme [heeft] de oorlog verklaard aan de hardnekkige invloeden die tot dusverre het harmonieuze samengaan der individuele en sociale instincten, van het individu en de maatschappij, in de weg hebben gestaan. | ||
| - | Godsdienst - de knechting van het menselijk verstand; Eigendom - de knechting der menselijke behoeften; en het Staatsgezag - de knechting van het menselijk handelen; tezamen belichamen zij het bolwerk van de menselijke slavernij en alle gruwelen die daaruit voortvloeien.<cite>Emma Goldman, 1911</blockquote> | + | Godsdienst - de knechting van het menselijk verstand; Eigendom - de knechting der menselijke behoeften; en het Staatsgezag - de knechting van het menselijk handelen; tezamen belichamen zij het bolwerk van de menselijke slavernij en alle gruwelen die daaruit voortvloeien.<cite>Emma Goldman, 1911</cite></blockquote> |
| De anarchisten in het Spanje van de vroege 20ste eeuw stonden zeer vijandig tegenover de Kerk. De expliciete en impliciete steun aan het koningshuis en voor de instandhouding van het horigheidssysteem zorgde onder revolutionaire arbeiders voor veel wrok. Anarchisten als [[Francisco Ferrer]] welke probeerde de geest van het Spaanse volk te bevrijden door middel van seculier onderwijs werden hard vervolgt. Ferrer moest zijn onderneming met de dood bekopen.[24] Met het uitbreken van de [[Spaanse Burgeroorlog en Revolutie]] in 1936 gaven de kerkelijke leiders hun steun aan de fascistische //Falange//-partij van Francisco Franco, wat sterk bijdroeg aan de anti-religieuze sentimenten. Tijdens de burgeroorlog gingen er dan ook veel kerken in vlammen op en werden ook de nodige priesters welke arbeiders hadden verraden, of hun kerken als scherpschutterstorens lieten fungeren, vermoord. | De anarchisten in het Spanje van de vroege 20ste eeuw stonden zeer vijandig tegenover de Kerk. De expliciete en impliciete steun aan het koningshuis en voor de instandhouding van het horigheidssysteem zorgde onder revolutionaire arbeiders voor veel wrok. Anarchisten als [[Francisco Ferrer]] welke probeerde de geest van het Spaanse volk te bevrijden door middel van seculier onderwijs werden hard vervolgt. Ferrer moest zijn onderneming met de dood bekopen.[24] Met het uitbreken van de [[Spaanse Burgeroorlog en Revolutie]] in 1936 gaven de kerkelijke leiders hun steun aan de fascistische //Falange//-partij van Francisco Franco, wat sterk bijdroeg aan de anti-religieuze sentimenten. Tijdens de burgeroorlog gingen er dan ook veel kerken in vlammen op en werden ook de nodige priesters welke arbeiders hadden verraden, of hun kerken als scherpschutterstorens lieten fungeren, vermoord. | ||
| Regel 177: | Regel 177: | ||
| * [[Leo Tolstoj]], [[Het Koninkrijk Gods zit in U]] | * [[Leo Tolstoj]], [[Het Koninkrijk Gods zit in U]] | ||
| - | * [[Michael Bakoenin]], [[God en de staat]] | + | * [[Ferdinand Domela Nieuwenhuis]], [[Mijn afscheid van de kerk]] |
| + | * [[Bart de Ligt]], [[Socialisme en dienstweigering]] | ||
| * Dennis de Lange, //Tolstojanen in Nederland// | * Dennis de Lange, //Tolstojanen in Nederland// | ||
| * [[Anya Topolski]], [[Mijn jodendom, mijn anarchisme en Milly Witkop’s Tzedakah]] | * [[Anya Topolski]], [[Mijn jodendom, mijn anarchisme en Milly Witkop’s Tzedakah]] | ||
| + | * [[Michael Bakoenin]], [[God en de staat]] | ||
| + | * [[Sebastien Faure]], [[Twaalf bewijzen voor het niet bestaan van God]] | ||
| * [[Tommy Ryan]], [[Is er een herijking nodig van de religiekritiek binnen het anarchisme]] | * [[Tommy Ryan]], [[Is er een herijking nodig van de religiekritiek binnen het anarchisme]] | ||
namespace/religieus_anarchisme.1584539880.txt.gz · Laatst gewijzigd: 18/03/20 13:58 door defiance
Paginahulpmiddelen
Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Noncommercial-Share Alike 4.0 International
