Gebruikershulpmiddelen
namespace:sociaaldemocratie_en_anarchisme
Verschillen
Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.
| Laatste revisie Beide kanten volgende revisie | |||
|
namespace:sociaaldemocratie_en_anarchisme [23/11/21 14:06] defiance aangemaakt |
namespace:sociaaldemocratie_en_anarchisme [23/11/21 14:10] defiance [II.] |
||
|---|---|---|---|
| Regel 307: | Regel 307: | ||
| Daaraan moet alles wat wij doen, ondergeschikt zijn. Bij alle vragen van tactiek moeten wij in de eerste plaats met onszelf en met elkaar overleggen: hoe komen wij het snelst en het zekerst tot die bevrijding? Wij stellen ons die vraag ook hier altijd, waar wij het anarchisme bestrijden, en daarom plaatsen wij de bespreking van deze hoofdmiddelen voor het proletariaat om tot macht te komen, vóorop. | Daaraan moet alles wat wij doen, ondergeschikt zijn. Bij alle vragen van tactiek moeten wij in de eerste plaats met onszelf en met elkaar overleggen: hoe komen wij het snelst en het zekerst tot die bevrijding? Wij stellen ons die vraag ook hier altijd, waar wij het anarchisme bestrijden, en daarom plaatsen wij de bespreking van deze hoofdmiddelen voor het proletariaat om tot macht te komen, vóorop. | ||
| - | Nu blijven er nog een reeks van bijzondere geschilpunten tussen sociaaldemocraten en anarchisten over, die een aparte bespreking behoeven. In de eerste plaats | + | Nu blijven er nog een reeks van bijzondere geschilpunten tussen sociaaldemocraten en anarchisten over, die een aparte bespreking behoeven. In de eerste plaats... |
| - | Het staatssocialisme | + | |
| + | ==== Het staatssocialisme ==== | ||
| De anarchisten beschuldigen de sociaaldemocraten, dat zij staatssocialisten zijn, zij beschuldigen ons dat wij wel het particuliere eigendom en de private tirannie der kapitalisten willen afschaffen, maar dat wij in de plaats van de vele kleinere tirannen ten slotte één grote tiran, de staat, willen stellen. En, zeggen zij, wij willen in het geheel geen tirannie, staatsheerschappij kan nog erger zijn dan heerschappij van enkele kapitalisten. Menig arbeider laat zich door die redenering vangen. | De anarchisten beschuldigen de sociaaldemocraten, dat zij staatssocialisten zijn, zij beschuldigen ons dat wij wel het particuliere eigendom en de private tirannie der kapitalisten willen afschaffen, maar dat wij in de plaats van de vele kleinere tirannen ten slotte één grote tiran, de staat, willen stellen. En, zeggen zij, wij willen in het geheel geen tirannie, staatsheerschappij kan nog erger zijn dan heerschappij van enkele kapitalisten. Menig arbeider laat zich door die redenering vangen. | ||
| Regel 323: | Regel 324: | ||
| Arbeidersgroepen, grote verenigingen van werkers, naast elkaar, met elkaar, in overleg met elkaar de productie bezorgende, ziedaar het ideaal van de sociaaldemocraat. Wij bevorderen de goedgeorganiseerde vakverenigingen, de grote bewuste producentengroepen in de kapitalistische maatschappij, onder andere ook daarom zozeer met alle kracht, omdat wij in die vakverenigingen de voorlopers en de kiemen zien van die groepen van werkers in de socialistische maatschappij. Men ziet dus dat de tegenwerping der anarchisten niets betekent. Zij spelen in hun beschuldiging met het woord staat, en zien niet dat de toekomststaat met de kapitalistische staat niets gemeen heeft. Omgekeerd. Hun kleine zwakke groepjes, hun gesplitste weinig betekenende vakverenigingen, deze zullen al heel weinig in staat zijn om uit zich zelf de groepen voor de toekomst te leveren. Wij zagen immers dat het gehele streven van de anarchisten er toe leiden moet de individualistische zin van deze groepen te bevorderen, en dat zij de solidaire geest van het gehele proletariaat niet kunnen ontwikkelen.[7] | Arbeidersgroepen, grote verenigingen van werkers, naast elkaar, met elkaar, in overleg met elkaar de productie bezorgende, ziedaar het ideaal van de sociaaldemocraat. Wij bevorderen de goedgeorganiseerde vakverenigingen, de grote bewuste producentengroepen in de kapitalistische maatschappij, onder andere ook daarom zozeer met alle kracht, omdat wij in die vakverenigingen de voorlopers en de kiemen zien van die groepen van werkers in de socialistische maatschappij. Men ziet dus dat de tegenwerping der anarchisten niets betekent. Zij spelen in hun beschuldiging met het woord staat, en zien niet dat de toekomststaat met de kapitalistische staat niets gemeen heeft. Omgekeerd. Hun kleine zwakke groepjes, hun gesplitste weinig betekenende vakverenigingen, deze zullen al heel weinig in staat zijn om uit zich zelf de groepen voor de toekomst te leveren. Wij zagen immers dat het gehele streven van de anarchisten er toe leiden moet de individualistische zin van deze groepen te bevorderen, en dat zij de solidaire geest van het gehele proletariaat niet kunnen ontwikkelen.[7] | ||
| - | De verwatering door de politieke actie en de waarde der hervormingen | + | |
| + | ==== De verwatering door de politieke actie en de waarde der hervormingen ==== | ||
| De tweede hoofdbeschuldiging die altijd van anarchistische zijde gehoord wordt, is: uw hervormingen zijn niet socialistisch. Men noemen ons dan één actie der anarchisten die wel socialistisch is. Zij zelf kunnen er geen één aanwijzen, om de eenvoudige reden dat men binnen de kapitalistische maatschappij niet socialistisch handelen kan. | De tweede hoofdbeschuldiging die altijd van anarchistische zijde gehoord wordt, is: uw hervormingen zijn niet socialistisch. Men noemen ons dan één actie der anarchisten die wel socialistisch is. Zij zelf kunnen er geen één aanwijzen, om de eenvoudige reden dat men binnen de kapitalistische maatschappij niet socialistisch handelen kan. | ||
| Regel 349: | Regel 351: | ||
| De parlementaire afgevaardigden moeten de regeringsdaden controleren. Zij moeten niet alleen trachten het goede te krijgen, zij moeten ook het slechte afweren. Dit is zelfs dikwijls het voornaamste deel van hun werk. Zij moeten bovendien waken dat wat eenmaal gewonnen is, niet weer verloren gaat. | De parlementaire afgevaardigden moeten de regeringsdaden controleren. Zij moeten niet alleen trachten het goede te krijgen, zij moeten ook het slechte afweren. Dit is zelfs dikwijls het voornaamste deel van hun werk. Zij moeten bovendien waken dat wat eenmaal gewonnen is, niet weer verloren gaat. | ||
| - | Ten slotte raken een menigte dingen, de belasting, het onderwijs, het militarisme, de volksgezondheid enz. enz., het gehele proletariaat. Deze kunnen alleen hervormd worden in proletarische zin als het gehele proletariaat invloed uitoefent, niet alleen enkele vakbonden. En dit kan alleen geschieden door een politieke georganiseerde actie. | + | Ten slotte raken een menigte dingen, de belasting, het onderwijs, het militarisme, de volksgezondheid enz. enz., het gehele proletariaat. Deze kunnen alleen hervormd worden in proletarische zin als het gehele proletariaat invloed uitoefent, niet alleen enkele vakbonden. En dit kan alleen geschieden door een politieke //georganiseerde// actie. |
| Men ziet wat de politiek vermag duidelijk, als men vergelijkt wat reeds bereikt is met de toestand van voor 30 jaar op het vasteland van Europa. Toen nog niets, geen enkele arbeidswet. Nu: pensioen, verzekering tegen ziekte, ongelukken, beperking van arbeidsduur, verlenging van leerplicht etc. Het is dwaas om de waarde van de hervormingen te onderschatten. Iedere hervorming is iets voor het zwakke proletariaat, dat geen middelen heeft. De kleinste arbeidswet brengt altijd iets. En wij moeten vooruit, geestelijk, materieel en zedelijk. Want een slecht gevoed, overwerkt, onontwikkeld proletariaat kan het socialisme niet brengen. | Men ziet wat de politiek vermag duidelijk, als men vergelijkt wat reeds bereikt is met de toestand van voor 30 jaar op het vasteland van Europa. Toen nog niets, geen enkele arbeidswet. Nu: pensioen, verzekering tegen ziekte, ongelukken, beperking van arbeidsduur, verlenging van leerplicht etc. Het is dwaas om de waarde van de hervormingen te onderschatten. Iedere hervorming is iets voor het zwakke proletariaat, dat geen middelen heeft. De kleinste arbeidswet brengt altijd iets. En wij moeten vooruit, geestelijk, materieel en zedelijk. Want een slecht gevoed, overwerkt, onontwikkeld proletariaat kan het socialisme niet brengen. | ||
| Regel 366: | Regel 368: | ||
| Wij wijzen hierbij nogmaals op één enorm voordeel van de parlementaire actie. Wij drijven in het parlement de vertegenwoordigers van de kapitalisten telkens en telkens weer tegen onze afgevaardigden op een hoop. Klasse schaart zich daar tegen klasse. Met felheid springt dat dan in ieder arbeiders oog, de door klerikalen en liberalen ontkende klassenstrijd blijkt: tot groot nut voor de helderheid in de hoofden van de arbeiders. | Wij wijzen hierbij nogmaals op één enorm voordeel van de parlementaire actie. Wij drijven in het parlement de vertegenwoordigers van de kapitalisten telkens en telkens weer tegen onze afgevaardigden op een hoop. Klasse schaart zich daar tegen klasse. Met felheid springt dat dan in ieder arbeiders oog, de door klerikalen en liberalen ontkende klassenstrijd blijkt: tot groot nut voor de helderheid in de hoofden van de arbeiders. | ||
| - | Een krankzinnige bewering | + | |
| + | ==== Een krankzinnige bewering ==== | ||
| In debat zeggen de anarchisten dikwijls, dat alle hervorming niets geeft, omdat alle verbetering door de staat toch met staatsgeld betaald wordt, en dit komt, evenals alle kapitaal, ten slotte toch van de arbeiders. Hierin is dit ware dat ook de belastingen, die de kapitalisten voor arbeiderswetgeving moeten betalen, ten slotte van hun winst komt, die de arbeiders voor hen maken. Maar er schuilt tegelijk het krankzinnige in, dat het voor de arbeider onverschillig zou zijn hoeveel hij van de door hem voor de kapitalist gemaakte winst, door middel van de staat terugkreeg. Als ik 20 krijg aan loon en 80 aan de kapitalist moet afstaan, is het nog niet onverschillig als ik van die 8O nog 5 weet terug te bekomen. Het is bijna niet waard de opmerking te weerleggen: toch wordt die onzin vaak op vergaderingen van anarchisten gehoord. | In debat zeggen de anarchisten dikwijls, dat alle hervorming niets geeft, omdat alle verbetering door de staat toch met staatsgeld betaald wordt, en dit komt, evenals alle kapitaal, ten slotte toch van de arbeiders. Hierin is dit ware dat ook de belastingen, die de kapitalisten voor arbeiderswetgeving moeten betalen, ten slotte van hun winst komt, die de arbeiders voor hen maken. Maar er schuilt tegelijk het krankzinnige in, dat het voor de arbeider onverschillig zou zijn hoeveel hij van de door hem voor de kapitalist gemaakte winst, door middel van de staat terugkreeg. Als ik 20 krijg aan loon en 80 aan de kapitalist moet afstaan, is het nog niet onverschillig als ik van die 8O nog 5 weet terug te bekomen. Het is bijna niet waard de opmerking te weerleggen: toch wordt die onzin vaak op vergaderingen van anarchisten gehoord. | ||
| - | Een onjuiste bewering | + | |
| + | ==== Een onjuiste bewering ==== | ||
| Een dergelijke bewering is, dat alle verbetering toch weer op de arbeider wordt verhaald. Bijvoorbeeld: een pensioen dat de patroon moet betalen, legt hij op zijn productiekosten. De prijzen stijgen, de arbeider moet producten kopen en verliest aan hogere prijzen wat hij aan pensioen of ongevallenverzekering heeft ontvangen. – Aldus letterlijk in debat tegen schrijver dezes door een anarchist verkondigd. | Een dergelijke bewering is, dat alle verbetering toch weer op de arbeider wordt verhaald. Bijvoorbeeld: een pensioen dat de patroon moet betalen, legt hij op zijn productiekosten. De prijzen stijgen, de arbeider moet producten kopen en verliest aan hogere prijzen wat hij aan pensioen of ongevallenverzekering heeft ontvangen. – Aldus letterlijk in debat tegen schrijver dezes door een anarchist verkondigd. | ||
| Regel 378: | Regel 382: | ||
| Omgekeerd: hoe krachtiger de politieke organisatie, des te meer zal men er in slagen de politieke hervormingen ongedeerd en onverkleind tot voordeel van het gehele proletariaat te doen zijn. | Omgekeerd: hoe krachtiger de politieke organisatie, des te meer zal men er in slagen de politieke hervormingen ongedeerd en onverkleind tot voordeel van het gehele proletariaat te doen zijn. | ||
| - | Het antimilitarisme | + | |
| + | ==== Het antimilitarisme ==== | ||
| De anarchisten verwijten de sociaaldemocraten niet wezenlijk tegen het militarisme te zijn. Maar juist het antimilitarisme is een voorbeeld van hun eigen vreselijke zwakte. | De anarchisten verwijten de sociaaldemocraten niet wezenlijk tegen het militarisme te zijn. Maar juist het antimilitarisme is een voorbeeld van hun eigen vreselijke zwakte. | ||
| Regel 384: | Regel 389: | ||
| In een twist, die de Hollandse anarchisten hierover onlangs met elkaar gehad hebben, bleek dit. Bij de voorbereiding van een antimilitaristisch congres. toen zij dus van hun woorden tot een gemeenschappelijke daad moesten komen, bleken zij in hun revolutionaire principes mijlenver uiteen te gaan en alweer tot geen eensgezinde kracht te kunnen komen. Men splitste zich in: | In een twist, die de Hollandse anarchisten hierover onlangs met elkaar gehad hebben, bleek dit. Bij de voorbereiding van een antimilitaristisch congres. toen zij dus van hun woorden tot een gemeenschappelijke daad moesten komen, bleken zij in hun revolutionaire principes mijlenver uiteen te gaan en alweer tot geen eensgezinde kracht te kunnen komen. Men splitste zich in: | ||
| - | 1. Tolstojanen en christelijkanarchisten, die in weerloosheid en lijdelijk geweld-verduren de hoogste deugd zien; | + | **1.** Tolstojanen en christelijkanarchisten, die in weerloosheid en lijdelijk geweld-verduren de hoogste deugd zien; |
| - | 2. Dienstweigeraars, die uit overtuiging geen wapens dragen; | + | **2.** Dienstweigeraars, die uit overtuiging geen wapens dragen; |
| - | 3. Een deel dat tegen een vreemde onderdrukkende macht individueel verzet aanprijst; | + | **3.** Een deel dat tegen een vreemde onderdrukkende macht individueel verzet aanprijst; |
| - | 4. Een deel dat deelneming aan de oorlog gerechtvaardigd acht, als het gaat om verworven vrijheden te verdedigen tegen een reactionaire mogendheid (Domela Nieuwenhuis); | + | **4.** Een deel dat deelneming aan de oorlog gerechtvaardigd acht, als het gaat om verworven vrijheden te verdedigen tegen een reactionaire mogendheid (Domela Nieuwenhuis); |
| - | 5. De voorstanders van vrije wapenoefening voor elk burger (Cornelissen). | + | **5.** De voorstanders van vrije wapenoefening voor elk burger (Cornelissen). |
| - | Stel hier nu tegenover de sociaaldemocraten die, allen eensgezind, alle begrotingen voor oorlog verwerpen, geen man en geen cent toestaan. 1. Omdat zij, zolang de arbeidersklasse niet ruimschoots geholpen wordt met pensioen etc., niets wil geven; | + | Stel hier nu tegenover de sociaaldemocraten die, allen eensgezind, alle begrotingen voor oorlog verwerpen, geen man en geen cent toestaan. |
| - | 2. Omdat zij een volksleger willen zonder officierenkaste, slaafse discipline, lange diensttijd enz.; | + | **1.** Omdat zij, zolang de arbeidersklasse niet ruimschoots geholpen wordt met pensioen etc., niets wil geven; |
| - | 3. Omdat zij een volksleger willen dat, daar het voor het grootste deel uit proletariërs zou bestaan, het beste middel zou zijn om de bourgeoisie van gewelddadige aanvallen op het proletariaat af te houden. | + | **2.** Omdat zij een volksleger willen zonder officierenkaste, slaafse discipline, lange diensttijd enz.; |
| + | |||
| + | **3.** Omdat zij een volksleger willen dat, daar het voor het grootste deel uit proletariërs zou bestaan, het beste middel zou zijn om de bourgeoisie van gewelddadige aanvallen op het proletariaat af te houden. | ||
| Men vergelijke hier weer eens de duidelijke vaste tactiek van de sociaaldemocratie met de verwarde theorieën van anarchisten en oordeel dan zelf wie van beide tegen het militarisme het best te keer gaan. | Men vergelijke hier weer eens de duidelijke vaste tactiek van de sociaaldemocratie met de verwarde theorieën van anarchisten en oordeel dan zelf wie van beide tegen het militarisme het best te keer gaan. | ||
| - | De algemene werkstaking | + | |
| + | ==== De algemene werkstaking ==== | ||
| De anarchisten spiegelen aan de arbeiders voor dat zij met één slag, door de algemene werkstaking het kapitalisme in het socialisme kunnen veranderen. | De anarchisten spiegelen aan de arbeiders voor dat zij met één slag, door de algemene werkstaking het kapitalisme in het socialisme kunnen veranderen. | ||
| Regel 428: | Regel 436: | ||
| De arbeider kiest ook hier weer, naar zijn verstand hem zegt. Wil hij één middel tegen alle kwalen? Ziet hij nog zo weinig de reuzenmacht van het kapitaal? Of voelt hij dat, om deze te overwinnen, de dagelijkse moeilijke arbeid onmisbaar, een strovuur, of de strijd van een Gideonsbende onvoldoende, de organisatie en bewustmaking van het overgrote deel van het proletariaat nodig is. Vóór te beslissen overwege hij dat de algemene werkstakingen die gelukten, in België, Zweden, Italië of geheel of voor het overgrote gedeelte onder sociaaldemocratische leiding stonden en naar hun tactiek werden gevoerd. Dat daarentegen daar waar de anarchie de hoofdleiding had, als in Holland, een nederlaag geleden werd. Hij overwege de Duitse tactiek die alleen voor zeer grote belangen en in het uiterste geval, na krachtige organisatie, de algemene staking aanvaardt, en de anarchistische, die ook zonder krachtige organisatie tot die worsteling drijft. | De arbeider kiest ook hier weer, naar zijn verstand hem zegt. Wil hij één middel tegen alle kwalen? Ziet hij nog zo weinig de reuzenmacht van het kapitaal? Of voelt hij dat, om deze te overwinnen, de dagelijkse moeilijke arbeid onmisbaar, een strovuur, of de strijd van een Gideonsbende onvoldoende, de organisatie en bewustmaking van het overgrote deel van het proletariaat nodig is. Vóór te beslissen overwege hij dat de algemene werkstakingen die gelukten, in België, Zweden, Italië of geheel of voor het overgrote gedeelte onder sociaaldemocratische leiding stonden en naar hun tactiek werden gevoerd. Dat daarentegen daar waar de anarchie de hoofdleiding had, als in Holland, een nederlaag geleden werd. Hij overwege de Duitse tactiek die alleen voor zeer grote belangen en in het uiterste geval, na krachtige organisatie, de algemene staking aanvaardt, en de anarchistische, die ook zonder krachtige organisatie tot die worsteling drijft. | ||
| - | De directe actie en de solidariteitsstaking | + | |
| + | ==== De directe actie en de solidariteitsstaking ==== | ||
| De anarchist kan, zonder dat een besluit gevraagd wordt van een organisatie, onverschillig welke gevolgen er voortvloeien uit zijn daad, een staking op een fabriek of werkplaats teweegbrengen. Nemen wij als voorbeeld de weverij van Serphos in Twente of de sigarenfabriek van Van Laar in Amsterdam toen de toestand daar, in die éne fabriek, die arbeiders niet beviel, konden zij een staking proclameren, direct, op eigen initiatief. | De anarchist kan, zonder dat een besluit gevraagd wordt van een organisatie, onverschillig welke gevolgen er voortvloeien uit zijn daad, een staking op een fabriek of werkplaats teweegbrengen. Nemen wij als voorbeeld de weverij van Serphos in Twente of de sigarenfabriek van Van Laar in Amsterdam toen de toestand daar, in die éne fabriek, die arbeiders niet beviel, konden zij een staking proclameren, direct, op eigen initiatief. | ||
| Regel 457: | Regel 466: | ||
| Men zie ook eens cijfers als die uit het volgende hoofdstuk. | Men zie ook eens cijfers als die uit het volgende hoofdstuk. | ||
| - | De gewone redenering | + | |
| + | ==== De gewone redenering ==== | ||
| Van alle anarchisten hoort men: “als alle arbeiders het werk staken, dan ...” of “als alle arbeiders dienst weigeren, dan ...” De vraag gaat niet over wat er dan gebeurt. Daarover zijn wij het allen eens: dan verdwijnt de oorzaak van alle kwaad, het privaat bezit en de loondienst; dan komt het socialisme. Maar daarover loopt niet de strijd. De vraag is: hoe maken wij alle arbeiders eensgezind? En dat kan alleen door dagelijkse, d.i. politieke strijd en oefening en organisatie. Daarvoor helpt geen preken en geen utopisch middel. | Van alle anarchisten hoort men: “als alle arbeiders het werk staken, dan ...” of “als alle arbeiders dienst weigeren, dan ...” De vraag gaat niet over wat er dan gebeurt. Daarover zijn wij het allen eens: dan verdwijnt de oorzaak van alle kwaad, het privaat bezit en de loondienst; dan komt het socialisme. Maar daarover loopt niet de strijd. De vraag is: hoe maken wij alle arbeiders eensgezind? En dat kan alleen door dagelijkse, d.i. politieke strijd en oefening en organisatie. Daarvoor helpt geen preken en geen utopisch middel. | ||
namespace/sociaaldemocratie_en_anarchisme.txt · Laatst gewijzigd: 23/11/21 15:21 door defiance
Paginahulpmiddelen
Tenzij anders vermeld valt de inhoud van deze wiki onder de volgende licentie: CC Attribution-Noncommercial-Share Alike 4.0 International
