Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


revolutionair_woordenboek

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
Volgende revisie Beide kanten volgende revisie
revolutionair_woordenboek [04/06/18 13:50]
defiance [D]
revolutionair_woordenboek [06/06/18 19:52]
defiance [H]
Regel 71: Regel 71:
   * **Feminisme:​** //​fe-mi-nis-me (het; zn. -isme)//; Maatschappijkritisch streven dat zich verzet tegen geslachtshiërarchieën als de benadeling, onderdrukking en uitbuiting van vrouwen. Er zijn binnen het feminisme verschillende opvattingen over doelen en hoe deze te bereiken. Zo is er een verschil van mening of werkelijke gelijkheid tussen man en vrouw wel behaald kan worden binnen een hiërarchische en ongelijke samenleving als de huidige. //​Postfeminisme//​ wijst de binaire (tweeslachtige) indeling van mensen in '​man'​ en '​vrouw'​ af, en stelt dat dit onderscheid buiten biologisch, vooral een maatschappelijk construct is. //Wij vrouwen dragen de zware last van de macht die mannen over vele generaties van barbarij over ons hebben geworpen. Het feminisme is erop gericht zich van deze last te bevrijden en niet, om het domein van het '​sterkere geslacht'​ te veroveren. Wij willen ons niet vermannelijken.//​ - Soledad Gustavo (Zie ook "​Anarcha-feminisme"​ en "​Misogenie"​)   * **Feminisme:​** //​fe-mi-nis-me (het; zn. -isme)//; Maatschappijkritisch streven dat zich verzet tegen geslachtshiërarchieën als de benadeling, onderdrukking en uitbuiting van vrouwen. Er zijn binnen het feminisme verschillende opvattingen over doelen en hoe deze te bereiken. Zo is er een verschil van mening of werkelijke gelijkheid tussen man en vrouw wel behaald kan worden binnen een hiërarchische en ongelijke samenleving als de huidige. //​Postfeminisme//​ wijst de binaire (tweeslachtige) indeling van mensen in '​man'​ en '​vrouw'​ af, en stelt dat dit onderscheid buiten biologisch, vooral een maatschappelijk construct is. //Wij vrouwen dragen de zware last van de macht die mannen over vele generaties van barbarij over ons hebben geworpen. Het feminisme is erop gericht zich van deze last te bevrijden en niet, om het domein van het '​sterkere geslacht'​ te veroveren. Wij willen ons niet vermannelijken.//​ - Soledad Gustavo (Zie ook "​Anarcha-feminisme"​ en "​Misogenie"​)
   * **Feodaal:​** //fe-o-daal (bn., feodalisme)//;​ **1** Tot het leenstelsel behorend, pré-kapitalistisch maatschappelijk systeem; //een feodale maatschappij//;​ Waar overheidsgezag wordt uitgeoefend volgens een rechtsbetrekking tussen '​heer'​ (adel) en '​horigen'​ (bezitlozen). Grond behoord de adel en de horigen bewerken deze. Zij mogen hierop en hiervan leven, maar zijn het grootste deel hetgeen het land opbrengt verschuldigd aan de grondbezitter - //het is immers diens grond// **2** Herinnerend aan het oude leenstelsel:​ //feodale begrippen//;​ //het gaat er in het bestuur nogal feodaal aan toe//.   * **Feodaal:​** //fe-o-daal (bn., feodalisme)//;​ **1** Tot het leenstelsel behorend, pré-kapitalistisch maatschappelijk systeem; //een feodale maatschappij//;​ Waar overheidsgezag wordt uitgeoefend volgens een rechtsbetrekking tussen '​heer'​ (adel) en '​horigen'​ (bezitlozen). Grond behoord de adel en de horigen bewerken deze. Zij mogen hierop en hiervan leven, maar zijn het grootste deel hetgeen het land opbrengt verschuldigd aan de grondbezitter - //het is immers diens grond// **2** Herinnerend aan het oude leenstelsel:​ //feodale begrippen//;​ //het gaat er in het bestuur nogal feodaal aan toe//.
 +  * **Fordisme:​** //​for-dis-me (zn., het)//; ​ Refereert naar de eerste implementatie van lopendebandwerk in de Ford fabrieken en de denkbeelden van Henry Ford. Werknemers van zijn fabrieken moesten volgens hem genoeg verdienen om ook de auto’s van Ford te kunnen kopen om zo weer de verkoop te stimuleren – een model dus voor de consumptiemaatschappij. De periode hierna wordt soms beschreven als postfordisme – de verschuiving naar een diensteneconomie,​ van massaproductie naar specifieke goederen en diensten en een verandering in bedrijfsstructuren – flexibilisering en kleinere gespecialiseerde bedrijven die elkaar toeleveren i.p.v. grote ondernemingen die de hele keten van grondstof tot eindproduct beheersen.
  
 ===== G ===== ===== G =====
Regel 79: Regel 80:
 ===== H ===== ===== H =====
   * **Heersende Klasse:** //​heer-sen-de klas-se (de; zn., samenstelling)//;​ Sociale klasse die de politieke en vaak ook economische heerschappij heeft over de samenleving. Deze heersende klasse bestaat tegenover een of meerdere gedomineerde klassen. De machtsgelijkheid die Marx voorspelde te ontstaan nadat de klassenstrijd de daaropvolgende dictatuur van het proletariaat had geïnstalleerd leidde tot niets anders dan een nieuwe heersende klasse - dit in tegenstelling tot de afschaffing van overheersing.   * **Heersende Klasse:** //​heer-sen-de klas-se (de; zn., samenstelling)//;​ Sociale klasse die de politieke en vaak ook economische heerschappij heeft over de samenleving. Deze heersende klasse bestaat tegenover een of meerdere gedomineerde klassen. De machtsgelijkheid die Marx voorspelde te ontstaan nadat de klassenstrijd de daaropvolgende dictatuur van het proletariaat had geïnstalleerd leidde tot niets anders dan een nieuwe heersende klasse - dit in tegenstelling tot de afschaffing van overheersing.
 +  * **Hegemonie:​** //​he-ge-mo-nie (de; zn.)//; Van het Griekse //​ἡγεμών//​ (hègemoon),​ "​aanvoerder,​ leider"​);​ het overwicht op uiteenlopende gebieden als politiek, cultuur, ideologie en handel door een partij, staat, religieus of politiek systeem waardoor deze indirecte macht over anderen kan uitoefenen.
   * **Hiërarchie:​** //​hië-rar-chie (de; zn., -ën)//; Van het Griekse //​ἱεραρχία//​ (hierarchia),​ "​heersen van een hoge priester",​ van ἱεράρχης hierarkhes, "​leider van heilige rituelen";​ een organisatie van onderdelen (objecten, namen, waardes, categoriën,​ mensen etc.) waarbij elk onderdeel gerepresenteerd wordt als "​boven",​ "​gelijk"​ of "​onder"​ de andere. In maatschappelijke termen betekend dit een maatschappelijke ordening waar verschillende hiërarchieën bepalen of iemand meer of minder maatschappelijke invloed heeft - bijv. economisch, politiek of sociaal.   * **Hiërarchie:​** //​hië-rar-chie (de; zn., -ën)//; Van het Griekse //​ἱεραρχία//​ (hierarchia),​ "​heersen van een hoge priester",​ van ἱεράρχης hierarkhes, "​leider van heilige rituelen";​ een organisatie van onderdelen (objecten, namen, waardes, categoriën,​ mensen etc.) waarbij elk onderdeel gerepresenteerd wordt als "​boven",​ "​gelijk"​ of "​onder"​ de andere. In maatschappelijke termen betekend dit een maatschappelijke ordening waar verschillende hiërarchieën bepalen of iemand meer of minder maatschappelijke invloed heeft - bijv. economisch, politiek of sociaal.
   * **Historisch materialisme:​** //​his-to-risch ma-te-ria-lis-me (het; zn. samenstelling)//;​ Geschiedbeschouwing die vooral in het marxisme wordt gebruikt waarbij deze in grote mate bepaald door materiële, economische,​ omstandigheden;​ deze worden beschouwd als de oorzaak voor de sociale verhoudingen en de verdeling van maatschappijen in klassen, die voortdurend strijd met elkaar leveren. Marx presenteerde zijn geschiedkundig werk op dialectische wijze, in navolging van Hegel, maar waar Hegel de geschiedenis als een strijd tussen tegengestelde ideeën beschouwt, ziet Marx de mensen zelf aan het werk, verenigd in klassen die onderling strijden om hun economische positie te behouden of verdedigen. Anarchistische denkers hebben meermaals kritiek geleverd op deze marxistische benadering omdat de ontwikkeling van de geschiedenis daarbinnen als een vooraf vaststaande ontwikkeling wordt gepresenteerd. De kritiek baseert zich er op dat daarmee het eigen handelingsvermogen om de ontwikkeling van de geschiedenis te veranderen wordt ontnomen - men verwordt tot een toeschouwer van de verandering in plaats van een zelfbewust actief handelende mens die de ontwikkeling van de revolutie zelf kan bepalen.   * **Historisch materialisme:​** //​his-to-risch ma-te-ria-lis-me (het; zn. samenstelling)//;​ Geschiedbeschouwing die vooral in het marxisme wordt gebruikt waarbij deze in grote mate bepaald door materiële, economische,​ omstandigheden;​ deze worden beschouwd als de oorzaak voor de sociale verhoudingen en de verdeling van maatschappijen in klassen, die voortdurend strijd met elkaar leveren. Marx presenteerde zijn geschiedkundig werk op dialectische wijze, in navolging van Hegel, maar waar Hegel de geschiedenis als een strijd tussen tegengestelde ideeën beschouwt, ziet Marx de mensen zelf aan het werk, verenigd in klassen die onderling strijden om hun economische positie te behouden of verdedigen. Anarchistische denkers hebben meermaals kritiek geleverd op deze marxistische benadering omdat de ontwikkeling van de geschiedenis daarbinnen als een vooraf vaststaande ontwikkeling wordt gepresenteerd. De kritiek baseert zich er op dat daarmee het eigen handelingsvermogen om de ontwikkeling van de geschiedenis te veranderen wordt ontnomen - men verwordt tot een toeschouwer van de verandering in plaats van een zelfbewust actief handelende mens die de ontwikkeling van de revolutie zelf kan bepalen.
revolutionair_woordenboek.txt · Laatst gewijzigd: 20/03/24 11:19 door defiance