James Guillaume (16 februari 1844 - 20 november 1916 Parijs) was een vooraanstaand lid van de Jura-Federatie en de libertaire vleugel van de Eerste Internationale. Later, na de scheuring binnen de Eerste Internationale, zou Guillaume in St. Imier een actieve rol spelen in het stichten van de anarchistische internationale.

In zijn essay “Ideeën en sociale organisatie”, geeft Guillaume zijn ideeën over de vorm van de post-revolutionaire samenleving. Hij zet daarbij zijn collectivistische ideeën uiteen die hij samen met Michael Bakoenin en andere antiautoritairen binnen de Eerste Internationale vertegenwoordigde:

Wat voor een artikelen ook door middel van collectieve arbeid geproduceerd worden, zullen deze aan de gemeenschap behoren en elk lid zal een beloning ontvangen voor zijn arbeid in de vorm van goederen (levensonderhoud, benodigdheden, kleding, etc.) of in de vorm van geld.

Later kwam hij steeds meer tot de conclusie dat het mogelijk was tot een communistisch systeem te komen met distributie gebaseerd naar behoefte:

Als, dankzij de vooruitgang van de wetenschap, industrie en landbouw, enige jaren na de revolutie de productie de consumptie overstijgen, zal het niet langer nodig zijn om het aandeel goederen voor elke arbeider precies uit te rekenen. Iedereen zal van het rijke sociale aanbod van goederen nemen wat hij nodig heeft, zonder angst te hebben voor tekorten; en het morele sentiment dat veel hoger ontwikkeld zal zijn onder vrije en gelijke arbeiders zal misbruik en verspilling voorkomen, of sterk reduceren.[1]

Guillaumes vierdelige reeks L'Internationale: Document et souvenirs is vanuit anarchistisch perspectief de belangrijke informatiebron over de Eerste Internationale. Guillaume voerde daarnaast de redactie over Bakoenins verzamelde werken, die in 1907 in het Frans gepubliceerd werden.

• [1] James Guillaume, Ideas on Social Organization, 1876