Wederzijdse hulp, een factor in de evolutie - fragment
Door Peter Kropotkin
- Oorspronkelijke titel: Mutual aid, a factor of evolution
- Verschenen: Als artikelenreeks in Ninteenth Century, 1890-1896; later als boek in 1902
- Vertaling: Ruud Uittenhout
- Bron: Anarchief-reeks 2, st. Pamflet 1985
Wederzijdse hulp is een gedeelte uit Mutual Aid, a Factor of Evolution, dat tussen 1890 en 1896 verscheen als een reeks artikelen voor het blad Nineteenth Century. In 1902 werden de artikelen in boekvorm uitgebracht door McClure-Philips te New York en in 1904 verscheen een herziene versie. Het werk werd in vele talen vertaald en een groot aantal malen herdrukt. Een Nederlandse vertaling, Wederkerig dienstbetoon, verscheen in 1904 bij Van Looy te Amsterdam. Het hierna volgende fragment is vertaald naar de door de New York University Press in 1972 uitgegeven editie - een herdruk van de herziene versie van 1904 (blz. 246-251). Mutual Aid ontstond als reactie op een artikel van T.H. Huxley in de Nineteenth Century van februari 1888: The struggle for existence: a programme. Huxley, één van de belangrijkste volgelingen van Darwin meende dat onderlinge strijd bij dieren en mensen een natuurwet was en voor vooruitgang zorgde. Kropotkin stelde dat Huxley Darwin te eenzijdig interpreteerde en dat er zowel bij de dieren als bij de mens een sterkere tendens tot onderlinge samenwerking was. Paul Avrich schrijft in zijn inleiding bij de uitgave van 1972: “Mutual Aid is meer dan een bijdrage aan de evolutietheorie. Het vormt de hoeksteen van Kropotkin’s anarchistische filosofie. In de eerste plaats was het zijn meest geslaagde poging de anarchistische theorie een wetenschappelijke grondslag te geven.”
