Gebruikershulpmiddelen

Site-hulpmiddelen


namespace:anarchisme_en_de_revolutie

Verschillen

Dit geeft de verschillen weer tussen de geselecteerde revisie en de huidige revisie van de pagina.

Link naar deze vergelijking

Beide kanten vorige revisie Vorige revisie
Volgende revisie
Vorige revisie
namespace:anarchisme_en_de_revolutie [16/10/19 10:14]
127.0.0.1 Externe bewerking
namespace:anarchisme_en_de_revolutie [01/04/21 11:52] (huidige)
defiance [Voetnoten]
Regel 4: Regel 4:
   * Verschenen: juli 2016   * Verschenen: juli 2016
   * Bron: Buiten de Orde   * Bron: Buiten de Orde
 +
 +Dit artikel is een reactie op het artikel //​[[https://​altijdkritisch.wordpress.com/​2016/​05/​12/​anarchisme-gaat-de-revolutie-niet-brengen|Anarchisme gaat de revolutie niet brengen]]// (2016), door JW gepubliceerd op 'De Rode Draad'​.
  
 ---- ----
Regel 11: Regel 13:
 Na enige tijd acht ik het toch van belang een reactie te schrijven op een artikel dat een tijd geleden op het internet circuleerde onder de titel //​‘Anarchisme gaat de revolutie niet brengen’//​[1]. Het betreffende artikel staat mijns inziens zulke onterechte aannames en verdraaiingen van anarchistische ideeën dat het naar mijn mening toch een weerwoord verdient. Hoewel de schrijver in eerste instantie zijn artikel een handreiking lijkt te doen, lijkt het artikel, door de grote reeks onterechte aanvallen soms eerder op laster dan een eerlijke discussie rondom geconstateerde problemen. Na enige tijd acht ik het toch van belang een reactie te schrijven op een artikel dat een tijd geleden op het internet circuleerde onder de titel //​‘Anarchisme gaat de revolutie niet brengen’//​[1]. Het betreffende artikel staat mijns inziens zulke onterechte aannames en verdraaiingen van anarchistische ideeën dat het naar mijn mening toch een weerwoord verdient. Hoewel de schrijver in eerste instantie zijn artikel een handreiking lijkt te doen, lijkt het artikel, door de grote reeks onterechte aanvallen soms eerder op laster dan een eerlijke discussie rondom geconstateerde problemen.
  
-[[Peter Storm]] heeft enige tijd geleden als reactie op hetzelfde artikel een langere reeks geschreven genaamd //​‘Compliment en een lachspiegel – over de zoveelste ‘weerlegging’ van het anarchisme’//​[2]. Mijn intentie is korter van stof te zijn. JW, die naar het schijnt uit onze eigen rangen komt, houdt er de nodige vreemde ideeën op na als we het hebben over anarchistische revolutionaire strategieën. Wat de oorsprong hiervan is, daar kan ik slechts naar raden. Ze tonen echter grote overeenkomsten met de lasterlijke woorden over het anarchisme die we kennen uit de Marxistisch-Leninistische kritieken op het anarchisme. Het artikel lijkt daarnaast bol te staan van persoonlijke frustratie – wellicht opgedaan in de groep waarin hij ooit actief was – en projecteert die vervolgens op het anarchisme in het geheel. Kritiek die ik denk grotendeels onterecht is, en waar ik mijzelf als actief revolutionair anarchist, actief in de //​[[Anarchistische Groep Nijmegen]] (AGN)//, dan ook niet in kan vinden.+[[Peter Storm]] heeft enige tijd geleden als reactie op hetzelfde artikel een langere reeks geschreven genaamd //‘[[Compliment en lachspiegel - over de zoveelste '​weerlegging'​ van het anarchisme (deel 1)|Compliment en een lachspiegel – over de zoveelste ‘weerlegging’ van het anarchisme]]’//[2]. Mijn intentie is korter van stof te zijn. JW, die naar het schijnt uit onze eigen rangen komt, houdt er de nodige vreemde ideeën op na als we het hebben over anarchistische revolutionaire strategieën. Wat de oorsprong hiervan is, daar kan ik slechts naar raden. Ze tonen echter grote overeenkomsten met de lasterlijke woorden over het anarchisme die we kennen uit de Marxistisch-Leninistische kritieken op het anarchisme. Het artikel lijkt daarnaast bol te staan van persoonlijke frustratie – wellicht opgedaan in de groep waarin hij ooit actief was – en projecteert die vervolgens op het anarchisme in het geheel. Kritiek die ik denk grotendeels onterecht is, en waar ik mijzelf als actief revolutionair anarchist, actief in de //​[[Anarchistische Groep Nijmegen]] (AGN)//, dan ook niet in kan vinden.
  
 Toch moet ik ook bekennen dat JW enige constateringen over //de anarchistische beweging in Nederland// maakt die wel degelijk op zijn plaats zijn. Dat deze oorsprong vinden in het anarchisme zelf, wijs ik echter sterk van de hand. Daar over dadelijk meer. Ik zal allereerst een aantal van zijn punten proberen te bundelen en analyseren. Toch moet ik ook bekennen dat JW enige constateringen over //de anarchistische beweging in Nederland// maakt die wel degelijk op zijn plaats zijn. Dat deze oorsprong vinden in het anarchisme zelf, wijs ik echter sterk van de hand. Daar over dadelijk meer. Ik zal allereerst een aantal van zijn punten proberen te bundelen en analyseren.
Regel 45: Regel 47:
 Dan ten tweede de verwarring rondom structuurloosheid – een karikatuur van het anarchisme. Hier kunnen we heel simpel in zijn: de beste remedie voor structuurloosheid is structuur. Dit is geenszins in tegenspraak met anarchisme. Anarchisme sluit formele organisatievormen dan ook niet uit – sterker nog, ik ben er zelf voorstander van, al wil ik daarmee geen afstand doen van de informele kameraden die ook zo veel goed werk doen. JW lijkt zich zorgen te maken over de tirannie van structuurloosheid,​ maar dan moet ik hem toch wel waarschuwen:​ ijzeren partijstructuren zijn misschien ook een remedie tegen structuurloosheid,​ maar zeker niet tegen tirannie. Dat heeft de geschiedenis wel bewezen. Dan ten tweede de verwarring rondom structuurloosheid – een karikatuur van het anarchisme. Hier kunnen we heel simpel in zijn: de beste remedie voor structuurloosheid is structuur. Dit is geenszins in tegenspraak met anarchisme. Anarchisme sluit formele organisatievormen dan ook niet uit – sterker nog, ik ben er zelf voorstander van, al wil ik daarmee geen afstand doen van de informele kameraden die ook zo veel goed werk doen. JW lijkt zich zorgen te maken over de tirannie van structuurloosheid,​ maar dan moet ik hem toch wel waarschuwen:​ ijzeren partijstructuren zijn misschien ook een remedie tegen structuurloosheid,​ maar zeker niet tegen tirannie. Dat heeft de geschiedenis wel bewezen.
  
-Als je last hebt van structuurloosheid of vrijblijvendheid,​ heb je wellicht wat aan duidelijker gedefinieerde taken en verantwoordelijkheden. De anarchistische traditie is niet wars van het toebedelen van taken aan bijvb. een secretariaat of werkgroep. Daarbij kunnen taken in kaart worden gebracht en de grenzen van de bevoegdheden duidelijk worden geformuleerd – zoals bijvoorbeeld ​een secretariaat. Waar binnen hiërarchische organisaties deze kring ook de besluitvormingsmacht heeft, zijn zij binnen de anarchistische organisatie slechts uitvoerders en hebben gelijke stem als de rest. Het beste antwoord op structuurloosheid is dan ook structuur.+Als je last hebt van structuurloosheid of vrijblijvendheid,​ heb je wellicht wat aan duidelijker gedefinieerde taken en verantwoordelijkheden. De anarchistische traditie is niet wars van het toebedelen van taken aan bijv. een secretariaat of werkgroep. Daarbij kunnen taken in kaart worden gebracht en de grenzen van de bevoegdheden duidelijk worden geformuleerd – zoals bijvoorbeeld ​van dat secretariaat. Waar binnen hiërarchische organisaties deze kring ook de besluitvormingsmacht heeft, zijn zij binnen de anarchistische organisatie slechts uitvoerders en hebben gelijke stem als de rest. Het beste antwoord op structuurloosheid is dan ook structuur.
  
 ===== Nationalisme ===== ===== Nationalisme =====
Regel 51: Regel 53:
 Nationalisme heeft de eigenschap dat het sociale groepen tot homogene entiteiten doet lijken. Dit stelt de wereld echter veel te eenvormig voor – het klassieke voorbeeld dat de klassen binnen de natie onderling verschillende belangen hebben. Nationalisme heeft de neiging deze tegengestelde belangen te ontkennen of ondergeschikt te maken aan het nationale belang. Dat geld niet alleen voor hier in Nederland, maar net zo voor de Palestijnse,​ Filipijnse, Koerdische nationale bevrijdingsstrijd. ​ Nationalisme heeft de eigenschap dat het sociale groepen tot homogene entiteiten doet lijken. Dit stelt de wereld echter veel te eenvormig voor – het klassieke voorbeeld dat de klassen binnen de natie onderling verschillende belangen hebben. Nationalisme heeft de neiging deze tegengestelde belangen te ontkennen of ondergeschikt te maken aan het nationale belang. Dat geld niet alleen voor hier in Nederland, maar net zo voor de Palestijnse,​ Filipijnse, Koerdische nationale bevrijdingsstrijd. ​
  
-Hoewel deze bevrijdingsbewegingen ook zeker bevrijdende elementen in zich dragen, kun je niet zeggen dat het ‘nationalisme’ binnen die strijd het bevrijdende element is – in tegendeel zelfs. Het Palestijns nationalisme kent een uiterst reactionaire kant die uiting vindt in de vorm van bijvb. Hezbollah en Fatah, ditzelfde geld voor Filipijns nationalisme,​ dat op het moment van schrijven een nieuwe tiran[5] op de troon heeft gehesen. Zelfs het Koerdisch nationalisme kent diens beperkingen. ​ Etnische lijnen kunnen de herkenning en het vertrouwen in elkaar als mens rond een idee – het socialisme – en uiteindelijk onze gemeenschappelijke strijd, in de weg staan. ​+Hoewel deze bevrijdingsbewegingen ook zeker bevrijdende elementen in zich dragen, kun je niet zeggen dat het ‘nationalisme’ binnen die strijd het bevrijdende element is – in tegendeel zelfs. Het Palestijns nationalisme kent een uiterst reactionaire kant die uiting vindt in de vorm van bijv. Hezbollah en Fatah, ditzelfde geld voor Filipijns nationalisme,​ dat op het moment van schrijven een nieuwe tiran[5] op de troon heeft gehesen. Zelfs het Koerdisch nationalisme kent diens beperkingen. ​ Etnische lijnen kunnen de herkenning en het vertrouwen in elkaar als mens rond een idee – het socialisme – en uiteindelijk onze gemeenschappelijke strijd, in de weg staan. ​
  
-Uiteindelijk heeft bijna elke nationale bevrijdingsstrijd binnen het huidige framewerk tot op heden nieuwe burgerlijke ​staten ​gesticht. Ook als zulke bewegingen zichzelf voordoen als //​revolutionair//​ hebben deze echter hun beperkingen als zij zich richten op staatsmacht. Socialisme in één land is betekend dat het land nog altijd afhankelijk is van een kapitalistische markt en in concurrentie met omliggende staten, een staatskapitalistisch bestel. Opmerkelijk genoeg haalt de auteur van ‘Anarchisme gaat de revolutie niet brengen’ de Spaanse Revolutie aan als een voorbeeld waar //“niets minder”// dan //​“onderlinge competitie en zelfzucht zou bestaan.”//​ Juist in die periode waren de communisten toegetreden tot de burgerlijke regering van waaruit zij er alles aan deden om het socialiseringsproces van de economie – dat geleid werd door de anarchisten –  te saboteren[6].  ​Ja, anarchisten hebben in die revolutie fouten gemaakt, één daarvan was dat zij de regering in Madrid overeind hebben gelaten. Een andere was dat ze de revolutie ​binnen ​Spanje hebben ​gehouden. Zo hebben anarchisten achteraf gewezen op de mogelijkheden om de onafhankelijkheidsoorlog in Marokko te steunen, waardoor Franco tussen twee fronten had kunnen komen te zittenen ook geen aanspraak had kunnen maken op de zo gevreesde Marokkaanse stoottroepen. Juist van deze fouten moeten we van leren, maar ze hebben weinig te maken met fouten in de fundamenten van het anarchisme.+Uiteindelijk heeft bijna elke nationale bevrijdingsstrijd binnen het huidige framewerk tot op heden een nieuwe burgerlijke ​staat gesticht. Ook als zulke bewegingen zichzelf voordoen als //​revolutionair//​ hebben deze echter hun beperkingen als zij zich richten op staatsmacht. Socialisme in één land is betekend dat het land nog altijd afhankelijk is van een kapitalistische markt en in concurrentie ​staat met omliggende staten, een staatskapitalistisch bestel. Opmerkelijk genoeg haalt de auteur van ‘Anarchisme gaat de revolutie niet brengen’ de Spaanse Revolutie aan als een voorbeeld waar //“niets minder”// dan //​“onderlinge competitie en zelfzucht zou bestaan.”//​ Juist in die periode waren de communisten toegetreden tot de burgerlijke regering van waaruit zij er alles aan deden om het socialiseringsproces van de economie – dat geleid werd door de anarchisten –  te saboteren.[6] Ja, anarchisten hebben in die revolutie fouten gemaakt, één daarvan was dat zij de regering in Madrid overeind hebben gelaten. Een andere was dat ze de revolutie ​tot enkel Spanje hebben ​beperkt. Zo hebben anarchisten ​uit Spanje ​achteraf gewezen op de mogelijkheden om de onafhankelijkheidsoorlog in Marokko te steunen, waardoor Franco tussen twee fronten had kunnen komen te zitten en ook geen aanspraak had kunnen maken op de zo gevreesde Marokkaanse stoottroepen. Juist van deze fouten moeten we van leren, maar ze hebben weinig te maken met fouten in de fundamenten van het anarchisme.
  
 ===== De verdediging van de revolutie ===== ===== De verdediging van de revolutie =====
Regel 59: Regel 61:
 Waarom zou het voor een revolutie nodig zijn om //​“staatsmacht”//​ te veroveren //“om zichzelf te verdedigen”//​ en de //​“belangen de nieuwe heersende klasse”//​[7] te dienen? Er zijn tal van voorbeelden waartoe zo’n dictatuur van het proletariaat toe leidt – een partij die zichzelf installeert en regeert in naam van het volk. Kijk bijvoorbeeld naar de pijnlijke geschiedenis van een land als Vietnam, waarover zo vaak wordt beweerd dat zij succesvol het imperialisme hebben verslagen. Als we van dichtbij kijken zien we, in bijvoorbeeld [[Ngo Van|Ngo Van’s]] ooggetuigenverslag //In the Cross Fire//[8], dat de nieuwe ‘overwinnaars’ (in samenwerking met nationalisten) al snel de wapens naar binnen zullen richten op het moment dat het volk zelf het heft in eigen handen neemt en de zichzelf opdringende centrale revolutionaire partij de grip dreigt te verliezen[9] - //“De communisten,​ als militante voorhoede van ons volk, zijn bereid om de belangen van het vaderland vóór de belangen van klasse te stellen.”//​ Zij riepen //“Alle macht aan de Vietminh”//,​ waar internationalistische kameraden op antwoordde //“Alle macht aan de gekozen volkscomitees.”//​[10] Waarom zou het voor een revolutie nodig zijn om //​“staatsmacht”//​ te veroveren //“om zichzelf te verdedigen”//​ en de //​“belangen de nieuwe heersende klasse”//​[7] te dienen? Er zijn tal van voorbeelden waartoe zo’n dictatuur van het proletariaat toe leidt – een partij die zichzelf installeert en regeert in naam van het volk. Kijk bijvoorbeeld naar de pijnlijke geschiedenis van een land als Vietnam, waarover zo vaak wordt beweerd dat zij succesvol het imperialisme hebben verslagen. Als we van dichtbij kijken zien we, in bijvoorbeeld [[Ngo Van|Ngo Van’s]] ooggetuigenverslag //In the Cross Fire//[8], dat de nieuwe ‘overwinnaars’ (in samenwerking met nationalisten) al snel de wapens naar binnen zullen richten op het moment dat het volk zelf het heft in eigen handen neemt en de zichzelf opdringende centrale revolutionaire partij de grip dreigt te verliezen[9] - //“De communisten,​ als militante voorhoede van ons volk, zijn bereid om de belangen van het vaderland vóór de belangen van klasse te stellen.”//​ Zij riepen //“Alle macht aan de Vietminh”//,​ waar internationalistische kameraden op antwoordde //“Alle macht aan de gekozen volkscomitees.”//​[10]
  
-We hebben het zo vaak gezien: op de korte termijn lijkt het autoritair communisme succesvol te zijn geweest om militaire ‘overwinningen’ te behalen. Ze staken om de macht te veroveren echter kameraden in de rug en brachten ​voort; wel tirannie, zowel economisch als politiek. Belangrijk is in te zien dan géén van de ‘reëel ​communistische’ staten uiteindelijk nog iets te maken heeft met het ideaal – sociale revolutie – waar zich op beroepen. Deze tactiek was uiteindelijk op de korte termijn desastreus voor zovele goede kameraden, en op de lange termijn bracht zij… de revolutie niet.+We hebben het zo vaak gezien: op de korte termijn lijkt het autoritair communisme succesvol te zijn geweest om militaire ‘overwinningen’ te behalen. Ze staken om de macht te veroveren echter kameraden in de rug en brachten ​geen bevrijde samenleving ​voort; wel tirannie, zowel economisch als politiek. Belangrijk is in te zien dan géén van de ‘werkelijk ​communistische’ staten uiteindelijk nog iets te maken heeft met het ideaal – de sociale revolutie – waar zij zich op beroepen. Deze tactiek was uiteindelijk op de korte termijn desastreus voor zovele goede kameraden, en op de lange termijn bracht zij... de revolutie niet.
  
-De verdediging van de revolutie is inderdaad een belangrijk onderwerp, en die zien we keer op keer vorm krijgen in de vorm van arbeidersmilities die zichzelf organiseren om dat wat zij (terug)veroverd hebben te beschermen. Dit is een middel diep in ons collectieve geheugen bewaard zit en dat zijn weg zal vinden als de tijd daar rijp voor is. Ook nu zien we bewegingen die in een moderne situatie in militie-stijl terugvechten tegen reactionaire krachten[11] zoals de kameraden in Koerdistan, die modellen van zelfbestuur en feminisme hanteren waar we waarschijnlijk veel van kunnen leren. Toch zijn de bergen van Turkije, Irak en [[Democratische Federatie van Noord-Syrië|Rojava]] een geheel ander strijdtoneel dan de geïndustrialiseerde gebieden in Nederland en ook de context verschilt totaal – een 1 op 1 kopie zal irrelevant zijn.+De verdediging van de revolutie is inderdaad een belangrijk onderwerp, en die zien we keer op keer vorm krijgen in de vorm van arbeidersmilities die zichzelf organiseren om dat wat zij (terug)veroverd hebben te beschermen. Dit is een middel ​dat diep in ons collectieve geheugen bewaard zit en zijn weg zal vinden als de tijd daar rijp voor is. Ook nu zien we bewegingen die in een moderne situatie in militie-stijl terugvechten tegen reactionaire krachten[11] zoals de kameraden in Koerdistan, die modellen van zelfbestuur en feminisme hanteren waar we waarschijnlijk veel van kunnen leren. Toch zijn de bergen van Turkije, Irak en [[Democratische Federatie van Noord-Syrië|Rojava]] een geheel ander strijdtoneel dan de geïndustrialiseerde gebieden in Nederland en ook de context verschilt totaal – een 1 op 1 kopie zal irrelevant zijn.
  
 De reden dat we hier in Nederland binnen de beweging niet veel praten over gewapende strijd is omdat dit in onze context op het moment geheel irrelevant is. Mochten we überhaupt maar denken dat we het huidige regime omver zouden kunnen werpen en vervangen voor een systeem van decentraal, geconfedereerd zelfbestuur,​ zullen we toch eerst een massabeweging moeten opbouwen. De reden dat we hier in Nederland binnen de beweging niet veel praten over gewapende strijd is omdat dit in onze context op het moment geheel irrelevant is. Mochten we überhaupt maar denken dat we het huidige regime omver zouden kunnen werpen en vervangen voor een systeem van decentraal, geconfedereerd zelfbestuur,​ zullen we toch eerst een massabeweging moeten opbouwen.
Regel 88: Regel 90:
   * [4] http://​www.counterpunch.org/​2011/​10/​14/​reflections-for-the-us-occupy-movement/​   * [4] http://​www.counterpunch.org/​2011/​10/​14/​reflections-for-the-us-occupy-movement/​
   * [5] Rodrigo Duterte, minister president van de Filipijnen, geïnaugureerd 30 juni 2016   * [5] Rodrigo Duterte, minister president van de Filipijnen, geïnaugureerd 30 juni 2016
-  * [6] Arbeiderszelfbestuur in Spanje 1936-1939, Jacques Gielen, Anarchistische Uitgaven, 1975+  * [6] [[Jacques Giele]], //​[[Arbeiderszelfbestuur in Spanje|Arbeiderszelfbestuur in Spanje 1936-1939]]//, Anarchistische Uitgaven, 1975
   * [7] Een impliciete verwijzing is naar de dictatuur van het proletariaat   * [7] Een impliciete verwijzing is naar de dictatuur van het proletariaat
-  * [8] In the Crossfire, Ngo Van, AK-press 2010; Een aangrijpend revolutionair ooggetuigenverslag van de bevrijdingsstrijd tegen de koloniale bezetting in Vietnam. Eerder schreef ik over dit boek een recensie voor de Buiten de Orde.  +  * [8] Ngo Van, //In the Crossfire//, AK-press 2010; Een aangrijpend revolutionair ooggetuigenverslag van de bevrijdingsstrijd tegen de koloniale bezetting in Vietnam. Eerder schreef ik over dit boek een recensie voor de Buiten de Orde.  
-  * [9] In the Crossfire, Ngo Van, AK-press 2010; p 120, 121 +  * [9] Ngo Van, //In the Crossfire//, AK-press 2010; p 120, 121 
-  * [10] In the Crossfire, Ngo Van, AK-press 2010; p 123 +  * [10] Ngo Van, //In the Crossfire//, AK-press 2010; p 123 
-  * [11] Dit geheel ligt een tikketje ​gecompliceerder dan ik het nu stel, want op het moment wordt de YPG in Noord-Syrië en Rojava gesteund door bommen van imperialistische grootmachten als de VS, Frankrijk en Duitsland. Maar enkel zolang dat dit in het belang is van het Westen. +  * [11] Dit geheel ligt een tikkeltje ​gecompliceerder dan ik het nu stel, want op het moment wordt de YPG in Noord-Syrië en Rojava gesteund door bommen van imperialistische grootmachten als de VS, Frankrijk en Duitsland. Maar enkel zolang dat dit in het belang is van het Westen. 
-  * [12] Een willekeurige greep: de CNT in Spanje telde op het hoogte punt anderhalf miljoen leden; ​Makhnovschina ​in Oekraïne, over de 100.000 eenheden sterk; FORA IX, Argentinië tussen de 100.00 en 120.000 leden; het ‘Bevrijdingsleger van het Zuiden’ van Zapata in Mexico, 27.000; de SAC in Zweden, 40.000 leden.+  * [12] Een willekeurige greep: de CNT in Spanje telde op het hoogte punt anderhalf miljoen leden; ​[[Makhnovshchina]] ​in Oekraïne, over de 100.000 eenheden sterk; FORA IX, Argentinië tussen de 100.00 en 120.000 leden; het ‘Bevrijdingsleger van het Zuiden’ van [[Emiliano ​Zapata]] in Mexico, 27.000; de SAC in Zweden, 40.000 leden.
   * [13] Historische voorbeelden zien dat centraal-geleidde economieën helemaal niet per sé het sleutelwoord tot succes zijn. Kijk alleen al naar de 5 jaren plannen van de Sovjet Unie of de Grote Sprong Voorwaards van Mao Zedong, waarbij miljoenen mensen door de honger om het leven kwamen bij de grote hongersnood die daar op volgde.   * [13] Historische voorbeelden zien dat centraal-geleidde economieën helemaal niet per sé het sleutelwoord tot succes zijn. Kijk alleen al naar de 5 jaren plannen van de Sovjet Unie of de Grote Sprong Voorwaards van Mao Zedong, waarbij miljoenen mensen door de honger om het leven kwamen bij de grote hongersnood die daar op volgde.
-  * [14] Opstand van Kronstadt – In 1921 vond een rebellie van de Russische marine in Kronstadt tegen de Sovjetregering plaats. Kronstadt werd tot een min of meer autonome republiek uitgeroepen. De opstand werd met veel machtsvertoon door de Sovjetautoriteiten neergeslagen. Alexander Berkman schreef hierover: “De overwinnaars vieren de verjaardag van de Parijse Commune van 1871. Trotski en Zinovjev klagen Thiers en Gallifet aan voor de slachtoffers onder de Parijse opstandelingen”,​ De opstand van Kronstadt, Alexander Berkman, Zwarte Bibliotheek,​ 1982, p 76. Meer hierover ook: Kroonstadt 1921; de derde revolutie, Wereld Venster.  +  * [14] [[Kronstadt-opstand]] ​– In 1921 vond een rebellie van de Russische marine in Kronstadt tegen de Sovjetregering plaats. Kronstadt werd tot een min of meer autonome republiek uitgeroepen. De opstand werd met veel machtsvertoon door de Sovjetautoriteiten neergeslagen. Alexander Berkman schreef hierover: “De overwinnaars vieren de verjaardag van de Parijse Commune van 1871. Trotski en Zinovjev klagen Thiers en Gallifet aan voor de slachtoffers onder de Parijse opstandelingen”, ​[[Alexander Berkman]], //[[De opstand van Kronstadt]]//, Zwarte Bibliotheek,​ 1982, p 76. Meer hierover ook: Kroonstadt 1921; de derde revolutie, Wereld Venster.  
-  * [15] The Unknown Revolution, Free Life Editions, 1975; 305. +  * [15] [[Voline]], //The Unknown Revolution//, Free Life Editions, 1975; pag. 305. 
-  * [16] The Unknown Revolution, Free Life Editions, 1975; 667. +  * [16] [[Voline]], //The Unknown Revolution//, Free Life Editions, 1975; pag. 667. 
-  * [17] The Russian Anarchists, Paul Avrich, Princeton, 1971, 231. +  * [17] [[Paul Avrich]], //The Russian Anarchists//, Princeton, 1971, pag. 231. 
-  * [18] Terrorism and Communism: An Answer to Karl Kautsky, Leon Trotsky, 1920, hoofdstuk 8: Problems of the Organization of Labor, The Soviet Government and Industry+  * [18] Leon Trotsky, //Terrorism and Communism: An Answer to Karl Kautsky//, 1920, hoofdstuk 8: Problems of the Organization of Labor, The Soviet Government and Industry
  
namespace/anarchisme_en_de_revolutie.1571220880.txt.gz · Laatst gewijzigd: 16/10/19 10:14 door 127.0.0.1