Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

--- namespace:anarchisme [11/11/19 15:04]
defiance
+++ namespace:anarchisme [24/11/21 14:55]
defiance [Hiërarchie en horizontaal organiseren]
@@ Regel 10: / Regel 10: @@
   * Anarchisme (het; v); het nastreven van een samenleving waarin mensen leven zonder hogere macht of autoriteit (anarchie).
-Als we hier over anarchisme spreken, dan doelen we op het streven naar een situatie of samenleving waarin mensen zonder een hogere macht of autoriteit leven (anarchie).  Deze anarchie is een geheel andere definitie dan die waarover in de massamedia vaak wordt gesproken. De misvatting in de daar gehanteerde definitie is dat zij (maatschappelijke) organisatie vaak gelijkstellen met //leiding// of //leiderschap//. En dus dat waar leiding ontbreekt, chaos en ordeloosheid zullen heersen. Andersom geredeneerd betekent dit, dat daar waar chaos en wanorde heersen, dit dan wel anarchie moet zijn. Immers betekent het begrip 'anarchie' //“zonder heerser”//, en chaos en wanorde zijn daar waar geen, of te weinig heerschappij is.
+Als we hier over anarchisme spreken, dan doelen we op het streven naar een situatie of samenleving waarin mensen zonder een hogere macht of autoriteit leven (anarchie).  Deze anarchie heeft een geheel andere definitie dan die waarover in de massamedia vaak wordt gesproken. De misvatting baseert zich er op dat //(maatschappelijke) organisatie// vaak gelijkgesteld wordt met //leiding// of //leiderschap//. En dus dat waar leiding ontbreekt, chaos en ordeloosheid zullen heersen. Andersom geredeneerd betekent dit, dat daar waar chaos en wanorde heersen, dit dan wel anarchie moet zijn. Immers betekent het begrip 'anarchie' //“zonder heerser”//, en chaos en wanorde zijn daar waar geen, of te weinig heerschappij is.
-We zouden echter kunnen stellen dat veel van de chaos en wanorde die we op het moment zien in de wereld, juist oorsprong vindt in de hiërarchische organisatie van de samenleving - daar waar de belangen van weinigen negatieve invloed hebben op de levens van velen.
+We zouden echter kunnen stellen dat veel van de chaos en wanorde die we op het moment zien in de wereld, juist zijn oorsprong vindt in de hiërarchische organisatie van de samenleving - daar waar de belangen van weinigen een negatieve invloed hebben op de levens van velen.
-Anarchisme voorstaat niet de afwezigheid van organisatie, maar een //ándere// vorm van organisatie. Het staat voor de organisatie van de samenleving door middel van vrijwillige en gelijkwaardige samenwerking. Waar de belangen, ideeën en aspiraties van allen tellen en niet slechts die van de machtigen - een vrije, klasseloze samenleving.
+Anarchisme betekent niet de afwezigheid van organisatie, maar houdt een //ándere// vorm van organisatie in. Het staat voor een organisatie van een vrije, klassenloze samenleving door middel van vrijwillige en gelijkwaardige samenwerking, waar de belangen, ideeën en aspiraties van allen tellen en niet slechts die van de machtigen.
 ===== Basisbeginselen van het anarchisme =====
@@ Regel 23: / Regel 23: @@
 </WRAP>
-Als we kijken naar het politieke spectrum, wordt dit over het algemeen ingedeeld op een horizontale as van 'links' tot 'rechts'. Dit assenstelsel is echter zeer beperkt. Door anarchisten wordt er een tweede as aan toegevoegd, 'autoritair' en 'libertair'. Deze toevoeging maakt een onderscheid tussen vrije, stateloze modellen van samenleven en sterk autoritair tot totalitair georganiseerde samenlevingen met juist een sterke staat. Anarchisme staat de gelijkheid van mensen onderling voor, hetgeen de negatie betekent van hiërarchie en dominantie; zowel op maatschappelijk, sociaal-economisch als interpersoonlijk vlak. Uitgezet in een schema komt dit ongeveer overeen met de hiernaast afgebeelde figuur.
+Als we kijken naar het politieke spectrum, wordt dit over het algemeen ingedeeld op een horizontale as van 'links' tot 'rechts'. Dit assenstelsel is echter zeer beperkt. Door anarchisten wordt er een tweede as aan toegevoegd, 'autoritair' en 'libertair'. Deze toevoeging maakt een onderscheid tussen vrije, stateloze modellen van samenleven en sterk autoritair tot totalitair georganiseerde samenlevingen met juist een sterke staat. Anarchisme voorstaat de gelijkheid van mensen onderling, hetgeen de negatie betekent van hiërarchie en dominantie; zowel op maatschappelijk, sociaal-economisch als interpersoonlijk vlak. Uitgezet in een schema komt dit ongeveer overeen met de hiernaast afgebeelde figuur.
 ==== Hiërarchie en horizontaal organiseren ====
-Het anarchisme gaat uit van de gelijkwaardigheid van de mens, en dat elk mens het natuurlijke recht heeft om in vrijheid keuzes te maken hoe hij of zij wil leven. Hieraan zitten natuurlijk beperkingen. Als deze gedachte consequent wordt doorgevoerd betekent dit dat de vrijheid van de één ophoudt waar de vrijheid van de ander begint.
+Het anarchisme gaat uit van de gelijkwaardigheid van de mens, dat elk mens het natuurlijke recht heeft om in vrijheid keuzes te maken hoe hij of zij wil leven. Hieraan zitten natuurlijk beperkingen. Als deze gedachte consequent wordt doorgevoerd, betekent dit dat de vrijheid van de één ophoudt waar de vrijheid van de ander begint.
-In de huidige maatschappij overheerst een hiërarchisch organisatiemodel. Dit betekent dat als je de machtsverhoudingen binnen een besluitvormingsproces schematisch zou uittekenen, deze eruitzien als een piramide (zie figuur). Onderaan is de meerderheid van de mensen te vinden, zij hebben weinig te zeggen. Politiek gezien kunnen zij bijvoorbeeld één keer in de vier jaar stemmen, maar kunnen niet werkelijk deelnemen aan de besluitvorming - evenals op de werkplek, waar vaak wel 'inspraak' is, maar men geen besluiten mag nemen. Economisch uit het zich zo dat geld hebben deuren opent, en een gebrek aan geld deuren sluit.
+In de huidige maatschappij overheerst een hiërarchisch organisatiemodel. Dit betekent dat als je de machtsverhoudingen binnen een besluitvormingsproces schematisch zou uittekenen, deze eruitzien als een piramide (zie figuur). Onderaan in het schema is de meerderheid van de mensen te vinden. Zij hebben politiek invloed. Zij kunnen bijvoorbeeld één keer in de vier jaar stemmen, maar kunnen niet werkelijk deelnemen aan de besluitvorming - evenals op de werkplek, waar vaak wel 'inspraak' is, maar men geen besluiten mag nemen. Economisch betekent het dat geld-hebben deuren opent en een gebrek aan geld deuren sluit.
 <WRAP right box 60%>{{vimeo>153869579?medium}}</WRAP>
-Macht en invloed over de levens van anderen hebben degenen die bijvoorbeeld bezit hebben, als bazen en aandeelhouders, die beslissen over hoe het er op de werkplek aan toegaat of zelfs of een werkplek nog bestaat of dat deze wordt gesloten en bijvoorbeeld verplaatst wordt naar een 'goedkoper' productieland. In de politiek is dit eveneens zo: in de parlementaire democratie is het een kleine groep politici die besluiten nemen die vervolgens voor de gehele bevolking gelden. Zij beslissen in feite voor hen, iets dat binnen een anarchistische samenleving ondenkbaar is – men is daar onderdeel van de besluitvorming.
+Macht en invloed over de levens van anderen hebben degenen die bijvoorbeeld bezit hebben, als bazen en aandeelhouders, die beslissen over hoe het er op de werkplek aan toegaat of zelfs of een werkplek nog bestaat of dat deze wordt gesloten en bijvoorbeeld verplaatst wordt naar een 'goedkoper' productieland. In de politiek is dit eveneens zo: in de parlementaire democratie is het een kleine groep politici, die besluiten neemt die vervolgens voor de gehele bevolking gelden. Zij beslissen in feite voor hen, iets dat binnen een anarchistische samenleving ondenkbaar is – men is daar onderdeel van de besluitvorming.
 Er zijn wat betreft besluitvorming verschillende modellen, maar binnen het anarchisme staat één ding centraal - men organiseert horizontaal. Dit betekent dat er géén piramide diagram te tekenen valt, maar dat als je van een anarchistisch model een diagram zou maken, dit een platte structuur zou geven (zie figuur) óf, zoals dit vaak ook wordt aangeduid, een cirkel, waarin iedereen gelijkwaardig is aan elkaar.
-Binnen het anarchisme is de idee dat de mens een sociaal wezen is, en hierom ook altijd in relatie zal staan met anderen. Dat betekend dat er aan de ene kant grote waarde wordt gehecht aan individuele vrijheid, maar daarnaast ook aan de relatie en organisatie van de gemeenschap. De mogelijkheid deel te nemen aan besluitvorming die van invloed is op de persoon, staat dan ook centraal. Dit geld voor alle facetten van ons leven: in onderwijs, het werk, thuis, de directe woonomgeving, de stad, regio etc.
+Binnen het anarchisme is de idee dat de mens een sociaal wezen is, en daarom ook altijd in relatie zal staan met anderen. Dat betekent dat er aan de ene kant grote waarde wordt gehecht aan individuele vrijheid, maar daarnaast ook aan de relatie en organisatie van de gemeenschap. De mogelijkheid deel te nemen aan besluitvorming die van invloed is op de persoon, staat dan ook centraal. Dit geld voor alle facetten van ons leven: in onderwijs, het werk, thuis, de directe woonomgeving, de stad, regio etc.
 ==== Individu en gemeenschap ====
@@ Regel 43: / Regel 43: @@
 De waardering voor het individu, voorstaat een autonomie van het individu. Dit individualisme verschilt echter sterk van het individualisme dat we kennen binnen de kapitalistische samenleving - waar de individu steeds meer als eenling verantwoordelijk wordt gehouden voor diens eigen welvaren, maar ook keuzes kan maken die ten kosten gaan van anderen zonder daar verantwoording voor af te leggen als dit wettelijk is toegestaan.
-Dit betekend dat het anarchisme een samenleving voorstaat waarin er uiteindelijk, vanuit het individu, ook altijd een relatie zal bestaan met het collectief. Immers heeft bijna alles wat het individu doet invloed op de ander, en hangt het bestaan van het individu voor een groot deel af van de gezamenlijke inspanningen voor bijvoorbeeld het welzijn en veiligheid.
+Dit betekent dat het anarchisme een samenleving voorstaat waarin er uiteindelijk, vanuit het individu, ook altijd een relatie zal bestaan met het collectief. Immers heeft bijna alles wat het individu doet invloed op de ander, en hangt het bestaan van het individu voor een groot deel af van de gezamenlijke inspanningen voor bijvoorbeeld het welzijn en veiligheid.
 <WRAP left box 30%>
@@ Regel 70: / Regel 70: @@
 Het federalisme is een organisatiemodel waarbij de individuele lichamen van de federatie zelfbeschikkingsrecht behouden. In een klassiek hiërarchisch model wordt een besluit van boven naar beneden gestuurd en wordt verwacht dat de onderliggende lichamen deze besluiten uitvoeren. Binnen het federalisme is het zo dat de overleggen op hoger niveau plaats vinden tussen de verschillende onderdelen van de federatie. Er kan hierbij evt. een secretariaat zijn dat helpt bij de coördinatie van de federatie, maar om te voorkomen dat het een top-down structuur vormt is het secretariaat slechts een uitvoerend orgaan – het voert de wil van de federatie uit.
-Het eerder genoemde zelfbeschikkingsrecht binnen een federatie betekend dat de onderdelen waar deze uit bestaat, altijd het recht hebben zich aan een keuze te onttrekken. Hierdoor is er veel meer ruimte voor diversiteit en kan het zijn dat er bijv. in verschillende wijken van een stad andere keuzes bestaan.
+Het eerder genoemde zelfbeschikkingsrecht binnen een federatie betekent dat de onderdelen waar deze uit bestaat, altijd het recht hebben zich aan een keuze te onttrekken. Hierdoor is er veel meer ruimte voor diversiteit en kan het zijn dat er bijv. in verschillende wijken van een stad andere keuzes bestaan.
 Het federatieve model kan op verschillende niveaus worden toegepast en in bijna alle onderdelen van de samenleving – van de organisatie van de productie, sociale voorzieningen als openbaar vervoer, wonen tot de leefomgeving (dorp, wijk, stad, provincie etc.). Hier zijn historisch ook mooie voorbeelden van te vinden in de [[Spaanse Burgeroorlog en Revolutie|Spaanse Revolutie]].
@@ Regel 92: / Regel 92: @@
 Kapitalisme is een economisch model waarbij een kapitaalkrachtig individu – een kapitalist – anderen (arbeiders) inhuurt om voor hem of haar te werken. De kapitalist bezit de productiemiddelen en grondstoffen, als werknemer verkoop je jouw tijd en inspanning voor een loon. De eigenaar krijgt de winst van datgeen wat de werknemer geproduceerd heeft. Als werknemer krijg je echter altijd minder betaald dan de winst die je daadwerkelijk produceert.
-Als we het over de economische verhoudingen hebben in een kapitalistische economie, betekend dit dus dat kapitalisten er belang bij hebben om de kosten voor de grondstoffen, productiemiddelen en lonen zo laag mogelijk te houden. De producten en diensten die geleverd worden moeten daarentegen zoveel mogelijk en voor een zo hoog mogelijke prijs worden verkocht om de winst op deze manier zo groot mogelijk te laten zijn. Dit met alle sociale en ecologische gevolgen van dien – consumentenproducten worden in Azië onder erbarmelijke omstandigheden voor een hongerloon geproduceerd; grondstoffen worden aan de aarde onttrokken en vernietigen het milieu van mens en natuur; de verhuizing van de productie van consumentengoederen van Europa naar lagelonenlanden heeft grote sociaal-economische gevolgen gehad voor mensen zowel hier als daar.
+Als we het over de economische verhoudingen hebben in een kapitalistische economie, betekent dit dus dat kapitalisten er belang bij hebben om de kosten voor de grondstoffen, productiemiddelen en lonen zo laag mogelijk te houden. De producten en diensten die geleverd worden moeten daarentegen zoveel mogelijk en voor een zo hoog mogelijke prijs worden verkocht om de winst op deze manier zo groot mogelijk te laten zijn. Dit met alle sociale en ecologische gevolgen van dien – consumentenproducten worden in Azië onder erbarmelijke omstandigheden voor een hongerloon geproduceerd; grondstoffen worden aan de aarde onttrokken en vernietigen het milieu van mens en natuur; de verhuizing van de productie van consumentengoederen van Europa naar lagelonenlanden heeft grote sociaal-economische gevolgen gehad voor mensen zowel hier als daar.
 Dit theater speelt zich, met de globalisering van de economie die is al is ingezet in de koloniale tijd, wereldwijd op grotere en kleinere schaal af. Grote ketens als Nike, Ahold en Shell, hebben via tussenhandelaren en onderproducenten miljoenen arbeiders voor hun werken. Zij produceren voor een zo laag mogelijke prijs grondstoffen, halffabricaten, eindproducten en leveren diensten. In dit verfijnde netwerk wordt de winst van al deze inspanningen uitgekeerd aan aandeelhouders en eigenaren: voor een deel kleinere bezitters, daarboven grote multinationals en financiële ondernemingen als banken en hedgefunds. Deze regulering van de economie op basis van eigendomsrecht en arbeidsrelaties noemen we kapitalisme. De propagandisten van dit soort economie proberen deze relatie in elk aspect van ons leven door te laten dringen om er winst uit te kunnen maken – al van jongs af aan leren we dat dit de enige en meest “natuurlijke” organisatie is van onze samenleving.
@@ Regel 106: / Regel 106: @@
 </WRAP>
-Naast de economische ongelijkheid, zijn er echter meer zaken van invloed op de sociale positie in de maatschappij, sommige kunnen je positie beïnvloeden, zoals je geslacht, seksuele voorkeur, komaf of religie. Dit kan echter ook erg verschillen per context, in een land waar sterke discriminatie op komaf heerst, is de kans groot dat je ook economisch sneller uitgesloten wordt. Ditzelfde geld voor een sterk [[namespace:patriarchaat/patriachale]] samenleving voor de maatschappelijke positie van de vrouw of bijvoorbeeld een religieuze minderheid met een afwijkende religie in een sterk religieus land .
+Naast de economische ongelijkheid, zijn er echter meer zaken van invloed op de sociale positie in de maatschappij, sommige kunnen je positie beïnvloeden, zoals je geslacht, seksuele voorkeur, komaf of religie. Dit kan echter ook erg verschillen per context, in een land waar sterke discriminatie op komaf heerst, is de kans groot dat je ook economisch sneller uitgesloten wordt. Ditzelfde geld voor een sterk patriachale samenleving voor de maatschappelijke positie van de vrouw of bijvoorbeeld een religieuze minderheid met een afwijkende religie in een sterk religieus land .
 Het systeem dat deze sociale klassen veroorzaakt noemen wij een klassensysteem – tot welke klasse je behoort bepaald de ruimte je hebt om je eigen leven vorm te geven. Het is lastig de klasse waartoe je behoort te ontstijgen. In tegenstelling tot de vroegere feodale samenleving is dit binnen het kapitalisme echter wel mogelijk (de zogenaamde American Dream), maar dit kan nooit voor iedereen gelden. Het ontstijgen van de lagere klasse naar een hogere treden van de kapitalistische piramide zou namelijk het piramidemodel van het kapitalistische systeem platslaan. Kapitalisme leeft van de goedkope arbeid, en deze wordt //juist// geleverd door de lagere klassen. Een individu kan zich binnen het kapitalisme dus misschien met geluk uit diens positie verheffen, maar als gehele klasse is dit binnen het kapitalisme niet mogelijk – het zou het systeem fundamenteel ontwrichten.
@@ Regel 130: / Regel 130: @@
 Hoewel religie ook emanciperende momenten kent in de geschiedenis – zoals de zwarte kerken in de VS, die een belangrijke rol hebben gespeeld in de formele afschaffing van racisme in de VS, christelijke verzetsgroepen in de Tweede Wereldoorlog, mensen die vanuit hun geloofsovertuiging minderbedeelden ondersteunen of, bediscussieerbaar, zelfs de islamistische  groepen die zich verzetten tegen de overheersing van het Westen – zijn er net zo veel voorbeelden waarbij religie uiteindelijk een dempende factor is voor sociale bewegingen. [[Karl Marx]] nam in de 19de eeuw hierom stelling tegen religie door het //“de opium voor het volk”// te noemen. In die dempende rol biedt religie namelijk een perspectief van lotsberusting die de huidige machtsverhoudingen vooral bevestigd in plaats van deze omver te werpen. Religie kan ook actief andere onderdrukkingsvormen in zich dragen. Zo is immers binnen veel religies de rol van de vrouw structureel ondergeschikt aan die van de man.
-De individuele en collectieve beleving van spiritualiteit en de culturele uitingen hiervan hoeven echter niet altijd gepaard te gaan met berusting in het heden. Zolang religie geen uiting heeft die in tegenspraak is met fundamentele waarden als vrijheid en gelijkheid hoeft religie geen probleem te zijn. Net als dat religie invloed heeft op de culturele en maatschappelijke waarden in een samenleving, is dit andersom ook mogelijk. In een samenleving waar maatschappelijke participatie en de strijd tegen onderdrukking centraal staan kan religie deze kenmerken van de samenleving ook reflecteren. Een voorbeeld hiervan zijn de [[christen-anarchisme|christen-anarchistische]] gemeenschappen die in bepaalde delen van Nederland eind 19de eeuw bestonden.
+De individuele en collectieve beleving van spiritualiteit en de culturele uitingen hiervan hoeven echter niet altijd gepaard te gaan met berusting in het heden. Zolang religie geen uiting heeft die in tegenspraak is met fundamentele waarden als vrijheid en gelijkheid hoeft religie geen probleem te zijn. Net als dat religie invloed heeft op de culturele en maatschappelijke waarden in een samenleving, is dit andersom ook mogelijk. In een samenleving waar maatschappelijke participatie en de strijd tegen onderdrukking centraal staan kan religie deze kenmerken van de samenleving ook reflecteren. Een voorbeeld hiervan zijn de [[religieus anarchisme#christen-anarchisme|christen-anarchistische]] gemeenschappen die in bepaalde delen van Nederland eind 19de eeuw bestonden.
 ==== Organisatie van de revolutie ====
@@ Regel 172: / Regel 172: @@
 ** De Russische Revolutie en Kroonstadt (1917-1921)**
-Na de mislukte opstand in 1905 kwam het in Rusland tijdens de Eerste Wereldoorlog tot een nieuwe revolutie. Deze keer slaagde deze en in 1917 ontstaat er een korte periode waarin het volk aan de macht is. Anarchisten spelen in deze periode een belangrijke rol. In het boek //The Unknown Revolution// (verschenen bij Tumult onder te titel 'De Ongekende Revolutie') schrijft [[Volin]] dat de anarchistische beweging, hoewel aanvankelijk zwak, wel degelijk van betekenis was voor de revolutie van 1917 en daarna. Dit ondanks de enorme repressie onder het Tsaristische regime en de daarop volgende repressie van de Bolsjewieken onder Lenin en Trotski. In de hoogtijdagen van de beweging beschikte deze over dagelijkse kranten en landelijke federaties met meerdere actieve groepen en organisaties per stad.
+Na de mislukte opstand in 1905 kwam het in Rusland tijdens de Eerste Wereldoorlog tot een nieuwe revolutie. Deze keer slaagde deze en in 1917 ontstaat er een korte periode waarin het volk aan de macht is. Anarchisten spelen in deze periode een belangrijke rol. In het boek //The Unknown Revolution// (verschenen bij Tumult onder te titel 'De Ongekende Revolutie') schrijft [[Voline]] dat de anarchistische beweging, hoewel aanvankelijk zwak, wel degelijk van betekenis was voor de revolutie van 1917 en daarna. Dit ondanks de enorme repressie onder het Tsaristische regime en de daarop volgende repressie van de Bolsjewieken onder Lenin en Trotski. In de hoogtijdagen van de beweging beschikte deze over dagelijkse kranten en landelijke federaties met meerdere actieve groepen en organisaties per stad.
 In 1921 kwam dan de zogenaamde [[Kronstadt-opstand|'derde' revolutie]], gericht tegen het autoritaire bewind van de Bolsjewieken die in de macht naar zich toe hadden getrokken. De arbeiders en matrozen van de marinebasis Kroonstadt, vlak bij Petrograd (het huidige St. Petersburg), waren tot dan toe één van de meest gevierde revolutionairen en hadden een sleutelrol gespeeld in de Revolutie van 1917. Zij stonden op voor de verdediging van de vrije raden - een vrij vorm van communisme - en een keerden zich tegen het zogenaamde 'oorlogscommunisme', dat het leven van de mensen zo moeilijk had gemaakt. De burgeroorlog was voorbij en er moest ruimte komen voor de positieve aspecten van de revolutie. Deze opstand werd echter door de Bolsjewieken, niet getolereerd en bloedig neergeslagen. Voor anarchisten zijn repressie van de anarchistische beweging, de Kroonstadt-opstand in 1921 belangrijke breekpunten en in feite de verwerkelijking van dat waar [[Michael Bakoenin]] in zijn boek //[[Over anarchisme, staat en dictatuur|Staat en dictatuur]]//[1] al in 1873 voor waarschuwde:
@@ Regel 255: / Regel 255: @@
 **Muziek**
-Wat betreft muziek zijn er verschillende klassieke strijdliederen die nog altijd met de anarchistische beweging verbonden zijn. Bekende liederen zijn onder andere de //[[Internationale]]// - het lijflied van de [[International Workingmen's Association|Eerste Internationale]] en de socialistische beweging - en //[[A las barricadas]]//, het onofficiële volkslied van de anarchisten tijdens de Spaanse Burgeroorlog en Revolutie. Wereldwijd zijn er koren en chansonniers die hun voorliefde voor de anarchie en de belangen van de arbeiders in hun muziek uitdroegen, zoals Leo Ferre in zijn //Les Anarchistes// of country en folkzangers als Joe Hill, Pete Seeger en Florence Reece, die het bekende //Which side are you on?// schreef.
+Wat betreft muziek zijn er verschillende klassieke strijdliederen die nog altijd met de anarchistische beweging verbonden zijn. Bekende liederen zijn onder andere de //[[Internationale]]// - het lijflied van de [[Internationale Arbeidersassociatie (1864)|Eerste Internationale]] en de socialistische beweging - en //[[A las barricadas]]//, het onofficiële volkslied van de anarchisten tijdens de Spaanse Burgeroorlog en Revolutie. Wereldwijd zijn er koren en chansonniers die hun voorliefde voor de anarchie en de belangen van de arbeiders in hun muziek uitdroegen, zoals Leo Ferre in zijn //Les Anarchistes// of country en folkzangers als Joe Hill, Pete Seeger en Florence Reece, die het bekende //Which side are you on?// schreef.
 Later, met de herontdekking van het anarchisme in de jaren ‘70 door onder andere de antiautoritaire jongerencultuur ‘punk’, heeft anarchisme ook daar diens sporen achter gelaten. Heden ten dagen zien we ook een opleving van veel andere muziekstijlen die hun anarchistische ideeën via muziek verspreiden via bijv. hiphop en rap, elektro en drum 'n bass.
@@ Regel 271: / Regel 271: @@
 ==== Verschillende stromingen ====
-Doordat het anarchisme een ondogmatische politieke filosofie is, kent het ook een diverse interpretatie en praktijk. Net als bij eigenlijk alle politieke ideologieën zijn er bij het anarchisme ook verschillende denkrichtingen aan te duiden. Hoewel grofweg het doel gelijk is - een vrije, gelijkwaardige samenleving gebaseerd op solidariteit en wederzijdse hulp - verschilt de visie over hoe dit er dan uiteindelijk uit ziet of bereikt kan worden soms enigszins. We zouden grofweg een aantal hoofdstromen kunnen onderscheiden: [[anarcho-communisme]], [[anarcho-collectivisme]], [[mutualisme]], [[individualisme]] en [[synthése anarchisme]]. Soms wordt ook getracht het zogenaamde "anarcho-kapitalisme" binnen de anarchistische traditie te plaatsen. Consequent kan dit echter beter radicaal kapitalisme genoemd worden.[4] Kapitalisme draagt op economisch gebied een hiërarchie in zich en valt voor ons hierom buiten de traditie van het anarchisme. Een vergelijkbaar probleem geld voor "nationaal-anarchisme", dat mensen via grenzen en etniciteit tracht te determineren, hier eveneens niet thuis hoort. Over deze twee onderwerpen zul je, behalve kritiek, op deze website dan ook niet veel terug vinden.
+Doordat het anarchisme een ondogmatische politieke filosofie is, kent het ook een diverse interpretatie en praktijk. Net als bij eigenlijk alle politieke ideologieën zijn er bij het anarchisme ook verschillende denkrichtingen aan te duiden. Hoewel grofweg het doel gelijk is - een vrije, gelijkwaardige samenleving gebaseerd op solidariteit en wederzijdse hulp - verschilt de visie over hoe dit er dan uiteindelijk uit ziet of bereikt kan worden soms enigszins. We zouden grofweg een aantal hoofdstromen kunnen onderscheiden: [[anarcho-collectivisme]], [[anarcho-communisme]], [[mutualisme]], [[individualisme]] en [[anarchisme zonder adjectieven]]. Soms wordt ook getracht het zogenaamde "anarcho-kapitalisme" binnen de anarchistische traditie te plaatsen. Consequent kan dit echter beter radicaal kapitalisme genoemd worden.[4] Kapitalisme draagt op economisch gebied een hiërarchie in zich en valt voor ons hierom buiten de traditie van het anarchisme. Een vergelijkbaar probleem geld voor "nationaal-anarchisme", dat mensen via grenzen en etniciteit tracht te determineren, hier eveneens niet thuis hoort. Over deze twee onderwerpen zul je, behalve kritiek, op deze website dan ook niet veel terug vinden.
 <WRAP left box 100%>
@@ Regel 278: / Regel 278: @@
   * **Individualisme:** individualistisch anarchisme refereert naar verschillende tradities binnen deze anarchistische stroming. Het benadrukt het individu en hun wil tegenover die van de invloed van groepen, de samenleving, ideologiën en de staat. Binnen het individualistisch anarchisme bestaan dermate grote verschillen dat deze soms ook tegenstrijdig zijn met elkaar; voor sommigen is het individu absoluut, voor anderen is het individu belangrijk om te beschermen, maar staat deze altijd in relatie tot anderen. Zie o.a.: [[Max Stirner]], [[Benjamin Tucker]], [[William Godwin]].
   * **Mutualisme:** een economische theorie binnen de anarchistische school van denken die er voor een samenleving pleit waarin iedereen productiemiddelen mag bezitten - zowel individueel als collectief - en waar handel de hoeveelheid werk representeerd. Hierbij zijn mutualistische credietbanken belangrijk die producenten tegen minimale rente geld kunnen lenen. Mutualisme is gebaseerd op het idee dat goederen of diensten als zij verkocht worden, bij inwisseling "evenveel moeten opleveren als er werk nodig is voor een vergelijkbaar artikel of dienst." Mutualisme vindt dienst oorsprong in de geschriften van [[Pierre-Joseph Proudhon]].
-  * **Synthèse anarchisme:** ook wel 'anarchisme zonder toevoegingen' (Eng. 'anarchism without adjectives'). Gepoogd wordt verschillende anarchistische stromingen te verenigen binnen een anarchisme zonder toevoegingen, te organiseren voorbij de individuele voorkeuren. Het gaat er hierbij vanuit dat de basispricipes van het anarchisme voldoende basis bieden om te verenigen. Zie o.a.: [[Fernando Tarrida del Mármol]], [[Ricardo Mella]],  [[Sébastien Faure]], [[Voline]]
+  * **Anarchisme zonder adjectieven:** ook wel 'anarchisme zonder toevoegingen' (Eng. 'anarchism without adjectives'). Gepoogd wordt verschillende anarchistische stromingen te verenigen binnen een anarchisme zonder toevoegingen, te organiseren voorbij de individuele voorkeuren. Het gaat er hierbij vanuit dat de basispricipes van het anarchisme voldoende basis bieden om te verenigen. Zie o.a.: [[Fernando Tarrida del Mármol]], [[Ricardo Mella]],  [[Sébastien Faure]], [[Voline]]
 </WRAP>
-==== Verschillen in focus ====
+==== Verschillen in focus en strategie ====
-Zoals inmiddels wel duidelijk zal zijn, is het anarchisme divers als het sterrenstelsel. Naast de eerder genoemde verschillende stromingen, zijn er ook een aantal sub-stromingen te benoemen. Deze onderscheiden zich vooral door de focus qua thematiek, middel en/of strategie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan [[anarcha-feminisme]], [[eco-anarchisme]], [[anarcho-pacifisme]] en [[religieus anarchisme]], maar ook [[insurrectionalisme]] en [[anarcho-syndicalisme]] kunnen daarbij geplaatst worden. Deze substromingen zijn echter niet los te zien van de 'algemenere' stomingen. Zo is het prima mogelijk dat een anarcha-feminist of insurrectionalist uiteindelijk ook anarcho-communist is en visa versa.
+Zoals inmiddels wel duidelijk zal zijn, is het anarchisme divers als het sterrenstelsel. Naast de eerder genoemde verschillende stromingen, zijn er ook een aantal sub-stromingen te benoemen. Deze onderscheiden zich vooral door de focus qua thematiek, middel en/of strategie. Denk hierbij bijvoorbeeld aan [[anarcha-feminisme]], [[eco-anarchisme]], [[anarcho-pacifisme]] en [[religieus anarchisme]], maar ook [[insurrectionalisme]], [[anarcho-syndicalisme]] en tendensen uit het verleden als de [[propaganda van de daad]] kunnen daarbij geplaatst worden. Deze substromingen zijn echter niet los te zien van de 'algemenere' stomingen. Zo is het prima mogelijk dat een anarcha-feminist of insurrectionalist uiteindelijk ook anarcho-communist is en visa versa.
 <WRAP left box 100%>
   * **Anarcha-feminisme:** een focus op feminisme en de rol van de vrouw in de samenleving (en de eigen beweging). Onderscheid met gewoon feminisme is dat anarcha-feministen wel voor vrouwenrechten opkomen, maar er niet zozeer naar streven dat er meer vrouwen aan de top in bedrijven of de politiek zullen zijn; men strijdt juist tegen het gehele feit dat er een top is. Doel van de bevrijding van de vrouw is voor anarcha-feministen niet dat de ene vrouw over de ander kan beslissen, maar dat de vrouw als mens werkelijk vrij is. Zie o.a.: [[Emma Goldman]], [[Lucy Parsons]], [[Voltairine de Cleyre]], [[Milly Witkop]], [[Peggy Kornegger]], [[Mujeres Libres]]
   * **Eco-anarchisme:** anarchisme met de nadruk op ecologische balans en de relatie tussen mens en natuur. Zie o.a.: [[Murray Bookchin]], [[Élisée Reclus]],
-  * **Anarcho-pacifisme:** de totale afwijzing van geweld. Ervanuit gaande dat geweld ook een vorm van overheersing is, stelt men dat een vrije en gelijkwaardige samenleving alleen voort kan komen uit geweldloze inspanningen. Veelal zijn anarcho-pacifisten ook actieve antimilitaristen. Zie o.a.: [[Leo Tolstoi]], [[Bart de Ligt]]
+  * **Anarcho-pacifisme:** de totale afwijzing van geweld. Ervanuit gaande dat geweld ook een vorm van overheersing is, stelt men dat een vrije en gelijkwaardige samenleving alleen voort kan komen uit geweldloze inspanningen. Veelal zijn anarcho-pacifisten ook actieve antimilitaristen. Zie o.a.: [[Leo Tolstoj]], [[Bart de Ligt]]
-  * **Religieus anarchisme:** een verbintenis tussen religieuze opvattingen en anarchistische waarden en uitgangspunten. Meestal wordt er vanuit de religie de conclusie getrokken dat, onder hun god, alle mensen gelijk zijn en dus dat het leven op aarde ook naar deze grondwaarde vormgegeven dient te worden. Dit heeft onder andere uiting gevonden onder de 'Tolstoianen' die het christendom als uitgangspunt hadden voor hun anarchistische en ook pacifistische en antimilitaristische opvattingen. Overlappingen en anarchistische praktijk is ook terug te vinden te vinden in verschillende natuurreligies, zoals die van de Mapuché-stammen in Chili en lokale religie Iffá in Cuba. Zie o.a.: [[Leo Tolstoi]], [[Bart de Ligt]]
+  * **Religieus anarchisme:** een verbintenis tussen religieuze opvattingen en anarchistische waarden en uitgangspunten. Meestal wordt er vanuit de religie de conclusie getrokken dat, onder hun god, alle mensen gelijk zijn en dus dat het leven op aarde ook naar deze grondwaarde vormgegeven dient te worden. Dit heeft onder andere uiting gevonden onder de 'Tolstojanen' die het christendom als uitgangspunt hadden voor hun anarchistische en ook pacifistische en antimilitaristische opvattingen. Overlappingen en anarchistische praktijk is ook terug te vinden te vinden in verschillende natuurreligies, zoals die van de Mapuché-stammen in Chili en lokale religie Iffá in Cuba. Zie o.a.: [[Leo Tolstoj]], [[Bart de Ligt]]
   * **Insurrectionalisme:** binnen het insurrectionalisme ligt de nadruk op de insurrectie - de opstand - als praktische uiting. De constante spanning met het huidige systeem zou daarin scheurtjes moeten maken, waarbij op sommige momenten ook ruimte zou ontstaan voor populaire opstand. Insurectionalisten zijn vaak kritisch over formele organisatie zoals vakbonden en federaties en de nadruk meer op informele organisatie en klein affiniteitsgroepen. Insurrectionalisten hechten grote waarde aan de aanval, permanent klassenconflict en de afwijzing om te onderhandelen met klassenvijanden. Zie o.a.: [[Alfredo Bonanno]]
   * **Anarcho-syndicalisme:** een verbinding van anarchisme en vakbondsstrijd. Syndicaat is een oud woord voor vakbond. Anarcho-syndicalisme organiseert de vakbond langs anarchistische lijn; d.w.z. dat de arbeiders hun bond op horizontale manier besturen - er is geen vakbondsleiding, de besluitvorming ligt bij de arbeiders zelf. Op de lange termijn proberen anarcho-syndicalisten via arbeidsstrijd kapitalisme af te schaffen en de economie te democratiseren waarbij de bond van zelfbestuurde werkplekken een centrale rol speelt in arbeidsverdeling, productie en distributie. Zie o.a.: [[Emma Goldman]], [[Alexander Berkman]], [[Rudolf Rocker]]
-  * **Primitivisme:** stroming die zeer kritisch is over de oorsprong en ontwikkeling van menselijke civilisatie. Volgens anarcho-primitivisten was de verschuiving van een jager-verzamelaarsbestaan naar landbouw oorzaak voor de ontwikkeling van de klassenmaatschappij, dwang, vervreemding en populatiegroei. Anarcho-primitivisten pleiten voor de terugkeer naar een "ongeciviliseerd" leven door middel van deïndustrialisatie, de afschaffing van werkverdeling en spcialisatie, technologie en grootschalige vormen van organisatie. Anarcho-primitivisme heeft enige overlap met het eco-anarchisme, al is er vanuit de ecologische hoek soms ook sterkte kritiek op het primitivisme, zoals door [[Murray Bookchin]] in zijn '[[Sociale ecologie vs. 'Deep Ecology']]'. Anarcho-primitivisten willen terug naar de 'natuurlijke' of 'wilde' staat door zich te 'verwilderen'. Zie o.a.: [[John Zerzan]], [[Derrick Jensen]], [[Paul Shepard]], [[Henry David Thoreau]], [[Fredy Perlman]]
+  * **Primitivisme:** stroming die zeer kritisch is over de oorsprong en ontwikkeling van menselijke civilisatie. Volgens anarcho-primitivisten was de verschuiving van een jager-verzamelaarsbestaan naar landbouw oorzaak voor de ontwikkeling van de klassenmaatschappij, dwang, vervreemding en populatiegroei. Anarcho-primitivisten pleiten voor de terugkeer naar een "ongeciviliseerd" leven door middel van deïndustrialisatie, de afschaffing van werkverdeling en spcialisatie, technologie en grootschalige vormen van organisatie. Anarcho-primitivisme heeft enige overlap met het eco-anarchisme, zoals de relatie tussen techniek en de geïndustrialiseerde maatschappij en de vernietiging en uitbuiting van de aarde. Vanuit de ecologische hoek is er echter soms ook sterkte kritiek op het primitivisme, zoals door [[Murray Bookchin]] in zijn '[[Sociale ecologie vs. 'Deep Ecology']]'. Anarcho-primitivisten willen terug naar de 'natuurlijke' of 'wilde' staat door zich te 'verwilderen'. Zie o.a.: [[John Zerzan]], [[Derrick Jensen]], [[Paul Shepard]], [[Henry David Thoreau]], [[Fredy Perlman]]
 </WRAP>

Anarchisme.nl

Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen

Verschillen

Paginahulpmiddelen