Door Nestor Makhno
Anarchisme is niet alleen een doctrine die zich bezighoudt met het sociale leven van de mens, de nauwe betekenis die de term toebedeeld krijgt in politieke woordenboeken of op bijeenkomsten van onze propagandistische sprekers; het is een leer die het menselijke leven in zijn geheel omarmt.
Tijdens de ontwikkeling van diens algemene wereldbeeld heeft het anarchisme zich een uiterst specifiek doel gesteld: om de wereld in diens geheel te betrachten. Daarbij schuift het allerlei obstakels terzijde, oude en toekomstige die de bourgeois kapitalistische wetenschap en technologie opwerpen, met tot doel om de meest diepgaand mogelijke verklaring van het bestaan in deze wereld te geven en om de best mogelijke vuist te maken uit die problemen om die te confronteren. Deze aanpak moet de mensheid helpen om een bewustzijn van het anarchisme te ontwikkelen dat, voor zover ik weet, onze aard eigen is omdat dit zich bij de mensheid telkens weer in vlagen manifesteert.
Alleen op basis van de wil van het individu kan de anarchistische leer vorm krijgen in het werkelijke leven en een duidelijke weg vrijmaken die de mensheid in staat stelt om de volledige mentaliteit van onderwerping van zich af te werpen.
Het anarchisme kent in diens ontwikkeling geen grenzen. Het anarchisme kent geen oevers waarop het kan stranden of vast kan lopen. Het anarchisme heeft, net als het menselijke bestaan, geen vastomlijnde formules voor diens aspiraties en doelen.
Het absolute recht op totale vrijheid van elk individu, zoals gedefinieerd door de theoretische grondbeginselen van het anarchisme, is naar mijn mening slechts een middel waarmee de mens min of meer diens volle vervulling kan bereiken, terwijl deze zichzelf blijft ontwikkelen. Nadat de mensheid de geest der onderwerping, die kunstmatig aan hen is opgedrongen, van zich af heeft geworpen, zal het anarchisme een leidend principe voor de mensheid worden op de weg voor de realisatie van al diens doelen.
Vandaag de dag wordt het anarchisme nog altijd gezien als theoretisch zwak en wordt het zoals sommige stellen dat op veel vlakken verkeerd geïnterpreteerd. Toch hebben diens aanhangers daar heel wat over te zeggen: er zijn velen die er constant over spreken, zich hier actief tegen verzetten en zich soms ook beklagen over het uitblijven van succes (ik denk dat deze laatste houding voortkomt uit het onvermogen, om vanuit onderzoek een sociale methode te ontwikkelen. Terwijl die van vitaal belang is voor het anarchisme, wil het voet aan de grond krijgen in onze huidige samenleving).
Het anarchisme is daar waar menselijk leven het levenslicht ziet. Maar het wordt slechts voor mensen toegankelijk als er propagandisten en militanten aanwezig zijn die werkelijk en volledig gebroken hebben met de slavenmentaliteit van onze tijd – wat overigens brute vervolging over hen afroept. Zulke militanten streven hun doel belangeloos na, zonder angst om tijdens hun ontwikkeling onverwachte facetten tegen te komen en deze, zo nodig, aan te gaan terwijl zij voort gaan en de weg bereiden voor de triomf over de geest van de onderwerping.
Uit het bovenstaande vallen twee thesen op te maken:
Tijdens diens revolutionaire strijd, zal het anarchisme niet enkel regeringen en hun wetten omverwerpen, maar ook de samenleving waaruit die voortkomen aanvallen – diens waarden, hun ‘mores’ en hun ‘moraliteit’, waardoor het beter en beter begrepen wordt door de onderdrukte delen van de mensheid.
Dit alles leidt tot de overtuiging dat het anarchisme zich niet langer kan laten vangen tussen de nauwe grenzen van het marginale denken, onderschreven door slecht een paar kleine groepen en hun geïsoleerde acties. De natuurlijke invloed van het anarchisme op de psyche van strijdende groepen mensen is overduidelijk. Maar wil de invloed van het anarchisme door de massa's bewust worden aangenomen, dan moet het anarchisme zich nu wapenen met een nieuwe benadering en de weg van de sociale actie inslaan.