Raoul Vaneigem (Lessen, 21 maart 1934) is een Belgisch en auteur en was tot 1970 betrokken bij de Situationistische Internationale.
Vaneigem is de zoon van een spoorwegbeambte en groeide op in een arbeidersmilieu. Na studies Romaanse talen aan de Université Libre de Bruxelles en een thesis over Lautréamont (1952-56), werd hij leraar in Nijvel. Hij nam deel aan de woelige stakingsgolf tegen de Eenheidswet (1960-1961) en schreef in die periode de Franse socioloog Henri Lefebvre aan, die hem in contact bracht met Guy Debord in Parijs. Tussen de twee vormde zich onmiddellijk een hechte vriendschap. Ze lanceerden de Situationistische Internationale (S.I.) en publiceerden in 1967 elk een boek dat druk besproken werd in de protesten van mei '68: Debord zijn De Spektakelmaatschappij en Vaneigem Handboek voor de jonge generatie. In 1970 verliet Vaneigem de S.I. met een oproep tot radicaal hedonisme.
In zijn radicale kritiek op het kapitalisme ziet Vaneigem de revolutie als een voorwaarde voor levensvreugde. Hij is fel gekant tegen religie en schreef enkele boeken over de geschiedenis van christendom en ketterij, met name tijdens de middeleeuwen. Hij uitte daarbij bijzondere waardering voor de vrijgeesterij.