Sergej Gennadijevitsj Netchajev, ook Sergej Nechaev (Russisch: Сергей Геннадиевич Нечаев), (Ivanovo, 20 september/2 oktober 1847 - Sint-Petersburg, 21 november/3 december 1882) was een Russische revolutionair, gelieerd aan de Nihilistische beweging en bekend vanwege zijn vastberaden streven naar revolutie met behulp van alle benodigde middelen, inclusief politiek geweld.

Netchajev werd zo gevreesd door tsaar en aristocratie, dat er wekelijkse verslagen opgemaakt werden van zijn activiteit in de gevangenis. Hij was veroordeeld voor moord op een collega-student, maar zijn echte misdaad was politiek. Hij werd gezien als een gevaar voor de staat, omdat hij beweerde aan het hoofd te staan van een geheim genootschap, vier miljoen sterk. In werkelijkheid was het een kleine groep, voornamelijk Sint-Petersburgse studenten.

Hoewel Netchajev vaak in derband wordt gebracht met het anarchisme was hij zeker geen anarchist. Michael Bakoenin heeft een periode met Netchajev samengewerkt maar heeft hem later de rug toegekeerd en kritiek op zijn handelingswijzen geuit in verband met Netchajevs autoritaire karakter. Voor Bakoenin was het van belang dat er een goede balans was tussen doel en middel, dit was voor Netchjev anders; hij was van mening dat het doel elk middel heiligt.

• Catechismus van de revolutionair, ca. 1869