Gebruikershulpmiddelen
namespace:wat_elke_revolutionair_moet_weten_over_repressie
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Volgende revisie | Vorige revisie | ||
|
namespace:wat_elke_revolutionair_moet_weten_over_repressie [06/07/16 20:28] defiance aangemaakt |
namespace:wat_elke_revolutionair_moet_weten_over_repressie [02/02/17 20:51] defiance |
||
|---|---|---|---|
| Regel 3: | Regel 3: | ||
| //Door [[Victor Serge]]// | //Door [[Victor Serge]]// | ||
| - | * Geschreven: 1925 | + | * Oorspronkelijke titel: Ce que tout révolutionnaire doit savoir de la répression |
| - | * Bron: Oorspronkelijke titel Ce que tout révolutionnaire doit savoir de la répression (1925). Bewerking naar het Frans door Lode Roelandt, in de jaren dertig uitgebracht onder de titel //De geheimen van een politieke veiligheidsdienst// door Uitgeverij De Korenaar te Aalst | + | * Verschenen: 1925 |
| - | * Vertaling: Lode Roelandt | + | * Bron: //De geheimen van een politieke veiligheidsdienst//, Uitgeverij De Korenaar te Aalst |
| + | * Vertaling: Lode Roelandt, uit het Frans. | ||
| * Deze versie: Uitgeverij de Dolle Hond Amsterdam, oktober 2000 | * Deze versie: Uitgeverij de Dolle Hond Amsterdam, oktober 2000 | ||
| - | * Digitalisering en spelling: Adrien Verlee, voor het Marxists Internet Archive, augustus 2006 | + | * Digitalisering en spelling: Adrien Verlee, voor het [[https://www.marxists.org/nederlands/index.htm|Marxists Internet Archive]], augustus 2006 |
| + | ---- | ||
| - | Voorwoord (van de uitgeverij) | + | ====== Wat elke revolutionair moet weten over repressie ====== |
| - | + | ||
| - | I De politieman. Zijn opleiding | + | |
| - | + | ||
| - | II Het toezicht over en het nagaan der verdachten | + | |
| - | + | ||
| - | III De geheimen der provocatie | + | |
| - | + | ||
| - | IV De aanwerving en de dienst van de provocatieagenten | + | |
| - | + | ||
| - | V Een monografie betreffende de provocatie te Moskou (1912) | + | |
| - | + | ||
| - | VI Dossiers van provocatieagenten | + | |
| - | + | ||
| - | VII Een spook. Een bladzijde geschiedenis | + | |
| - | + | ||
| - | VIII Manilofsky | + | |
| - | + | ||
| - | IX De zielsgesteldheid van de provocatieagent. De provocatie en de partij | + | |
| - | + | ||
| - | X De provocatie is een tweesnijdend zwaard | + | |
| - | + | ||
| - | XI Russische spionnen in het buitenland | + | |
| - | + | ||
| - | XII ‘Donkere kamers’ en internationale politie | + | |
| - | + | ||
| - | XIII Het geheimschrift. Nog eens de ‘Donkere kamers’ | + | |
| - | + | ||
| - | XIV De synthese der bij elkaar gebrachte inlichtingen. De grafische methode | + | |
| - | + | ||
| - | XV Antropometrie, signalement en liquidatie | + | |
| - | + | ||
| - | XVI Wetenschappelijke studie van de revolutionaire beweging | + | |
| - | + | ||
| - | XVII De bescherming van de tsaar | + | |
| - | + | ||
| - | XVIII Hoeveel een terechtstelling kostte | + | |
| - | + | ||
| - | XIX Besluit. Waarom een vooruitstrevende geestesrichting onoverwinnelijk is | + | |
| ===== Voorwoord ===== | ===== Voorwoord ===== | ||
| - | Na de Oktoberrevolutie viel het archief van de Russische politie in handen van haar gewezen slachtoffers. | + | Na de Oktoberrevolutie viel het archief van de Russische politie in handen van haar gewezen slachtoffers.Het is wel interessant te weten hoe die machine in elkaar zat en werkte. En aangezien de politie van elk land zowat op dezelfde leest geschoeid is, valt er uit deze bondige uiteenzetting wel iets te leren... ook voor de Vlamingen. |
| - | + | ||
| - | Het is wel interessant te weten hoe die machine in elkaar zat en werkte. | + | |
| - | + | ||
| - | En aangezien de politie van elk land zowat op dezelfde leest geschoeid is, valt er uit deze bondige uiteenzetting wel iets te leren... ook voor de Vlamingen. | + | |
| //uitgeverij De Korenaar// | //uitgeverij De Korenaar// | ||
| - | ===== I — De politieman. Zijn opleiding ===== | + | ===== I - De politieman. Zijn opleiding ===== |
| De Ochrana verving in 1881 de beruchte ‘3e Afdeling van het Ministerie van Binnenlandse Zaken’. Haar uitgebreide werkzaamheid begon zij eerst te ontplooien in 1900, nadat een nieuw geslacht van gendarmen de leiding ervan in handen had genomen. De officieren, vooral de hogere in rang, die tot dan toe aan haar hoofd hadden gestaan, meenden dat het strijdig was met de krijgseer, zich tot het verrichten van politiewerk te verlagen. De nieuwe school zette die bezwaren aan kant en ondernam de wetenschappelijke organisatie van de geheime politie, van de provocatie en van het verklikkersysteem, zoals bv. die kolonel Spiridovitsj, die een omvangrijke Geschiedenis van de Revolutionair-Socialistische Partij en een Geschiedenis van de Sociaal-Demokratische Partij achtergelaten heeft. | De Ochrana verving in 1881 de beruchte ‘3e Afdeling van het Ministerie van Binnenlandse Zaken’. Haar uitgebreide werkzaamheid begon zij eerst te ontplooien in 1900, nadat een nieuw geslacht van gendarmen de leiding ervan in handen had genomen. De officieren, vooral de hogere in rang, die tot dan toe aan haar hoofd hadden gestaan, meenden dat het strijdig was met de krijgseer, zich tot het verrichten van politiewerk te verlagen. De nieuwe school zette die bezwaren aan kant en ondernam de wetenschappelijke organisatie van de geheime politie, van de provocatie en van het verklikkersysteem, zoals bv. die kolonel Spiridovitsj, die een omvangrijke Geschiedenis van de Revolutionair-Socialistische Partij en een Geschiedenis van de Sociaal-Demokratische Partij achtergelaten heeft. | ||
| Regel 72: | Regel 32: | ||
| Stippen we terloops aan, dat deze Russische gendarmerie, opgeleid tot het volvoeren van de meest kiese taken op politiek terrein, niet kan worden vergeleken bij de marechaussee, wel bij de ‘veiligheidsdiensten’ van de West-Europese staten. | Stippen we terloops aan, dat deze Russische gendarmerie, opgeleid tot het volvoeren van de meest kiese taken op politiek terrein, niet kan worden vergeleken bij de marechaussee, wel bij de ‘veiligheidsdiensten’ van de West-Europese staten. | ||
| - | ===== II — Het toezicht over en het nagaan der verdachten ===== | + | ===== II - Het toezicht over en het nagaan der verdachten ===== |
| Het gaat er eerst en vooral om de verdachte in zijn handel en wandel na te gaan en te weten te komen met wie hij in betrekking staat, om daarna zijn bedoelingen te doorgronden. De diensten van het toezicht zijn dan ook zeer ontwikkeld bij alle veiligheidsdiensten, en de Russische levert, ons voorzeker het prototype van een dergelijke dienst. | Het gaat er eerst en vooral om de verdachte in zijn handel en wandel na te gaan en te weten te komen met wie hij in betrekking staat, om daarna zijn bedoelingen te doorgronden. De diensten van het toezicht zijn dan ook zeer ontwikkeld bij alle veiligheidsdiensten, en de Russische levert, ons voorzeker het prototype van een dergelijke dienst. | ||
| Regel 92: | Regel 52: | ||
| Grappige bijzonderheid: niet alleen de vijanden van het oude regime stonden onder toezicht. Er bestaan dossiers die ons het bewijs leveren dat het doen en laten van de keizerlijke ministers niet ontging aan de politie. Uit een dossier van 1916, betreffende de telefoongesprekken van het ministerie van oorlog leren wij hoe dikwijls per dag verschillende personen verbonden aan het Hof inlichtingen vroegen omtrent de onzekere gezondheidstoestand van Mevrouw Soekhomlinoff! | Grappige bijzonderheid: niet alleen de vijanden van het oude regime stonden onder toezicht. Er bestaan dossiers die ons het bewijs leveren dat het doen en laten van de keizerlijke ministers niet ontging aan de politie. Uit een dossier van 1916, betreffende de telefoongesprekken van het ministerie van oorlog leren wij hoe dikwijls per dag verschillende personen verbonden aan het Hof inlichtingen vroegen omtrent de onzekere gezondheidstoestand van Mevrouw Soekhomlinoff! | ||
| - | ===== III — De geheimen der provocatie ===== | + | ===== III - De geheimen der provocatie ===== |
| Het voornaamste mechanisme van de Russische politie was voorzeker haar ‘geheim agentschap’ — een fatsoenlijke benaming voor de provocatiedienst, waarvan de oorsprong opklimt tot de eerste revolutionaire worstelingen, en die een ongewone uitbreiding nam na de revolutie van 1905. | Het voornaamste mechanisme van de Russische politie was voorzeker haar ‘geheim agentschap’ — een fatsoenlijke benaming voor de provocatiedienst, waarvan de oorsprong opklimt tot de eerste revolutionaire worstelingen, en die een ongewone uitbreiding nam na de revolutie van 1905. | ||
| Regel 100: | Regel 60: | ||
| In het gebouw van de Ochrana te Petrograd was een geheime kamer, waar nooit iemand de voet zette, behalve de bestuurder van de veiligheidsdienst en de ambtenaar belast met het rangschikken der stukken. Dat was de kamer van het ‘geheim agentschap’. Daar stond o.m. de kaartenkast der provocatieagenten — waar meer dan 35.000 namen gevonden werden. In het merendeel der gevallen werd de naam van de ‘geheime agent’, uit overmaat van voorzichtigheid vervangen door een schuilnaam, tengevolge waarvan de identificatie van sommigen van die ellendelingen zeer bemoeilijkt werd, nadat de dossiers in de handen van het gewezen wild waren gevallen. De naam van de provocatieagent was enkel bekend aan de bestuurder der Ochrana en aan de gendarmerieofficier die ermee belast was, voortdurend met hem in verbinding te blijven. Zelfs de ontvangstbewijzen, die zij aan het einde van elke maand moesten tekenen, dragen gewoonlijk hun schuilnaam, want even goed als de andere ambtenaren vraten zij aan het officiële budget, voor sommen van 3, 10, 15 roebels per maand, tot 150 en 200 roebels maximum. Maar de administratie, die haar agenten mistrouwde en vreesde dat de gendarmerieofficieren denkbeeldige medehelpers zouden ‘betalen’, ging tamelijk vaak over tot een streng toezicht over alle takken der organisatie. Een inspecteur bedeeld met véél macht stelde een onderzoek in betreffende de geheime medewerkers, ging ze desnoods opzoeken, zette ze af of verhoogde hun loon. Voegen we hieraan toe dat de feiten vermeld in de rapporten, in de mate van het mogelijke zorgvuldig werden nagegaan aan de hand van andere rapporten. | In het gebouw van de Ochrana te Petrograd was een geheime kamer, waar nooit iemand de voet zette, behalve de bestuurder van de veiligheidsdienst en de ambtenaar belast met het rangschikken der stukken. Dat was de kamer van het ‘geheim agentschap’. Daar stond o.m. de kaartenkast der provocatieagenten — waar meer dan 35.000 namen gevonden werden. In het merendeel der gevallen werd de naam van de ‘geheime agent’, uit overmaat van voorzichtigheid vervangen door een schuilnaam, tengevolge waarvan de identificatie van sommigen van die ellendelingen zeer bemoeilijkt werd, nadat de dossiers in de handen van het gewezen wild waren gevallen. De naam van de provocatieagent was enkel bekend aan de bestuurder der Ochrana en aan de gendarmerieofficier die ermee belast was, voortdurend met hem in verbinding te blijven. Zelfs de ontvangstbewijzen, die zij aan het einde van elke maand moesten tekenen, dragen gewoonlijk hun schuilnaam, want even goed als de andere ambtenaren vraten zij aan het officiële budget, voor sommen van 3, 10, 15 roebels per maand, tot 150 en 200 roebels maximum. Maar de administratie, die haar agenten mistrouwde en vreesde dat de gendarmerieofficieren denkbeeldige medehelpers zouden ‘betalen’, ging tamelijk vaak over tot een streng toezicht over alle takken der organisatie. Een inspecteur bedeeld met véél macht stelde een onderzoek in betreffende de geheime medewerkers, ging ze desnoods opzoeken, zette ze af of verhoogde hun loon. Voegen we hieraan toe dat de feiten vermeld in de rapporten, in de mate van het mogelijke zorgvuldig werden nagegaan aan de hand van andere rapporten. | ||
| - | ===== IV — De aanwerving en de dienst van de provocatieagenten ===== | + | ===== IV - De aanwerving en de dienst van de provocatieagenten ===== |
| Nemen we een document ter hand, dat als het alfa en het omega van de provocatie kan worden beschouwd. Wij bedoelen de ‘Onderrichtingen betreffende het geheim agentschap’, een brochure van 27 getypte zijdjes van klein formaat. Het exemplaar waarover de schrijver kon beschikken (nummer 35) draagt in de beide bovenste hoeken deze drie aanbevelingen: ‘Streng geheim’, ‘Mag aan niemand overhandigd of vertoond worden’, ‘Beroepsgeheim’. Wat een omslag om geheimhouding aan te bevelen! De lezer zal dra begrijpen waarom. Dat document, dat getuigt van psychologische en praktische ondervinding, en van een scherpen vooruitziende geest, is een zeer merkwaardig mengsel van schaamteloosheid en officiële, schijnheilige moraal, en zal in latere tijden voorzeker de aandacht van psychologen trekken. | Nemen we een document ter hand, dat als het alfa en het omega van de provocatie kan worden beschouwd. Wij bedoelen de ‘Onderrichtingen betreffende het geheim agentschap’, een brochure van 27 getypte zijdjes van klein formaat. Het exemplaar waarover de schrijver kon beschikken (nummer 35) draagt in de beide bovenste hoeken deze drie aanbevelingen: ‘Streng geheim’, ‘Mag aan niemand overhandigd of vertoond worden’, ‘Beroepsgeheim’. Wat een omslag om geheimhouding aan te bevelen! De lezer zal dra begrijpen waarom. Dat document, dat getuigt van psychologische en praktische ondervinding, en van een scherpen vooruitziende geest, is een zeer merkwaardig mengsel van schaamteloosheid en officiële, schijnheilige moraal, en zal in latere tijden voorzeker de aandacht van psychologen trekken. | ||
| Regel 170: | Regel 130: | ||
| Een kiese zaak was de vrijlating van de geheime agenten die aangehouden waren met degenen die zij verraden hadden. In dit geval ontraden de ‘Onderrichtingen’ het ontvluchten, want: “de ontvluchtingen trekken de aandacht van de revolutionairen. Voor het liquideren van een organisatie, de geheime agenten raadplegen omtrent de personen die dienen in vrijheid te worden gelaten, ten einde onze inlichtingsbronnen niet te verraden”. | Een kiese zaak was de vrijlating van de geheime agenten die aangehouden waren met degenen die zij verraden hadden. In dit geval ontraden de ‘Onderrichtingen’ het ontvluchten, want: “de ontvluchtingen trekken de aandacht van de revolutionairen. Voor het liquideren van een organisatie, de geheime agenten raadplegen omtrent de personen die dienen in vrijheid te worden gelaten, ten einde onze inlichtingsbronnen niet te verraden”. | ||
| - | ===== V — Een monografie betreffende de provocatie te Moskou (1912) ===== | + | ===== V - Een monografie betreffende de provocatie te Moskou (1912) ===== |
| Een ander stuk uit de archieven der provocatie zal ons inlichten over de uitbreiding die deze laatste genomen had. Het stuk waarop we doelen kan worden beschouwd als een monografie betreffende de provocatie te Moskou, in het jaar 1912. Het is een verslag door een hooggeplaatste ambtenaar, M. Vissarionoff, die in dat jaar belast werd met het toezicht over het geheim agentschap te Moskou. | Een ander stuk uit de archieven der provocatie zal ons inlichten over de uitbreiding die deze laatste genomen had. Het stuk waarop we doelen kan worden beschouwd als een monografie betreffende de provocatie te Moskou, in het jaar 1912. Het is een verslag door een hooggeplaatste ambtenaar, M. Vissarionoff, die in dat jaar belast werd met het toezicht over het geheim agentschap te Moskou. | ||
| Regel 186: | Regel 146: | ||
| Tussen haakjes zij hier gezegd: zeker, op dat ogenblik hadden ze inderdaad de toevoer van het bolsjewistisch propagandamateriaal in de hand. Maar was zijn doeltreffendheid daardoor verminderd? Verloor het gedrukte woord iets van zijn waarde omdat het door de vuile handen van een spion was gegaan? De nieuwe gedachten dragen al haar kracht in zich — het is enkel nodig dat ze gehoord worden. Het is van geen belang wie haar overbrengt. Het succes van de Ochrana zou waarlijk absoluut geweest zijn, indien zij de toevoer van propagandalectuur aan de bolsjewistische organisaties in Rusland uit het buitenland had kunnen tegengaan. Welnu, ze kon dan enkel in een beperkte mate, tenzij ze het er op waagde, haar agenten te verraden. | Tussen haakjes zij hier gezegd: zeker, op dat ogenblik hadden ze inderdaad de toevoer van het bolsjewistisch propagandamateriaal in de hand. Maar was zijn doeltreffendheid daardoor verminderd? Verloor het gedrukte woord iets van zijn waarde omdat het door de vuile handen van een spion was gegaan? De nieuwe gedachten dragen al haar kracht in zich — het is enkel nodig dat ze gehoord worden. Het is van geen belang wie haar overbrengt. Het succes van de Ochrana zou waarlijk absoluut geweest zijn, indien zij de toevoer van propagandalectuur aan de bolsjewistische organisaties in Rusland uit het buitenland had kunnen tegengaan. Welnu, ze kon dan enkel in een beperkte mate, tenzij ze het er op waagde, haar agenten te verraden. | ||
| - | ===== VI — Dossiers van provocatieagenten ===== | + | ===== VI - Dossiers van provocatieagenten ===== |
| Wat is een provocatieagent? Er bestaan duizenden dossiers waarin een overvloedige documentatie voorhanden is omtrent de persoonlijkheid en de daden van die ellendelingen. Laten we er enkele openslaan. | Wat is een provocatieagent? Er bestaan duizenden dossiers waarin een overvloedige documentatie voorhanden is omtrent de persoonlijkheid en de daden van die ellendelingen. Laten we er enkele openslaan. | ||
| Regel 260: | Regel 220: | ||
| De pope Gapone, de ziel van de opstand van 1905 en van gans de arbeidersbeweging te Petersburg en te Moskou, de organisator van de arbeidersbetoging van januari 1905 die onder de vensters van het Winterpaleis in bloed gesmoord werd door de salvo’s gelost op de menigte smekelingen die aangevoerd werden door twee priesters en dragers waren van het portret van de tsaar — de pope Gapone, echte belichaming van een belangrijk moment in de Russische revolutie, eindigde met zich aan de Ochrana te verkopen en werd, toen eenmaal het bewijs geleverd was dat hij een provocatieagent was, door de revolutionair-socialist Ruthenberg opgeknoopt. | De pope Gapone, de ziel van de opstand van 1905 en van gans de arbeidersbeweging te Petersburg en te Moskou, de organisator van de arbeidersbetoging van januari 1905 die onder de vensters van het Winterpaleis in bloed gesmoord werd door de salvo’s gelost op de menigte smekelingen die aangevoerd werden door twee priesters en dragers waren van het portret van de tsaar — de pope Gapone, echte belichaming van een belangrijk moment in de Russische revolutie, eindigde met zich aan de Ochrana te verkopen en werd, toen eenmaal het bewijs geleverd was dat hij een provocatieagent was, door de revolutionair-socialist Ruthenberg opgeknoopt. | ||
| - | ===== VII — Een spook. Een bladzijde geschiedenis ===== | + | ===== VII - Een spook. Een bladzijde geschiedenis ===== |
| Tot op heden is de persoonlijkheid van al de provocatieagenten, waarvan de dossiers in handen van het nieuwe bewind zijn gevallen, nog niet vastgesteld. | Tot op heden is de persoonlijkheid van al de provocatieagenten, waarvan de dossiers in handen van het nieuwe bewind zijn gevallen, nog niet vastgesteld. | ||
| Regel 290: | Regel 250: | ||
| De Revolutionaire Rechtbank vonniste Okladsky in de eerste helft van januari 1925. De revolutie wreekt zich niet. Dit spook behoorde tot een te ver, dood verleden. Het rechtsgeding, geleid door veteranen van de revolutionaire strijd, kreeg het aanzien van een wetenschappelijk debat over geschiedenis en psychologie. Het was de studie van een der dieptreurigste menselijke documenten — Okladsky werd veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf. | De Revolutionaire Rechtbank vonniste Okladsky in de eerste helft van januari 1925. De revolutie wreekt zich niet. Dit spook behoorde tot een te ver, dood verleden. Het rechtsgeding, geleid door veteranen van de revolutionaire strijd, kreeg het aanzien van een wetenschappelijk debat over geschiedenis en psychologie. Het was de studie van een der dieptreurigste menselijke documenten — Okladsky werd veroordeeld tot 10 jaar gevangenisstraf. | ||
| - | ===== VIII — Manilofski ===== | + | ===== VIII - Manilofski ===== |
| Staan we nu een ogenblik stil bij een geval van provocatie zoals de geschiedenis van de Russische revolutionaire beweging er veel kent: de provocatieagent is een partijleider. Ziehier de raadselachtige persoonlijkheid van Manilofsky [2]. | Staan we nu een ogenblik stil bij een geval van provocatie zoals de geschiedenis van de Russische revolutionaire beweging er veel kent: de provocatieagent is een partijleider. Ziehier de raadselachtige persoonlijkheid van Manilofsky [2]. | ||
| Regel 308: | Regel 268: | ||
| De revolutie kan geen tijd verliezen aan het uitspinnen van zielkundige raadsels. Zij kan er zich evenmin aan blootstellen, eens te meer bedot te worden door een ongure geslepen speler. De rechtbank velde het vonnis dat èn door de beschuldigde èn door de beschuldiger werd geëist. Diezelfden nacht, enkele uren later, werd Manilofsky, over een afgelegen pleintje in het Kremlin gaand, op ‘t onverwacht door een kogel in de nek getroffen... | De revolutie kan geen tijd verliezen aan het uitspinnen van zielkundige raadsels. Zij kan er zich evenmin aan blootstellen, eens te meer bedot te worden door een ongure geslepen speler. De rechtbank velde het vonnis dat èn door de beschuldigde èn door de beschuldiger werd geëist. Diezelfden nacht, enkele uren later, werd Manilofsky, over een afgelegen pleintje in het Kremlin gaand, op ‘t onverwacht door een kogel in de nek getroffen... | ||
| - | ===== IX — De zielsgesteldheid van de provocatieagent. De provocatie en de partij ===== | + | ===== IX - De zielsgesteldheid van de provocatieagent. De provocatie en de partij ===== |
| Thans stelt zich het vraagstuk van de psychologie van de provocatieagent. Ziekelijke psychologie, voorzeker, maar waarover we ons niet te veel moeten verwonderen. In de ‘Onderrichtingen’ hebben we gezien welke personen de politie ‘bewerkte’, en ook de middelen die zij daarbij aanwendde. Een Serova, die zwak van karakter geoordeeld wordt, leeft in gebrek en strijdt moedig. Ze wordt aangehouden. Eensklaps uit haar omgeving weggerukt, weet ze zich verloren; dwangarbeid wacht haar, en misschien wel de galg, ofwel moet ze een woord zeggen, slechts één woord, en wel juist betreffende iemand die haar eenmaal iets in de weg legde... Zij struikelt. Een ogenblik van lafheid is voldoende; welnu, er ligt veel lafheid op de bodem van een mensenziel. Het vreselijkste is nu, dat ze voortaan niet meer terug kan. Men heeft haar beet. Indien ze weigert op de ingeslagen weg verder te gaan, zal men haar in volle zitting haar eerste verraad in het gezicht slingeren. Na een poos raakt ze gewend aan de stoffelijke voordelen van haar hatelijke toestand, te meer daar ze zich in haar geheimzinnige tweede leven volkomen in veiligheid voelt... | Thans stelt zich het vraagstuk van de psychologie van de provocatieagent. Ziekelijke psychologie, voorzeker, maar waarover we ons niet te veel moeten verwonderen. In de ‘Onderrichtingen’ hebben we gezien welke personen de politie ‘bewerkte’, en ook de middelen die zij daarbij aanwendde. Een Serova, die zwak van karakter geoordeeld wordt, leeft in gebrek en strijdt moedig. Ze wordt aangehouden. Eensklaps uit haar omgeving weggerukt, weet ze zich verloren; dwangarbeid wacht haar, en misschien wel de galg, ofwel moet ze een woord zeggen, slechts één woord, en wel juist betreffende iemand die haar eenmaal iets in de weg legde... Zij struikelt. Een ogenblik van lafheid is voldoende; welnu, er ligt veel lafheid op de bodem van een mensenziel. Het vreselijkste is nu, dat ze voortaan niet meer terug kan. Men heeft haar beet. Indien ze weigert op de ingeslagen weg verder te gaan, zal men haar in volle zitting haar eerste verraad in het gezicht slingeren. Na een poos raakt ze gewend aan de stoffelijke voordelen van haar hatelijke toestand, te meer daar ze zich in haar geheimzinnige tweede leven volkomen in veiligheid voelt... | ||
| Regel 316: | Regel 276: | ||
| Elke massabeweging die duizenden en duizenden mensen omvat, voert dergelijke bemodderde afval mee. Men hoeft zich daarover niet te verwonderen. De invloed van zulke woekerplanten heeft maar weinig vat op de kracht en de zedelijke gezondheid van het geheel, Wij menen dat hoe sterker een beweging wordt, hoe minder gevaarlijk de provocatie voor haar zal zijn. Er zullen waarschijnlijk provocatie agenten zijn zolang het lijf-aan-lijf-gevecht in de maatschappij zal voortduren. Maar het zijn en blijven toch maar individuen die de gewoonte van het collectief werken en denken, van een strikte tucht, van een welberekende en door een wetenschappelijke theorie over de sociale toestanden bepaalde strijdmethoden, een zeer klein arbeidsveld bieden. Niets is inderdaad meer tegenovergesteld aan klein of groot avonturisme, dan de brede, ernstige, diepe, methodische werking van een grote (zelfs buiten de wet gestelde) partij. Zulke onwettigheid is niet de onwettigheid van de carbonari. Zulke revolutionaire voorbereiding is geen voorbereiding volgens de methode van Blanqui. De carbonari en de blanquisten waren kleine groepen samenzweerders die geleid werden door een paar wakkere, karaktervaste idealisten. Zo bv. vertegenwoordigt een communistische partij, zelfs al is ze zeer zwak in aantal, door haar ideologie, de arbeidersklasse. Zij verpersoonlijkt het klassengeweten van duizenden en miljoenen mensen. Haar rol is breed en ontzaglijk, aangezien het de rol is van een hersen- en zenuwstelsel, maar zij is tevens onafscheidbaar van de behoeften, van de noden, van het leven van gans een klasse, zodat de persoonlijke strevingen, ingeval ze zich niet aanpassen aan de strevingen van de partij, veel van hun belangrijkheid verliezen. Dit vooropgesteld zijnde, zal het wel duidelijk zijn dat van alle revolutionaire partijen die de geschiedenis tot nog toe in het leven riep, de communistische partij het minst vat biedt aan de slagen van de provocatie. | Elke massabeweging die duizenden en duizenden mensen omvat, voert dergelijke bemodderde afval mee. Men hoeft zich daarover niet te verwonderen. De invloed van zulke woekerplanten heeft maar weinig vat op de kracht en de zedelijke gezondheid van het geheel, Wij menen dat hoe sterker een beweging wordt, hoe minder gevaarlijk de provocatie voor haar zal zijn. Er zullen waarschijnlijk provocatie agenten zijn zolang het lijf-aan-lijf-gevecht in de maatschappij zal voortduren. Maar het zijn en blijven toch maar individuen die de gewoonte van het collectief werken en denken, van een strikte tucht, van een welberekende en door een wetenschappelijke theorie over de sociale toestanden bepaalde strijdmethoden, een zeer klein arbeidsveld bieden. Niets is inderdaad meer tegenovergesteld aan klein of groot avonturisme, dan de brede, ernstige, diepe, methodische werking van een grote (zelfs buiten de wet gestelde) partij. Zulke onwettigheid is niet de onwettigheid van de carbonari. Zulke revolutionaire voorbereiding is geen voorbereiding volgens de methode van Blanqui. De carbonari en de blanquisten waren kleine groepen samenzweerders die geleid werden door een paar wakkere, karaktervaste idealisten. Zo bv. vertegenwoordigt een communistische partij, zelfs al is ze zeer zwak in aantal, door haar ideologie, de arbeidersklasse. Zij verpersoonlijkt het klassengeweten van duizenden en miljoenen mensen. Haar rol is breed en ontzaglijk, aangezien het de rol is van een hersen- en zenuwstelsel, maar zij is tevens onafscheidbaar van de behoeften, van de noden, van het leven van gans een klasse, zodat de persoonlijke strevingen, ingeval ze zich niet aanpassen aan de strevingen van de partij, veel van hun belangrijkheid verliezen. Dit vooropgesteld zijnde, zal het wel duidelijk zijn dat van alle revolutionaire partijen die de geschiedenis tot nog toe in het leven riep, de communistische partij het minst vat biedt aan de slagen van de provocatie. | ||
| - | ===== X — De provocatie is een tweesnijdend zwaard ===== | + | ===== X - De provocatie is een tweesnijdend zwaard ===== |
| Speciale dossiers bevatten dienstaanbiedingen gericht aan de politie. In een toevallig opengeslagen bundel briefwisseling met het buitenland, vinden we brieven van ‘een Deens onderdaan die hoger onderwijs genoten heeft’ en van ‘een Corsisch student van goeden huize’, die een plaatsje aanvragen in het geheim politiecorps van Z.M. de tsaar van Rusland... | Speciale dossiers bevatten dienstaanbiedingen gericht aan de politie. In een toevallig opengeslagen bundel briefwisseling met het buitenland, vinden we brieven van ‘een Deens onderdaan die hoger onderwijs genoten heeft’ en van ‘een Corsisch student van goeden huize’, die een plaatsje aanvragen in het geheim politiecorps van Z.M. de tsaar van Rusland... | ||
| Regel 340: | Regel 300: | ||
| De ontwikkeling van de provocatiemethoden bracht de Ochrana er anderzijds toe ingewikkelde kuiperijen te smeden, waarbij ze niet altijd het laatste woord had. Zo was het in 1907 nodig, in verband met haar plannen, Ryss te laten ontvluchten. De bestuurder van de veiligheidsdienst aarzelde niet een misdaad te beramen om dat doel te verwezenlijken. Twee gendarmen organiseerden, op geheim bevel, de ontvluchting van de revolutionair. Het gerechtelijk onderzoek, dat onhandig geleid werd, bracht hun rollen aan het licht. Voor de krijgsraad gedaagd en door hun overheden in de steek gelaten, werden zij tot dwangarbeid veroordeeld. | De ontwikkeling van de provocatiemethoden bracht de Ochrana er anderzijds toe ingewikkelde kuiperijen te smeden, waarbij ze niet altijd het laatste woord had. Zo was het in 1907 nodig, in verband met haar plannen, Ryss te laten ontvluchten. De bestuurder van de veiligheidsdienst aarzelde niet een misdaad te beramen om dat doel te verwezenlijken. Twee gendarmen organiseerden, op geheim bevel, de ontvluchting van de revolutionair. Het gerechtelijk onderzoek, dat onhandig geleid werd, bracht hun rollen aan het licht. Voor de krijgsraad gedaagd en door hun overheden in de steek gelaten, werden zij tot dwangarbeid veroordeeld. | ||
| - | ===== XI — Russische spionnen in het buitenland ===== | + | ===== XI - Russische spionnen in het buitenland ===== |
| De vertakkingen van de Ochrana reikten natuurlijk tot in het buitenland. Haar dossiers bevatten inlichtingen omtrent talrijke personen die buiten de grenzen van het tsarenrijk woonden, en die zelfs nooit in Rusland waren geweest. Schoon ik [7] in 1919 voor de eerste keer in Rusland kwam, heb ik talrijke kaarten met mijn naam erop gezien. De Russische veiligheidsdienst volgde met de grootste oplettendheid de gedragingen van de revolutionairen die zich in het buitenland ophielden. Omtrent de Russische anarchisten Troïanovsky en Kiritsjek, die gedurende de oorlog te Parijs werden aangehouden, heb ik te Petrograd een dik dossier gevonden. De procesverbalen van de verhoren in het Paleis van justitie van Parijs zijn er allemaal. Russen of niet-Russen, de anarchisten waren trouwens overal het voorwerp van een bijzondere bewaking, door de zorgen van de Ochrana, die op dat gebied onafgebroken in briefwisseling was met de veiligheidsdiensten van Londen, Rome, Berlijn enz. | De vertakkingen van de Ochrana reikten natuurlijk tot in het buitenland. Haar dossiers bevatten inlichtingen omtrent talrijke personen die buiten de grenzen van het tsarenrijk woonden, en die zelfs nooit in Rusland waren geweest. Schoon ik [7] in 1919 voor de eerste keer in Rusland kwam, heb ik talrijke kaarten met mijn naam erop gezien. De Russische veiligheidsdienst volgde met de grootste oplettendheid de gedragingen van de revolutionairen die zich in het buitenland ophielden. Omtrent de Russische anarchisten Troïanovsky en Kiritsjek, die gedurende de oorlog te Parijs werden aangehouden, heb ik te Petrograd een dik dossier gevonden. De procesverbalen van de verhoren in het Paleis van justitie van Parijs zijn er allemaal. Russen of niet-Russen, de anarchisten waren trouwens overal het voorwerp van een bijzondere bewaking, door de zorgen van de Ochrana, die op dat gebied onafgebroken in briefwisseling was met de veiligheidsdiensten van Londen, Rome, Berlijn enz. | ||
| Regel 350: | Regel 310: | ||
| Op het ogenblik dat de Russische revolutie uitbrak, waren een vijftiental provocatieagenten in dienst, die werkten in de voornaamste groeperingen van Russische uitgewekenen. Toen de laatste gezant van de laatste tsaar het gezantschap moest ontruimen voor een, door de voorlopige regering aangeduide opvolger, belastte een commissie samengesteld uit vooraanstaande leden van de Russische kolonie van Parijs, er zich mede de papieren van M. Krassilnikoff te bestuderen. Zij ontmaskerde zonder veel moeite de geheime agenten. En één van haar vele verrassingen was wel, vast te stellen dat een lid van de Franse pers, een zéér groot patriot, in het Russische gezantschap centen ging opstrijken voor zijn diensten als verklikker en spion... (de weledele heer R. Recouly). | Op het ogenblik dat de Russische revolutie uitbrak, waren een vijftiental provocatieagenten in dienst, die werkten in de voornaamste groeperingen van Russische uitgewekenen. Toen de laatste gezant van de laatste tsaar het gezantschap moest ontruimen voor een, door de voorlopige regering aangeduide opvolger, belastte een commissie samengesteld uit vooraanstaande leden van de Russische kolonie van Parijs, er zich mede de papieren van M. Krassilnikoff te bestuderen. Zij ontmaskerde zonder veel moeite de geheime agenten. En één van haar vele verrassingen was wel, vast te stellen dat een lid van de Franse pers, een zéér groot patriot, in het Russische gezantschap centen ging opstrijken voor zijn diensten als verklikker en spion... (de weledele heer R. Recouly). | ||
| - | ===== XII — ‘Donkere kamers’ en internationale politie ===== | + | ===== XII - ‘Donkere kamers’ en internationale politie ===== |
| Krassilnikoff had ook een dienst van detectives, kerels die hem inlichtingen verstrekten, en dan nog vage loontrekkenden om lage werkjes te verrichten, zoals het bewaken van de briefwisseling der revolutionairen (door middel van de ‘donkere kamer’, enz.) onder zijn bevelen. | Krassilnikoff had ook een dienst van detectives, kerels die hem inlichtingen verstrekten, en dan nog vage loontrekkenden om lage werkjes te verrichten, zoals het bewaken van de briefwisseling der revolutionairen (door middel van de ‘donkere kamer’, enz.) onder zijn bevelen. | ||
| Regel 362: | Regel 322: | ||
| In een ander schrijven brengt dezelfde Krassilnikoff ter kennis van de Ochrana, dat een socialistische interpellatie over de gedragingen der Russische politie, die in de lucht had gehangen, “niet meer te vrezen was, volgens de mening van de Franse overheden. De socialistische leden van het parlement hebben op dit ogenblik andere zorgen”. | In een ander schrijven brengt dezelfde Krassilnikoff ter kennis van de Ochrana, dat een socialistische interpellatie over de gedragingen der Russische politie, die in de lucht had gehangen, “niet meer te vrezen was, volgens de mening van de Franse overheden. De socialistische leden van het parlement hebben op dit ogenblik andere zorgen”. | ||
| - | ===== XIII — Het geheimschrift. Nog eens de ‘donkere kamers’ ===== | + | ===== XIII - Het geheimschrift. Nog eens de ‘donkere kamers’ ===== |
| Maar indien de revolutionairen zich in hun briefwisseling bedienden van overeengekomen cijfers? | Maar indien de revolutionairen zich in hun briefwisseling bedienden van overeengekomen cijfers? | ||
| Regel 382: | Regel 342: | ||
| Het cijferkabinet hield zich niet alleen bezig met de in cijferschrift gestelde brieven van de revolutionairen. Het legde eveneens een verzameling aan van de diplomatieke cijfersleutels van de grote mogendheden... | Het cijferkabinet hield zich niet alleen bezig met de in cijferschrift gestelde brieven van de revolutionairen. Het legde eveneens een verzameling aan van de diplomatieke cijfersleutels van de grote mogendheden... | ||
| - | ===== XIV — De synthese der bij elkaar gebrachte inlichtingen. De grafische methode ===== | + | ===== XIV - De synthese der bij elkaar gebrachte inlichtingen. De grafische methode ===== |
| Tot nog toe hebben we ons enkel beziggehouden met de waarnemingsmethoden van de Russische veiligheidsdienst. Zijn werkwijze is analytisch, om het zo maar te zeggen. Men zoekt, men scharrelt, men maakt aantekeningen. Of het om een organisatie of een persoon gaat, de werkwijze is dezelfde. Na een zekere tijd — die soms zeer kort is — beschikt de veiligheidsdienst over vier soorten gegevens omtrent de tegenstander. | Tot nog toe hebben we ons enkel beziggehouden met de waarnemingsmethoden van de Russische veiligheidsdienst. Zijn werkwijze is analytisch, om het zo maar te zeggen. Men zoekt, men scharrelt, men maakt aantekeningen. Of het om een organisatie of een persoon gaat, de werkwijze is dezelfde. Na een zekere tijd — die soms zeer kort is — beschikt de veiligheidsdienst over vier soorten gegevens omtrent de tegenstander. | ||
| - | 1. Die verkregen door de achtervolgingen, waarvan de resultaten samengevat staan in synoptische tabellen, lichten in over zijn gaan en komen, zijn gewoonten, zijn betrekkingen, zijn omgeving, enz. | + | * 1. Die verkregen door de achtervolgingen, waarvan de resultaten samengevat staan in synoptische tabellen, lichten in over zijn gaan en komen, zijn gewoonten, zijn betrekkingen, zijn omgeving, enz. |
| - | + | * 2. Die verstrekt door het geheim agentschap of door de spionnen, die inlichten omtrent zijn denkbeelden, zijn inzichten. zijn geheime werkzaamheid. | |
| - | 2. Die verstrekt door het geheim agentschap of door de spionnen, die inlichten omtrent zijn denkbeelden, zijn inzichten. zijn geheime werkzaamheid. | + | * 3. Die, welke afgeleid kunnen worden uit de zeer aandachtige lezing van de revolutionaire pers. |
| - | + | * 4. Die, gevonden in door hem geschreven brieven of in de brieven van derden omtrent hem, vervolledigen het voorgaande. | |
| - | 3. Die, welke afgeleid kunnen worden uit de zeer aandachtige lezing van de revolutionaire pers. | + | |
| - | + | ||
| - | 4. Die, gevonden in door hem geschreven brieven of in de brieven van derden omtrent hem, vervolledigen het voorgaande. | + | |
| Het gehalte van juistheid der inlichtingen verstrekt door de geheime agenten was natuurlijk veranderlijk. De algemene indruk die de dossiers maken is nochtans een indruk van nogal grote nauwkeurigheid, vooral wanneer het gaat om stevig gevestigde organisaties. De dossiers van de politie bevatten een uitgebreid verslag van elke geheime vergadering, een korte inhoud van elke belangrijke redevoering, een exemplaar van elk geheimgedrukt, of zelfs maar gepolycopieerd stuk. | Het gehalte van juistheid der inlichtingen verstrekt door de geheime agenten was natuurlijk veranderlijk. De algemene indruk die de dossiers maken is nochtans een indruk van nogal grote nauwkeurigheid, vooral wanneer het gaat om stevig gevestigde organisaties. De dossiers van de politie bevatten een uitgebreid verslag van elke geheime vergadering, een korte inhoud van elke belangrijke redevoering, een exemplaar van elk geheimgedrukt, of zelfs maar gepolycopieerd stuk. | ||
| Regel 408: | Regel 365: | ||
| Is het een organisatie? Nemen we een serie studietabellen ter hand die blijkbaar slechts kopijen zijn van een revolutionair-socialistische organisatie in het gouvernement Vilna. Rode cirkeltjes vormen hier en daar groepen, en tussendoor lopen lijnen verward door elkaar. Ontcijferen we nu: Vilna. Een rode cirkel: Ivanoff, bijgenaamd ‘de oude’, straat... nr... ., beroep. Een lijn met pijltjes verbindt hem met Pavel (dezelfde inlichtingen), en data leren ons dat Ivanoff op 23 februari (van 4 tot 5 uur), op 27 februari (te 9 uur ‘s avonds) en op 28 februari (te 4 uur) bij Pavel is geweest. Een andere lijn met pijltjes verbindt hem met Marfa, die op 27 februari ‘s middags bij hem is gekomen. En zo voort. Al die lijnen wemelen door elkaar. De tabel laat toe uur na uur de werkzaamheid van een organisatie na te gaan. | Is het een organisatie? Nemen we een serie studietabellen ter hand die blijkbaar slechts kopijen zijn van een revolutionair-socialistische organisatie in het gouvernement Vilna. Rode cirkeltjes vormen hier en daar groepen, en tussendoor lopen lijnen verward door elkaar. Ontcijferen we nu: Vilna. Een rode cirkel: Ivanoff, bijgenaamd ‘de oude’, straat... nr... ., beroep. Een lijn met pijltjes verbindt hem met Pavel (dezelfde inlichtingen), en data leren ons dat Ivanoff op 23 februari (van 4 tot 5 uur), op 27 februari (te 9 uur ‘s avonds) en op 28 februari (te 4 uur) bij Pavel is geweest. Een andere lijn met pijltjes verbindt hem met Marfa, die op 27 februari ‘s middags bij hem is gekomen. En zo voort. Al die lijnen wemelen door elkaar. De tabel laat toe uur na uur de werkzaamheid van een organisatie na te gaan. | ||
| - | ===== XV — Antropometrie, signalementen, en liquidatie... ===== | + | ===== XV - Antropometrie, signalementen, en liquidatie... ===== |
| Maken we hier melding van een bijna onfeilbaar middel waarover de veiligheidsdienst beschikt: de antropometrie, die onschatbare diensten bewijst voor het identificatie werk. Elk persoon die aangehouden wordt moet eraan geloven hij wordt meermalen gefotografeerd, van voren, van opzij, staand, neerzittend; hij wordt gemeten met zeer precieze instrumenten (de vorm en de afmetingen van de schedel, van de voorarm, van de voet, van de hand, enz.); onderzocht door specialisten die zijn wetenschappelijk signalement opmaken (vorm van neus en oren, tint van de ogen, lidtekenen en ander tekens op het lichaam). Men neemt zijn vingerafdrukken op; de studie van de bijna onzichtbare oneffenheden van de opperhuid zal in de toekomst volstaan om bijna onfeilbaar de identiteit vast te stellen aan de hand van een vingerafdruk achtergelaten op een glas of op een deurknop. In alle identificatiediensten bezorgen de kaarten met antropometrische inlichtingen, die gerangschikt zijn volgens karakteristieke kentekenen, hun toeslag inlichtingen. | Maken we hier melding van een bijna onfeilbaar middel waarover de veiligheidsdienst beschikt: de antropometrie, die onschatbare diensten bewijst voor het identificatie werk. Elk persoon die aangehouden wordt moet eraan geloven hij wordt meermalen gefotografeerd, van voren, van opzij, staand, neerzittend; hij wordt gemeten met zeer precieze instrumenten (de vorm en de afmetingen van de schedel, van de voorarm, van de voet, van de hand, enz.); onderzocht door specialisten die zijn wetenschappelijk signalement opmaken (vorm van neus en oren, tint van de ogen, lidtekenen en ander tekens op het lichaam). Men neemt zijn vingerafdrukken op; de studie van de bijna onzichtbare oneffenheden van de opperhuid zal in de toekomst volstaan om bijna onfeilbaar de identiteit vast te stellen aan de hand van een vingerafdruk achtergelaten op een glas of op een deurknop. In alle identificatiediensten bezorgen de kaarten met antropometrische inlichtingen, die gerangschikt zijn volgens karakteristieke kentekenen, hun toeslag inlichtingen. | ||
| Regel 418: | Regel 375: | ||
| En niet met platonische bedoelingen trouwens! Het doel is bijna bereikt. Een keurige tekening geeft ons een beeld van het ‘plan tot liquidatie van de sociaaldemocratische organisatie van Riga. Bovenaan, het Centraal Bestuur (4 namen) en het propagandacomité (2 namen); daaronder het comité van Riga, dat in verbinding staat met 5 groepen waarvan 26 ondergroepen afhangen. Over het geheel 76 namen van personen, voor een dertigtal groepen. Er is nu niets meer te doen dan al die mensen in één meesterlijke slag te vangen, en de sociaaldemocratische organisatie van Riga is uitgeroeid... | En niet met platonische bedoelingen trouwens! Het doel is bijna bereikt. Een keurige tekening geeft ons een beeld van het ‘plan tot liquidatie van de sociaaldemocratische organisatie van Riga. Bovenaan, het Centraal Bestuur (4 namen) en het propagandacomité (2 namen); daaronder het comité van Riga, dat in verbinding staat met 5 groepen waarvan 26 ondergroepen afhangen. Over het geheel 76 namen van personen, voor een dertigtal groepen. Er is nu niets meer te doen dan al die mensen in één meesterlijke slag te vangen, en de sociaaldemocratische organisatie van Riga is uitgeroeid... | ||
| - | ===== XVI — Wetenschappelijke studie van de revolutionaire beweging ===== | + | ===== XVI - Wetenschappelijke studie van de revolutionaire beweging ===== |
| Eens het werk volbracht, voelen de uitvoerders een wettige trots, en ze willen er een herinnering aan bewaren. Zij geven een — bijna luxueus — album uit met de foto’s van de leden van de geliquideerde organisatie. In het album, gewijd aan de liquidatie (door de politie van Moskou, in augustus 1910) van een anarchistisch-communistische groep, geven vier fotografische platen een beeld van de werkhuizen en de wapenen van de groep; dan volgen achttien foto’s met biografische gegevens. | Eens het werk volbracht, voelen de uitvoerders een wettige trots, en ze willen er een herinnering aan bewaren. Zij geven een — bijna luxueus — album uit met de foto’s van de leden van de geliquideerde organisatie. In het album, gewijd aan de liquidatie (door de politie van Moskou, in augustus 1910) van een anarchistisch-communistische groep, geven vier fotografische platen een beeld van de werkhuizen en de wapenen van de groep; dan volgen achttien foto’s met biografische gegevens. | ||
| Regel 438: | Regel 395: | ||
| De Ochrana hield niet enkel de vijanden van de autocratie in het oog. Deze lieden waren van oordeel dat het zijn nut kon hebben, de vrienden ook in het oog te houden, en vooral, te weten wat ze dachten. De ‘donkere kamer’ bestudeerde met bijzondere aandacht de brieven van hooggeplaatste ambtenaren, raden van state, ministers, hovelingen, generaals. De belangrijke passages uit hun brieven werden gerangschikt volgens onderwerp en datum. En vormden aan het einde van een semester een dikke getypte bundel, die enkel door twee of drie zeer machtige persoonlijkheden werd gelezen. Generaalsvrouw Z... schrijft aan prinses T... dat zij de benoeming tot raad van state van meneer Zus niet goedkeurt, en dat men in de salons lacht om minister Zo. Dat wordt aangetekend. Een minister beoordeelt op zijn manier een wetsvoorstel, een overlijden, een redevoering. Dat wordt afgeschreven en bewaard, bij wijze van “inlichtingen omtrent de openbare mening...” | De Ochrana hield niet enkel de vijanden van de autocratie in het oog. Deze lieden waren van oordeel dat het zijn nut kon hebben, de vrienden ook in het oog te houden, en vooral, te weten wat ze dachten. De ‘donkere kamer’ bestudeerde met bijzondere aandacht de brieven van hooggeplaatste ambtenaren, raden van state, ministers, hovelingen, generaals. De belangrijke passages uit hun brieven werden gerangschikt volgens onderwerp en datum. En vormden aan het einde van een semester een dikke getypte bundel, die enkel door twee of drie zeer machtige persoonlijkheden werd gelezen. Generaalsvrouw Z... schrijft aan prinses T... dat zij de benoeming tot raad van state van meneer Zus niet goedkeurt, en dat men in de salons lacht om minister Zo. Dat wordt aangetekend. Een minister beoordeelt op zijn manier een wetsvoorstel, een overlijden, een redevoering. Dat wordt afgeschreven en bewaard, bij wijze van “inlichtingen omtrent de openbare mening...” | ||
| - | ===== XVII — De bescherming van de tsaar ===== | + | ===== XVII - De bescherming van de tsaar ===== |
| De bescherming van de heilige persoonlijkheid van de tsaar maakte een speciaal mechanisme noodzakelijk. Er bestaan een dertigtal brochures gewijd aan de manier om een reis van Z. K. Majesteit voor te bereiden, te land, te water, per spoor, per auto, op het platteland, in de straat, in de kampen. Ontelbare voorschriften moeten in acht genomen worden bij de organisatie van een verplaatsing van de soeverein. Wanneer hij ter gelegenheid van een plechtigheid door de straten moet, drijft men het zelfs zo ver de reisweg huis voor huis, venster voor venster, te bestuderen, zodat men precies weet welke personen wonen langs de doortocht, en ook, wie deze personen ontvangen. Plans van alle huizen waar hij voorbij en van al de straten waar hij door moet, worden opgemaakt; tekeningen van de gevels, met de nummers van de huizen en met de namen van de huurders, vergemakkelijken het toezicht. | De bescherming van de heilige persoonlijkheid van de tsaar maakte een speciaal mechanisme noodzakelijk. Er bestaan een dertigtal brochures gewijd aan de manier om een reis van Z. K. Majesteit voor te bereiden, te land, te water, per spoor, per auto, op het platteland, in de straat, in de kampen. Ontelbare voorschriften moeten in acht genomen worden bij de organisatie van een verplaatsing van de soeverein. Wanneer hij ter gelegenheid van een plechtigheid door de straten moet, drijft men het zelfs zo ver de reisweg huis voor huis, venster voor venster, te bestuderen, zodat men precies weet welke personen wonen langs de doortocht, en ook, wie deze personen ontvangen. Plans van alle huizen waar hij voorbij en van al de straten waar hij door moet, worden opgemaakt; tekeningen van de gevels, met de nummers van de huizen en met de namen van de huurders, vergemakkelijken het toezicht. | ||
| Regel 444: | Regel 401: | ||
| En toch was het dierbare leven van Nikolaas II vaak blootgesteld aan de slagen der terroristen. Toevallige omstandigheden redden het. Niet de Ochrana... | En toch was het dierbare leven van Nikolaas II vaak blootgesteld aan de slagen der terroristen. Toevallige omstandigheden redden het. Niet de Ochrana... | ||
| - | ===== XVIII — Hoeveel een terechtstelling koste ===== | + | ===== XVIII - Hoeveel een terechtstelling koste ===== |
| In de paperassen van de tsarenpolitie vinden we een overvloed van de treurigste menselijke documenten. Dat bleek reeds uit wat we hierboven schreven. Ofschoon het eigenlijk niet tot ons onderwerp behoort, menen we toch een paar regels te moeten wijden aan een serie doodgewone kwijtbrieven voor kleine sommetjes, die in sommige dossiers te vinden zijn. Zulke papiertjes kwamen maar al te vaak, na het liquideren van revolutionaire groeperingen, de dossiers, die al gevuld waren door de bewaking en het verraad, aanvullen en besluiten. | In de paperassen van de tsarenpolitie vinden we een overvloed van de treurigste menselijke documenten. Dat bleek reeds uit wat we hierboven schreven. Ofschoon het eigenlijk niet tot ons onderwerp behoort, menen we toch een paar regels te moeten wijden aan een serie doodgewone kwijtbrieven voor kleine sommetjes, die in sommige dossiers te vinden zijn. Zulke papiertjes kwamen maar al te vaak, na het liquideren van revolutionaire groeperingen, de dossiers, die al gevuld waren door de bewaking en het verraad, aanvullen en besluiten. | ||
| Regel 474: | Regel 431: | ||
| Na 1905 had de Ochrana haar folterkamers te Warschau, te Riga, te Odessa, en naar het schijnt in het merendeel van de grote centra. | Na 1905 had de Ochrana haar folterkamers te Warschau, te Riga, te Odessa, en naar het schijnt in het merendeel van de grote centra. | ||
| - | ===== XIX — Besluit. Waarom een vooruitstrevende geestesrichting onoverwinnelijk is ===== | + | ===== XIX - Besluit. Waarom een vooruitstrevende geestesrichting onoverwinnelijk is ===== |
| De politie moest alles zien, alles horen, alles weten, alles kunnen... De macht en de volmaaktheid van haar mechanisme schijnen des te geducht, omdat zij in de diepten van de mensenziel onverhoopte medewerking vond... | De politie moest alles zien, alles horen, alles weten, alles kunnen... De macht en de volmaaktheid van haar mechanisme schijnen des te geducht, omdat zij in de diepten van de mensenziel onverhoopte medewerking vond... | ||
| Regel 575: | Regel 532: | ||
| * [8] Haase, leider van de Duitse sociaaldemocraten. Werd in 1919 vermoord door een krankzinnige. | * [8] Haase, leider van de Duitse sociaaldemocraten. Werd in 1919 vermoord door een krankzinnige. | ||
| * [9] Dan, Russisch mensjewiek. | * [9] Dan, Russisch mensjewiek. | ||
| + | |||
| + | {{tag>"Russische Revolutie" repressie staat "anarchist black cross"}} | ||
namespace/wat_elke_revolutionair_moet_weten_over_repressie.txt · Laatst gewijzigd: 16/10/19 10:14 (Externe bewerking)
Paginahulpmiddelen
Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Noncommercial-Share Alike 4.0 International
